Afganistan dünyanın en fakir en bahtsız ülkelerinden birisidir. Fırsatını bulan dışarıya kaçmaktadır. Akdeniz’de boğulan her mülteci kafilesinde, mutlaka Afganlı bir aile vardır. İran’dan sonra Türkiye’de Afganlı mültecilerin hem barınma hem uğrak yeridir. Türkiye’de neredeyse bütün köylerde Afganlı çobanlar vardır. TRT bile bunu görmüş “Anadolu’da Afganlı Çobanlar” diye belgesel çekimler yapmıştır.

Afganistan peş peşe askeri darbelerin yaşandığı bir ülkeydi. Son darbeyi 1978’de Nur Muhammed Taraki adlı bir komünist yapmıştı. Komünist idareye karşı halk yer yer isyan etmişti. Zor durumda kalan Afgan Komünist Partisi, Sovyetler Birliğini (Rusya) yardıma çağırmıştı. Rusya’da Aralık 1979’da gelip, Afganistan’ı işgal etmişti. Rusya’ya karşı başlayan direniş 13 yıl sürmüş başarıyla 1992’de bitmişti.

Özgürlükten kısa süre sonra Afganistan’da başlayan iç savaş apayrı ve büyük bir felaket olmuştu. Şehirler, hizipler arasında el değiştirip sırayla yıkımlara, katliamlara uğramıştı. Halk çaresiz ve perişan düşmüştü. Buna bir tepki olarak medrese talebeleri (Taliban) hizbi ortaya çıkıp Muhammed Ömer başkanlığında kısa sürede ülkenin büyük bir bölümünü denetim altına almıştı.

Afganistan’a sığınmış olan Suudi Arabistanlı El-Kaide lideri Usame Bin Ladin’i ABD 11 Eylül 2001 saldırılarının suçlusu sayıp kendisine teslim edilmesini istedi. Teslim edilmeyince Mart 2002’de ABD Afganistan’ı işgal edip Taliban yönetimini devirdi. ABD her her işgalinde olduğu gibi Afganistan işgalini de tek başına değil arkasına aldığı NATO ile yaptı.

NATO, 29 üyeden oluşan askeri bir ittifaktır. Türkiye’de onlardan birisidir. Ama NATO’nun patronu ABD’dir. Onun istediği kararlar alınıp uygulanır. Hiçbir Nato üyesi bu arada Türkiye, “Afganistan işgalinden bize ne, biz yokuz bu işgale katılmıyoruz” diyememiştir. O tarihte Türkiye, Bülent Ecevit başkanlığında üçlü koalisyon tarafından (DSP-MHP-ANAP) idare edilmekteydi. Buldukları tek iyi formül, Türk askeri birlikleri, Afganlılara karşı operasyonlara katılmadı, yol güvenliği ve lojistik işlerine bakması olmuştu. Kasım 2002’de iktidar olan Ak Parti zamanında da bu durum Afganistan’da devam etti.

ABD işgalinde Afganistan’daki katliamların sayısı bile bilinmemektedir. Bazen camiler, bazen düğün evleri, bazen taziye evleri uçaklarla vurulup binler, on binler sırayla katledildi. Milyonlarca Afganlı sakat kaldı. Afganistan artık, eli, ayağı kopmuş milyonlarca sakat insanın yaşadığı bir yerdir. Afgan halkı ancak yardımlarla ölüm sınırında yaşama mücadelesi vermektedir.

Obama döneminde Afganistan’da ABD askeri yüz bin kişiye ulaşmıştı. 2.300 ABD askeri öldürüldü. Harvard Kennedy Schoo’un raporuna göre Afganistan işgali ABD’ye 686 milyar dolara mal oldu. (Erkan Avcı, 30 Aralık 2012, AA) 2021 yılı itibarı ile tirilyon doları aştığı tahmin edilebilir. NATO ülkelerinin asker sayısı ise 40 bin kadardı. Afganistan’dan askerlerini geri çağıran ilk ülke 2010’da Hollanda olmuştu. Türkiye bir Hollanda kadar olup, geri hizmette bile olsak, bu katliamın içinde yokuz diyememişti.

Şimdi ABD yenilmiş, arkasında sakatlarla, toplu mezarlıklarla dolu, yıkık, virane perişan Afganistan bırakıp çekiliyor. Bir yıldan beri Taliban heyetleriyle ABD pazarlık ediyor. Özellikle kendisiyle işbirliği yapanları (Hazaraları, Tacikleri)  kurduğu düzeni korumak istiyor. Ancak gerektiğinde işbirlikçilerini korumak için başkent Kabil’in hava alanını denetim altında tutmayı, Afganlılara kabul ettirmeye uğraşıyor. Taliban heyeti bunu kabul etmediği için devreye, NATO adına Türkiye sokulmaya çalışılıyor.

14 Haziran 2021’de NATO zirvesine katılan CB Erdoğan’ın, Kabil hava alanını kontrol ve işletmesi için ABD Başkanı Biden ile pazarlık yaptığı haber oldu. Türkiye için büyük bir ayıp değil midir? Türkiye Kabil hava alanını işleterek Afganlılara yardım etmek niyetinde ise bunu ABD ile değil Taliban heyeti ile yapmalıydı. Türkiye, NATO’nun ve ABD’nin arkasını toplayıp, güvene almak için mi vardır? Bu nasıl bir sakat tutumdur? ABD, Afganistan’a saldırıp, o katliamları yaparken Türkiye’ye sormuş muydu? Hayır sormadığını herkes biliyor. Aksine kuduz bir varlık gibi Afganistan’a saldırmış, arkasından NATO’yu da oraya götürmüştü.

Bazı cahillerin iddia ettiği gibi Türkiye Afganistan ilişkileri CHP Gn Bşk Kemal Paşa ile başlamadı. Afganistan’ın kuzey bölgesi “Güney Türkistan” diye bilinir. Afgan halkının beşte biri Türklerden oluşmaktadır. İşte bu nüfusa dayanarak 963’de Afganistan’da Gazne Devleti kurulmuştu. Ancak Kemalist kesimin zaman ayarı, Kemal Paşa’ya ayarlı olduğundan bu iddialara sığınıyorlar.

Bu kadar köklü ve uzun bir geçmişe dayalı olan bağları yok sayan Türkiye, NATO ve ABD adına Kabil hava alanını kontrol etmeye ve işletmeye heveslenmiştir. Bunun ayıbı bütün tarihi geçmişi karalamaya yetecek boyuttadır. Türkiye başka ülkelerde NATO adına ABD ile yaptığı işlerden ne elde etmiştir ki Kabil havaalanında da benzerini elde edebilsin? Türkiye, Afganistan’dan özür dileyerek çekilmelidir. Afgan hükümetinin daveti olursa, kardeşlik görevi bilerek oraya gitmelidir.