Son yıllarda dijital oyun değişiminde önemli bir artış gözlemleniyor. Uzmanlar, dijital oyunlarla aşırı zaman geçirmenin, çocuğun fiziksel ve zihinsel sağlığında olumsuz etkilerde bulunduğunu belirtiyor. Özellikle pandemi döneminde artan dijital oyun kullanımı, sosyal izolasyon ve evde kalma süresinin değişmesiyle birlikte daha büyük bir sorun haline geldi. Bu durum, ebeveynler ve eğitimciler için endişe verici bir tablo oluştururken, çözüm arayışları da giderek önem kazanıyor.
2024 yılında Londra Üniversitesi tarafından yürütülen bir araştırma, 7-15 yaş arası çocuklarda dijital oyun oynama sürelerinin haftalık ortalama 20 saati aştığını ortaya koyuyor. Araştırmaya göre, çocukların %30'u dijital oyun oynama sürelerini kontrol edemediğini ve bu oyunların günlük hayatlarının bir parçası haline geldiğini belirtiyor. European Journal of Pediatrics dergisinde yayımlanan bu çalışma, oyun akışı olan çocukların okula devam oranlarının düştüğünü, uyku sorunlarının yaşadığını ve sosyalleşmende gerileme olduğunu gösteriyor.
Uzmanlar, dijital oyunun sorunlarının kötüleşmesini vurguluyor. İstanbul Üniversitesi'nden Klinik Psikolog Dr. Ayşe Aksoy, oyun yeteneği olan insanların sosyal güçlerinde güçlükler yaşadığını, gerçek hayatta kalma iletişim becerilerinin düşüşünü ve yorgunluk kaybı yaşadığını belirtiyor. Ayrıca uzun süre ekranlarda vakit geçiren çocuklarda baş ağrısı, göz ağrısı ve boyun ağrısı gibi fiziksel sağlık sorunları da görülüyor.
British Medical Journal'da yayımlanan bir başka çalışma ise dijital oyundaki kirliliğin, anksiyete bozukluğu ve uyku sorunları gibi zihinsel sağlık sorunlarıyla ilişkili olabileceğini gösteriyor. Çalışmada, ulusal dijital oyunların ayırdığı süre boyunca bu yaygınlaşmanın şiddetlendiği vurgulanıyor.
Dijital oyun havasının çocukların üzerindeki koşulları en aza indirmek için ailelerin ve eğitimcilerin alabileceği bazı önlemler mevcut. Uzmanlar, işletmenin açık dijital oyunlarla devamlılığını sürekli takip etmelerini ve bu süreyi sınırlamalarını öneriyor. Ayrıca çocukların fiziksel aktivitelere katılmasını teşvik etmek, dijital oyun yerine açık hava etkinlikleri veya sosyal aktivitelerle meşgul olmalarını sağlamak da öneriler arasında yer alıyor.
Psikologlar, çocukların dijital oyunlardan kopmasını sağlamak için aile içi iletişimin gelişmesini belirtiyor. Çocukların, ebeveynlerinin kaliteli zaman geçirmesi ve keyfini çıkarabilmeleri, sosyal alanların bulması riskini azaltabiliyor. Okullarda dijital okuryazarlık ve evde internet kullanımı yöntemleri eğitim ortaklığı de dijital ilişkilerla mücadelede etkili bir yöntem olarak görülüyor.
Uzmanlar, dijital oyun mücadelesi sorunuyla başa çıkmak için küresel çapta genel oluşturmanın önemine dikkat çekiyor. Çocukların dijital dünyaya kapılmaması için ebeveyn, öğretmen ve sağlık profesyonellerinin iş birliği içinde olması gerektiği vurgulanıyor. Dijital ilişkilerle mücadelede başarılı olabilmek için hem ailelerin hem de eğitim şirketlerinin saklandıkları bir şekilde yönlendirilmesi büyük önem taşıyor.
(Dilvin Altıkardeş)