Son yıllarda yapılan bilimsel araştırmalar, dünyanın daha önce görülmemiş bir hızla ısındığını ortaya koyuyor. 2024 yılında kaydedilen sıcaklıklar, insanlık tarihinde şimdiye kadar yaşanan en yüksek seviyelere ulaştı. Uzmanlar, bu durumun ekosistemler, tarım, insan sağlığı ve ekonomiler üzerindeki yıkıcı etkilerine karşı uyarılarda bulunuyor.
Copernicus İklim Değişikliği Servisi tarafından yayımlanan verilere göre, 2024 yılının Temmuz ayı, gezegenin şimdiye kadar yaşadığı en sıcak ay oldu. Küresel ortalama sıcaklık 17,1°C olarak ölçüldü ve bu, sanayi öncesi döneme göre 1,5°C’nin üzerinde bir artışı temsil ediyor.
Birleşmiş Milletler’in Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) raporuna göre, son 10 yıl, insanlık tarihinin en sıcak on yılı olarak kayda geçti. 2023 yılı, 1850’den bu yana en sıcak yıl olarak tarihe geçmişti, ancak 2024 bu rekoru da kırabilir.
Pasifik Okyanusu'ndaki El Niño fenomeni, 2024’teki sıcaklık artışına katkıda bulunan önemli bir faktör. Bu doğal olay, zaten yükselen sıcaklık trendlerini daha da kötüleştiriyor.
Uzmanlar, küresel ısınmanın büyük ölçüde insan faaliyetlerinden kaynaklandığını belirtiyor.
Fosil Yakıt Kullanımı: Kömür, petrol ve doğal gaz kullanımı atmosfere büyük miktarda karbondioksit (CO2) salınımına neden oluyor.
Ormansızlaşma: Ormanların yok edilmesi, karbon yutaklarının azalmasına ve daha fazla CO2’nin atmosferde birikmesine yol açıyor.
Sanayi ve Tarım: Özellikle metan ve azot oksit salınımı, iklim değişikliğini hızlandırıyor. Grönland ve Antarktika’daki buzullar rekor seviyede eriyor. NASA verilerine göre, küresel deniz seviyeleri son 20 yılda 10 cm yükseldi. Bu durum, kıyı bölgelerini ve adaları tehdit ediyor.
Küresel ısınma, daha sık ve şiddetli kasırgalar, kuraklıklar, sel felaketleri ve orman yangınlarına yol açıyor. Örneğin, 2024 yazında Avrupa ve Kuzey Amerika’da yaşanan sıcak hava dalgaları, binlerce kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu. Kutuplardaki erime, mercan resiflerinin beyazlaması ve türlerin yok olma hızındaki artış, doğrudan küresel ısınma ile ilişkilendiriliyor. Artan sıcaklıklar, tarımsal verimi düşürüyor ve dünya genelinde gıda fiyatlarını artırıyor. Özellikle gelişmekte olan ülkeler, bu durumdan en çok etkilenen bölgeler arasında yer alıyor.
Ne Yapılabilir?
-Fosil Yakıtlardan Yenilenebilir Enerjiye Geçiş Güneş ve rüzgar enerjisi gibi yenilenebilir enerji kaynaklarına yapılan yatırımlar artırılmalı.
-Karbon Emisyonlarının Azaltılması Karbon vergisi uygulamaları ve enerji verimliliğini artıran teknolojiler yaygınlaştırılmalı.
-Ormansızlaşmaya Son Verilmeli Ağaçlandırma kampanyaları ve mevcut ormanların korunması, karbon yutaklarının artırılması için kritik önem taşıyor.
-Bireysel Katkılar Daha az enerji tüketmek, geri dönüşümü desteklemek ve sürdürülebilir yaşam alışkanlıklarını benimsemek, bireysel düzeyde alınabilecek adımlardan bazılarıdır.
(Özkan Güngörmez)