Çocukların sağlıklı gelişimi için gerekli olan süt, aşırı tüketildiğinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Uzmanlar, özellikle 1-5 yaş arasındaki çocuklarda aşırı süt tüketiminin demir eksikliği anemisine neden olabileceğini vurguluyor. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve Amerikan Pediatri Akademisi gibi kuruluşlar, bu yaş grubundaki çocuklar için önerilen süt tüketim miktarlarının aşılmasının anemi riskini artırdığını belirtiyor.
Demir eksikliği anemisi, vücutta yeterli demirin bulunmaması nedeniyle ortaya çıkan bir durumdur ve çocuklarda yorgunluk, halsizlik, iştahsızlık, dikkat dağınıklığı gibi sorunlara yol açabilir. Süt, demir açısından zengin bir besin olmadığı için çocukların demir ihtiyacını karşılayamaz; aksine, aşırı süt tüketimi demir emilimini engelleyerek demir eksikliğine yol açabilir. Uzmanlar, fazla süt tüketiminin çocukların midelerini doldurduğunu, bu yüzden demir açısından zengin gıdalara olan ilgiyi azalttığını belirtiyor.
Amerikan Pediatri Akademisi’nin yaptığı araştırmalara göre, günde 500 mililitreden fazla süt tüketen 1-3 yaş arasındaki çocuklarda demir eksikliği riski artmaktadır. Araştırmalar, aşırı süt tüketiminin bağırsakta demir emilimini engellediğini ve aynı zamanda süt proteininin bağırsakta küçük miktarda kan kaybına neden olabileceğini göstermiştir. Bu durum, çocukların demir düzeylerinin düşmesine ve anemi riskinin artmasına yol açabilir.
Çocuklarda demir eksikliği anemisinin başlıca belirtileri arasında solgunluk, halsizlik, çabuk yorulma, iştahsızlık, huzursuzluk ve öğrenme güçlüğü yer alır. Uzmanlar, özellikle süt ağırlıklı beslenen çocukların bu belirtileri göstermesi durumunda aileleri dikkatli olmaya çağırıyor. Harvard Üniversitesi’nden yapılan bir başka araştırma ise, demir eksikliği anemisi olan çocukların büyüme ve gelişme süreçlerinde gerileme yaşama olasılığının yüksek olduğunu ortaya koyuyor.
Dünya Sağlık Örgütü, çocukların süt tüketiminin günlük toplam 500 mililitre ile sınırlandırılması gerektiğini belirtiyor. Aynı zamanda, demir açısından zengin olan kırmızı et, yeşil yapraklı sebzeler, baklagiller ve kuruyemişler gibi gıdaların çocukların beslenme düzenine eklenmesini öneriyor. DSÖ ayrıca, demir takviyelerinin özellikle demir eksikliği riski yüksek çocuklarda uygulanması gerektiğini vurguluyor.
Türkiye’de de çocuklarda aşırı süt tüketimine bağlı demir eksikliği vakaları görülmekte. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanları, Türkiye’de ailelerin çocuklarına fazla miktarda süt içirerek onlara iyi bir beslenme sağladıklarını düşündüklerini, ancak bu durumun çocukların demir ihtiyacını karşılayamadığını ifade ediyor. Özellikle kırsal bölgelerde, süt ağırlıklı beslenen çocuklarda demir eksikliği görülme oranının yüksek olduğunu belirterek, ailelerin bu konuda bilinçlendirilmesinin önemine dikkat çekiyor.
Uzmanlar, çocukların sağlıklı beslenmesi için süt tüketiminin yaşa uygun seviyelerde tutulmasını öneriyor. Günde bir ila iki bardak süt yeterli olarak görülürken, demir açısından zengin besinlerin de günlük beslenme düzenine eklenmesi gerektiği vurgulanıyor. Yumurta, kuru baklagiller, ıspanak ve mercimek gibi demir zengini gıdalar çocukların sağlıklı büyümesi için kritik öneme sahip.
(Ramazan Gültaş)