Akciğer kanseri, dünyada ve Türkiye’de en sık görülen kanser türlerinden biri olmaya devam ediyor. Sağlık Bakanlığı ve uluslararası sağlık kuruluşlarının verilerine göre, Türkiye'de her yıl 40 binden fazla kişi akciğer kanserine yakalanıyor. Bu sayı, hem sağlık politikalarının yeniden değerlendirilmesi hem de bireylerin yaşam tarzı seçimlerinde farkındalığın artırılması gerektiğini gösteriyor.
Uzmanlar, akciğer kanserine yakalanma riskinin en büyük sebeplerinden birinin sigara kullanımı olduğunu belirtiyor. Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği (TÜSAD) tarafından yapılan bir çalışmada, akciğer kanseri vakalarının %85’inin doğrudan sigara kullanımı ile ilişkili olduğu ortaya kondu. Bunun yanı sıra, pasif içicilik de önemli bir risk faktörü olarak dikkat çekiyor. TÜSAD Başkanı Prof. Dr. Şevket Özkaya, pasif içiciliğin özellikle çocuklar ve gençler üzerinde uzun vadeli ciddi etkiler yarattığını vurguluyor.
Bununla birlikte, hava kirliliği ve asbest gibi çevresel faktörler de akciğer kanseri vakalarında önemli bir rol oynuyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) raporuna göre, hava kirliliği dünya genelinde her yıl yaklaşık 4 milyon erken ölüme sebep oluyor ve bu ölümlerin önemli bir kısmı solunum yolu hastalıkları ve kanserle bağlantılı.
Akciğer kanserinde erken teşhis, hastalığın seyri ve tedavi başarısı açısından kritik bir öneme sahip. Ancak Türkiye'de yapılan araştırmalar, hastaların büyük bir kısmının ileri evrelerde doktora başvurduğunu gösteriyor. Erken evrede teşhis edilen vakalarda tedavi başarı oranı %50’nin üzerindeyken, ileri evrede bu oran %5’e kadar düşebiliyor.
Uzmanlar, akciğer kanserinden korunmak için sigarayı bırakmanın ilk ve en önemli adım olduğunu vurguluyor. Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre, Türkiye’de sigarayı bırakan kişilerde akciğer kanserine yakalanma riski ilk 10 yıl içinde %50 oranında azalıyor. Bunun yanı sıra, temiz hava kalitesini destekleyen politikalar, özellikle büyük şehirlerde yaşayanlar için hayati bir önem taşıyor.
Toplumdaki farkındalığı artırmak için düzenlenen kampanyalar ve etkinlikler, kanserle mücadelede önemli bir araç olarak görülüyor. Her yıl Kasım ayında gerçekleştirilen Akciğer Kanseri Farkındalık Ayı etkinlikleri kapsamında, çeşitli sağlık kuruluşları ve dernekler bilgilendirici seminerler düzenliyor. Ayrıca, Sağlık Bakanlığı tarafından yürütülen “Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri (KETEM)” projesi kapsamında ücretsiz kanser taramaları yapılıyor.
(Sema Yüksel Güngörmez)