Türkiye’de son açıklanan verilere göre işsizlik oranında önemli bir azalma gözlemleniyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) yayımladığı rapora göre, işsizlik oranı bir önceki döneme göre %1.2 oranında düşüş göstererek %9.5 seviyesine geriledi. Bu düşüş, pandemi sonrası toparlanma sürecinin hız kazandığını ve ekonomide iyileşme işaretlerinin arttığını ortaya koyuyor. Ancak uzmanlar, işsizlikteki bu azalmanın sürdürülebilir olup olmadığı konusunda temkinli bir yaklaşım sergiliyor.
Ekonomistler, işsizlik oranındaki düşüşün birkaç temel faktörden kaynaklandığını belirtiyor. TÜİK ve İstanbul Ticaret Odası (İTO) gibi kurumlar tarafından yapılan analizler, özellikle son dönemde istihdamı artırıcı sektörlerdeki canlanmanın işsizlik oranını düşürdüğünü gösteriyor.
Son aylarda sanayi ve imalat sektöründe yaşanan büyüme, yeni iş imkanlarının doğmasına yol açtı. Özellikle ihracata yönelik üretim yapan işletmelerin kapasite artırımına gitmesi, istihdam yaratmada etkili oldu. İTO’nun raporuna göre, imalat sanayinde %3.5 oranında bir istihdam artışı kaydedildi.
Yaz sezonuyla birlikte turizm sektöründe yaşanan yoğunluk, işsizlik oranının azalmasında etkili oldu. Türkiye’ye gelen turist sayısındaki artış, özellikle geçici işlerde istihdam sağladı. Turizm sektöründeki canlanma, genç işsizliğin düşmesinde de olumlu bir etki yarattı.
Hükümetin sağladığı yatırım teşvikleri, yeni iş alanlarının açılmasına destek oldu. Özellikle kırsal bölgelerde ve gelişmekte olan şehirlerde yatırım teşvikleri kapsamında yeni işletmeler kuruldu ve bu da işsizliği azaltıcı bir faktör olarak öne çıktı.
Türkiye İş Kurumu’nun (İŞKUR) verilerinden yapılan derlemeye göre, son bir yılda özellikle perakende, sağlık, bilgi teknolojileri ve inşaat gibi sektörlerde istihdam artışı gözlemlendi. Sağlık sektöründe %4, bilgi teknolojileri alanında ise %6 oranında bir istihdam artışı yaşandığı kaydedildi. Perakende sektöründe ise esnek çalışma modeline geçiş, daha fazla insanın iş bulmasına olanak sağladı.
Ayrıca, genç işsizlik oranında da düşüş olduğu gözlendi. TÜİK verilerine göre, 18-24 yaş arası genç işsizlik oranı %20’den ’e geriledi. Gençlerin özellikle teknoloji ve turizm sektörlerinde istihdam edilmeye başlanması, bu düşüşte etkili oldu.
İşsizlik oranındaki bu azalma umut verici olsa da, uzmanlar istihdamdaki bu iyileşmenin sürdürülebilir olup olmadığı konusunda dikkatli olunması gerektiğini belirtiyor. Özellikle geçici ve sezonluk işlerin yoğun olduğu turizm ve tarım sektörlerinin istihdamdaki etkisi, bu azalmanın yıl boyunca devam edip etmeyeceği konusunda soru işaretleri yaratıyor.
İşsizliğin daha da azaltılması ve sürdürülebilir bir istihdam artışı sağlanabilmesi için uzmanlar çeşitli önerilerde bulunuyor. İstihdamın sektörel çeşitlendirilmesi, esnek çalışma modellerinin artırılması ve eğitim programlarının geliştirilmesi bu öneriler arasında öne çıkıyor.
Çalışma Bakanlığı’nın raporuna göre, esnek çalışma modellerinin yaygınlaştırılması, işsizliğin azaltılmasında etkili olabilir. Esnek ve yarı zamanlı çalışma fırsatlarının artırılması, özellikle kadın istihdamını teşvik edebilir.
İş gücünün niteliklerini artırmak amacıyla mesleki eğitim programlarının çeşitlendirilmesi ve işsizlik oranını düşürme hedefli eğitim projelerinin hayata geçirilmesi öneriliyor. Özellikle dijital beceri eğitimleri, gençlerin iş gücü piyasasına daha hızlı dahil olmasını sağlayabilir.
İstihdam yaratan sektörlerdeki teşviklerin uzun vadeli olarak devam ettirilmesi, işsizlik oranının kalıcı olarak düşmesine katkı sağlayabilir. Yatırımcıları ve işverenleri destekleyen teşvikler, yeni iş alanlarının açılmasını teşvik edebilir.
(Sema Yüksel Güngörmez)