Son yıllarda gayrimenkul piyasasında yaşanan fiyat artışları ve kira bedellerindeki yükseliş, hükümetin kira gelirlerine yönelik vergilendirme politikasını gözden geçirmesine neden oldu. Uzmanlar, kira gelirlerinin doğru beyan edilmemesinin devletin gelir kaybına uğramasına yol açtığını belirtiyor. GİB'in yayımladığı raporlara göre, kira gelirlerinde beyan edilmesi gereken tutar ile gerçek beyanlar arasında yüzde 30-40 oranında bir fark olduğu tahmin ediliyor.
Bu farkın temel nedeni olarak, özellikle bireysel mülk sahiplerinin kira gelirlerini düşük göstermesi veya hiç beyan etmemesi gösteriliyor. Maliye Bakanlığı yetkilileri, bu durumun yalnızca kayıt dışı ekonomiyi büyütmekle kalmadığını, aynı zamanda sosyal haksızlıklara da neden olduğunu ifade ediyor.
Yeni yoklama döneminde Gelir İdaresi Başkanlığı, teknolojiyi daha etkin bir şekilde kullanarak veri çapraz kontrolü gerçekleştirecek. Bu kapsamda, taşınmaz sahipleri ve kiracılar arasındaki ödeme süreçleri hem banka transfer kayıtları hem de e-devlet üzerinden sağlanan bilgilerle karşılaştırılacak. Ayrıca emlak beyannameleri, tapu kayıtları ve kira kontratları da göz önünde bulundurulacak.
Denetim esnasında mülk sahiplerine ait kira beyannameleri ile tapu kayıtlarında yer alan bilgiler arasında örtüşme olup olmadığı incelenecek. Belirsizliklerin tespit edilmesi durumunda, mükelleflerden detaylı açıklamalar veya ek belgeler talep edilecek. Eksik bildirilen kira gelirleri tespit edilirse, bu kişilere cezai yaptırımlar uygulanacak.
Öte yandan emlak sektörü temsilcileri bu düzenlemenin piyasada kira bedellerini artırma riski taşıyabileceği konusunda uyarılarda bulunuyor. Bazı mülk sahiplerinin ek vergisel yüklerden kaçınmak amacıyla kira kontratlarını yükseltebilecekleri ya da kayıt dışı yöntemlere yönelebilecekleri belirtiliyor.
Kira gelirine sahip bireylerin, yeni yoklama döneminde cezai yaptırımlarla karşılaşmamak için dikkatli olmaları gerekiyor. Vergisel yükümlülüklerin tam ve doğru bir şekilde yerine getirilmesi; hem vatandaşlar hem de devlet için kazan-kazan durumunu oluşturuyor. Uzmanlar, mülk sahiplerinin her yıl verdikleri kira beyannamelerini dikkatlice incelemelerini ve gerekli olması halinde bir mali müşavirden destek almalarını öneriyor.
(Ramazan Gültaş)