Türkiye'de ilaç tedavisinde kullanılan euro kuru 2024 itibarıyla güncellendi. Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan bu güncelleme, hem yerli üretim hem de ithal cihaz fiyatlarına doğrudan yansıyacak. Uzmanlar, ilaç fiyatlarının artışıyla birlikte sağlık hizmetlerinin erişiminin zorlaşabileceğine dikkat çekerken, ilaç bölümlerinin ise maliyet artışlarının sürdürülebilirlik açısından bu düzenlemenin kaçınılmaz olduğunu vurguluyor.
Türkiye'de ilaç uygulamalarında kullanılan euro kuru, her yıl bir kez olmak üzere belirli oranlarda revize ediliyor. Sağlık Bakanlığı, 2024 yılı için euro kurunu oranında artıran yeni bir fiyat düzenlemesi yaptı. Bu güncelleme, özellikle ithal edilen fiyatlarında artışa neden olacak. Kur değişiklikleri, hem yerel para maliyetlerinin karşılanması hem de ithalatçı dövizle yapılan harcamaların dengelenmesi amacıyla gerçekleştiriliyor.
Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK) tarafından yürütülen bir çalışmaya göre, kürün ilerlemesi sonrasında ilaç fiyatlarının ortalama %20'ye varan bir artış göstermesi bekleniyor. Özellikle ithal edilen ürünler ve ham madde çalıştırılmayan yerli üretim sistemlerinde bu fiyat artışları daha belirgin olacak. Pharma Economics Journal dergisinde yayımlanan bir verilere göre, döviz kurundaki artışın ilaç fiyatlarına doğrudan etkisi mevcut ve euro kuru değişen ilaç fiyatlarındaki döviz dayanıklılığın sağlık harcamalarına ek yük getiriyor.
Uzmanlar, ilaç fiyatlarının artmasıyla birlikte sağlık hizmetlerinden etkin bir şekilde yararlanılabilmesi için çeşitli ilaçların alınmasının sağlanacağını belirtiyor. Bu sözleşmeler arasında:
Sosyal Güvence Destekleri: Kronik olarak sahip olunan bireyler ve düşük gelirli olanlar için ilaç desteğinin kullanılması öneriliyor. Devlet destekli programlar, yüksek fiyatlara erişimde önemli bir rol oynayabilir.
Yerli İlaç Üretimini Teşvik: Türkiye'de yerli ilaç üretimini artırarak, döviz kuruna bağlı fiyat dalgalanmalarının önünden geçmek mümkün olabilir. Bu yetenek, devlet destekli Ar-Ge projeleri, sektördeki yerli üretimi teşvik edebilir.
Fiyatlandırma Politikalarında Esneklik: Döviz kuruna bağlı oranların daha esnek hale getirilmesi, ani fiyat artışlarının kesintiye uğraması bulunabilir.
Türkiye'de ilaç rejiminde kullanılan euro kurunun güncellenmesi, etkinliğin sağlık harcamalarına doğrudan etki edecek. Sağlık harcamalarının %40'ını ilaçlarının giderildiği Türkiye'de, kur Güncellemenin ardından sağlık hizmetlerine erişimde yaşanacak olası sorunlar endişeler oluşuyor. Sosyal Güvenlik Kurumu'nun (SGK) bazı yüksek verimlerin geri ödeme kapsamına alınması sırasında, bu süreçte ilaç tüketiminde da yaşanabilecek değişiklikler öngörülüyor.
Türkiye'nin ilaç sektöründe maliyet artışlarına bağlı olarak yaşayabilmek için yerli üretimin yapılabilmesi ve parçalara odaklanması gerekiyor. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın başlattığı yerli üretim teşvikleri kapsamında, Türkiye'de üretim artırılacak projeler üzerinde çalışmalar devam ediyor. Uzmanlar, döviz kuru dövizin azaltılması ve yerli ilaç üretimiyle iç pazarın daha güçlü bir yapının sağlanmasının uzun ömürlü sürdürülebilir bir sağlık sistemi için kritik olduğuna dikkat çekiyor.
(Sema Yüksel Güngörmez)