Son yıllarda, her kuşağın bir öncekinden daha zeki olduğu yönündeki görüş, bilimsel araştırmalarla desteklenmektedir. Bu fenomen, "Flynn Etkisi" olarak bilinir ve zekâ testlerinde kuşaklar arası puan artışını ifade eder.
Araştırmalar, bu artışın nedenlerini ve sonuçlarını inceleyerek, toplum üzerindeki etkilerini ortaya koymaktadır.
Yeni Zelanda'da doğan James R. Flynn tarafından keşfedilen bu etki, zekâ testlerinin sonuçlarının kuşaktan kuşağa sürekli olarak arttığını göstermektedir. 20. yüzyılın başlarından itibaren yapılan zekâ testlerinde, her on yılda bir ortalama 3 puanlık bir artış gözlemlenmiştir. Bu artış, eğitim seviyelerindeki yükselme, beslenme koşullarının iyileşmesi ve sağlık hizmetlerinin gelişmesi gibi faktörlerle ilişkilendirilmektedir .
Eğitim sistemlerindeki iyileşmeler ve bilgiye erişimin artması, genç nesillerin daha yüksek zekâ seviyelerine ulaşmasına katkı sağlamaktadır. Teknolojinin yaygınlaşması ve internetin sağladığı bilgiye hızlı erişim, çocukların ve gençlerin daha erken yaşlarda daha fazla bilgi edinmelerine olanak tanımaktadır .
Beslenme alışkanlıklarının iyileşmesi ve sağlık hizmetlerinin gelişmesi, beyin gelişimini olumlu yönde etkileyerek zekâ seviyelerinin artmasına katkı sağlamaktadır. Özellikle çocukluk döneminde yeterli ve dengeli beslenme, bilişsel gelişim için kritik öneme sahiptir .
Modern toplumlarda çocuklar, geçmişe göre daha fazla zihinsel uyarana maruz kalmaktadır. Oyunlar, eğitim materyalleri ve medya, çocukların bilişsel becerilerini geliştirmelerine yardımcı olmaktadır. Bu tür uyaranlar, problem çözme ve eleştirel düşünme becerilerini artırmaktadır .
Genetik faktörler de zekâ üzerinde etkili olabilir. Ancak, Flynn etkisi, çevresel ve eğitimsel faktörlerin zekâ üzerindeki genetik etkilerden daha güçlü olduğunu göstermektedir. Genetik faktörler, bireysel farklılıkları açıklamakta önemli olsa da, kuşaklar arası zekâ artışında çevresel faktörler ön plandadır .
Uzmanlar, zekâ seviyelerindeki artışın gelecekte de devam edebileceğini öngörmektedir. Eğitimde yapılacak yenilikler, sağlık ve beslenme koşullarındaki iyileşmeler ve teknolojik gelişmeler, bu artışın sürdürülmesine katkı sağlayabilir. Ancak, bu süreçte eşitsizliklerin azaltılması ve her çocuğun eşit fırsatlara sahip olması büyük önem taşımaktadır.
(Özkan Güngörmez)