Türkiye’de son aylarda yaşanan ekonomik zorluklar, yükselen faiz oranları ve tüketici güven endeksindeki düşüş, araç satışlarını olumsuz etkiledi. Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODMD) tarafından açıklanan verilere göre, araç satışlarında %1.2 oranında düşüş kaydedildi. Bu düşüş, özellikle binek araç ve hafif ticari araç satışlarında kendini gösterdi. Uzmanlar, yüksek enflasyon ve finansmana erişimdeki zorluklar nedeniyle tüketicilerin araç alım kararlarını ertelediklerini belirtiyor.
Yapılan bir araştırma, son dönemde artan araç fiyatları ve kredi maliyetlerinin tüketicilerin araç satın alma davranışlarını önemli ölçüde değiştirdiğini ortaya koyuyor. Tüketicilerin büyük bir kısmı, artan kredi faiz oranları nedeniyle taşıt kredisi kullanmakta zorlanıyor ve bu da satışların azalmasına yol açıyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2023 yılı raporuna göre, taşıt kredisi kullanımında oranında bir düşüş yaşandı. Tüketiciler, finansal belirsizlik ve artan yaşam maliyetleri nedeniyle araç alımını ileri bir tarihe erteliyor.
Araştırmalar, binek araç satışlarında %0.9, hafif ticari araç satışlarında ise %1.5 oranında düşüş yaşandığını gösteriyor. Özellikle orta gelir grubundaki tüketicilerin, yüksek faiz oranları ve ekonomik belirsizliklerden en çok etkilenen kesim olduğu belirtiliyor. Bu durum, binek araç satışlarında daha belirgin bir düşüşe yol açarken, hafif ticari araç satışlarının ise daha az etkilendiği gözlemleniyor. Türkiye’deki hafif ticari araç pazarı, özellikle KOBİ’ler ve küçük işletmelerin ticari faaliyetlerinde önemli bir rol oynuyor. Ancak, ticari araç alımları da artan maliyetler nedeniyle sınırlı kalıyor.
Yapılan bir araştırma, kredi faiz oranlarındaki her %1’lik artışın, araç talebini %0.5 oranında azalttığını gösteriyor. Yüksek faiz oranları, özellikle sıfır araç pazarını etkilerken, ikinci el araç satışlarında nispeten daha az bir düşüş yaşandığı gözlemleniyor. Tüketiciler, daha düşük maliyetli ikinci el araçlara yönelmeyi tercih ediyor.
Araç sahibi olmayı düşünen bazı tüketiciler, satın almak yerine uzun dönem araç kiralama yöntemini tercih etmeye başladı. Uzmanlar, özellikle büyükşehirlerde araç kiralama oranlarının arttığını ve bu trendin önümüzdeki dönemde devam edebileceğini belirtiyor. Araştırmalar, araç kiralama maliyetlerinin, özellikle kısa vadede, satın almaya göre daha avantajlı olduğunu ortaya koyuyor. Bu da birçok tüketiciyi kiralamaya yönlendiriyor.
(Özkan Güngörmez)