Türkiye'deki firmaların 2019-2023 döneminde AR-GE için harcadığı tutar 200 milyar lirayı buldu.
Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliğiyle yapılan "Sektör Bilançoları 2023" araştırmasından derlediği bilgiye göre, ülkede 2023 yılı itibarıyla 1 milyon 62 bin 328 firmada 12 milyon 448 bin 735 kişi çalışıyor.
Bu dönemde söz konusu firmaların faaliyet harcamalarındaki alt kalemlerden "araştırma ve geliştirme giderleri"nin düzenli arttığı görüldü.
Firmaların AR-GE giderleri 2019'da yaklaşık 15,9 milyar lira olarak kayıtlara geçti. Tüm dünyayı etkileyen Kovid-19 salgınının yaşandığı 2020'de bu tutar yıllık bazda yüzde 10,6 artışla 17,5 milyar lirayı aştı. Sonraki yıllarda yükselişi hızlanan AR-GE harcamaları 2021'de 27 milyar liraya, 2022'de 62,2 milyar liraya ve 2023'te 77 milyar liraya ulaştı.
Böylece 2019-2023 döneminde AR-GE giderleri 4,9 katına çıkarken, bu dönemdeki toplam harcama 200 milyar liraya yaklaştı.
En fazla harcama imalat sektörünün
Bu dönemde firmaların söz konusu kalemdeki harcamalarına bakıldığında, ilk sırayı 70,6 milyar lirayla imalat sektörü aldı.
Bunu 53,5 milyar lirayla bilgi ve iletişim, 33,2 milyar lirayla tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörlerindeki firmalar takip etti.
AR-GE giderleri en az olan sektörler ise yaklaşık 31,4 milyon lirayla diğer hizmet faaliyetleri, 89 milyon lirayla kültür, sanat, eğlence, dinlence ve spor, 229,5 milyon lirayla da su temini, kanalizasyon, atık yönetimi ve iyileştirme faaliyetleri şeklinde sıralandı.
Ekonomik faaliyetlere göre firmaların 2019-2023 dönemindeki AR-GE giderleri şöyle:
Sektörler (Bin lira) / Yıllar 2019 2020 2021 2022 2023 Toplam Tarım, ormancılık ve balıkçılık 71.884 112.745 138.043 274.393 366.690 963.756 Madencilik ve taş ocakçılığı 4.264.281 3.781.643 5.585.050 17.714.040 1.886.172 33.231.186 İmalat 5.824.415 6.698.487 9.380.609 19.757.599 28.946.260 70.607.370 Elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı 70.248 45.573 66.570 182.267 259.793 624.451 Su temini; kanalizasyon, atık yönetimi ve iyileştirme faaliyetleri 4.828 4.753 7.806 56.852 155.242 229.481 İnşaat 111.315 134.449 201.182 353.402 654.599 1.454.948 Toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı 1.055.758 1.182.645 3.166.228 6.234.319 11.469.397 23.108.348 Ulaştırma ve depolama 133.334 219.277 160.141 305.060 467.347 1.285.159 Konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri 22.469 21.895 56.706 377.760 151.230 630.060 Bilgi ve iletişim 3.229.776 4.242.417 6.789.851 13.506.681 25.756.330 53.525.055 Gayrimenkul faaliyetleri 56.978 15.054 8.712 82.540 272.465 435.749 Mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler 900.507 977.338 1.271.370 2.972.726 5.502.721 11.624.663 İdari ve destek hizmet faaliyetleri 39.184 69.476 115.047 218.315 640.216 1.082.239 Eğitim 40.678 12.501 14.799 71.503 331.340 470.821 İnsan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri 12.119 16.335 31.567 68.154 152.641 280.816 Kültür, sanat, eğlence, dinlence ve spor 22.291 3.489 7.842 41.844 13.603 89.069 Diğer hizmet faaliyetleri 3.832 1.119 1.971 2.848 21.621 31.391 Toplam 15.863.899 17.539.197 27.003.495 62.220.304 77.047.668 199.674.563