Son yıllarda çocuklar arasında artan işlenmiş gıda tüketimi, sağlık uzmanları tarafından kaygıyla izlenen bir trend haline geldi. Özellikle bağırsak sağlığı üzerinde ciddi etkileri olan bu tür gıdaların, çeşitli bağırsak hastalıklarına zemin hazırladığına dair bilimsel kanıtlar giderek artıyor. Dünya genelinde yapılan araştırmalar, işlenmiş gıdaların çocuklarda bağırsak florasını olumsuz etkilediğini ve uzun vadede ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğini gösteriyor.
İşlenmiş gıdalar, yüksek oranda şeker, trans yağ ve çeşitli kimyasal katkı maddeleri içerir. Bu maddeler, bağırsak florasında bulunan yararlı bakterilerin sayısını azaltarak sindirim sistemini zayıflatır. 2022 yılında Harvard Tıp Fakültesi tarafından yürütülen bir araştırma, düzenli olarak işlenmiş gıda tüketen çocukların bağırsak mikrobiyotasında ciddi bozulmalar olduğunu ortaya koydu. Bu bozulmalar, inflamatuar bağırsak hastalıkları (IBH) ve irritabl bağırsak sendromu (IBS) gibi kronik hastalıklara zemin hazırlayabiliyor.
İnflamatuar Bağırsak Hastalığı (IBH) Riski
IBH, özellikle çocuklarda hızla artan bir sağlık sorunu olarak öne çıkıyor. Bu hastalık, bağışıklık sisteminin bağırsaklara saldırması sonucunda ortaya çıkar ve bağırsakta sürekli iltihaplanmaya yol açar. Fransa’da yapılan bir çalışmada, işlenmiş gıda tüketiminin çocuklarda Crohn hastalığı ve ülseratif kolit gibi IBH türlerine yakalanma riskini %30 oranında artırdığı tespit edilmiştir. Araştırmacılar, bu durumun işlenmiş gıdalarda bulunan kimyasal katkı maddelerinin ve koruyucuların bağırsak duvarında hasara yol açmasından kaynaklandığını belirtiyorlar.
Çocukların sindirim sistemi yetişkinlere kıyasla daha hassas olduğundan, işlenmiş gıdaların etkileri daha ciddi sonuçlar doğurabiliyor. 2023 yılında İsviçre’de yapılan bir başka araştırmada, işlenmiş gıdalarla beslenen çocukların bağırsak geçirgenliğinin arttığı ve bu durumun "sızdıran bağırsak sendromu" adı verilen duruma yol açtığı saptandı. Bu hastalık, zararlı maddelerin bağırsak duvarından kan dolaşımına geçmesine neden olarak bağışıklık sisteminin sürekli alarmda olmasına yol açıyor ve çeşitli otoimmün hastalıkların gelişmesine zemin hazırlıyor.
Uzmanlar, işlenmiş gıdaların çocukların sağlığı üzerindeki uzun vadeli etkilerinin göz ardı edilmemesi gerektiğini vurguluyor. Araştırmalar, düzenli olarak işlenmiş gıda tüketen çocuklarda yalnızca bağırsak hastalıkları değil, aynı zamanda obezite, diyabet ve kalp hastalıkları gibi diğer kronik rahatsızlıkların da riskinin arttığını ortaya koyuyor. Bununla birlikte, tam tahıllar, taze meyve ve sebzeler gibi lif açısından zengin, işlenmemiş gıdalarla beslenen çocukların bağırsak sağlığını koruyabilecekleri belirtiliyor.
(Dilvin Altıkardeş)