Soğuk kış günlerinin en çok tercih edilen içecekleri olan ıhlamur, bu yılın fiyat artışlarıyla gündemde. Şifalı bitkiler arasında yer alan ve dağıtım sistemi özellikleriyle bilinen ıhlamurun fiyatları, gruplara göre iki kez genişletildi.
2023 yazında yaşanan kuraklık, ıhlamur ağaçlarının etkilerini olumsuzluk. Türkiye'de özellikle Karadeniz ve Marmara bölgelerinde yoğun olarak yetiştirilen ıhlamur ağaçlarında bozulma oranı düştü. Uzmanlar, bu durumun hem ürün miktarını azaltmayı hem de toplama maliyetlerini artırdığını belirtiyor.
Pandemi sonrasında istikrar sistemini güçlendiren doğal ürünler olan talep arttı. Ihlamur, soğuk ve soğuk algınlığına karşı etkili bir çözüm olarak kullanıldığından, kış aylarında daha fazla talep görülüyor. Bu talep artışı, fiyatların yükselmesine neden oldu.
Ihlamur toplama işlemi emek yoğun bir süreç gerektirir. Son dönemde artan maliyet maliyetleri de fiyatlara yansıdı. Bir kilogram ıhlamurun genişletilmesi için yaklaşık 10 saatlik bir emek gerekiyor. Bu durum, tedarik zincirindeki maliyetlerin artmasına sebep oldu.
2023'te kilogramı 400-500 TL arasında olan ıhlamur, 2024 yılında ise 800-1000 TL bandına ulaştı. Özellikle büyükşehirlerdeki aktarlarda bu fiyat farkı daha belirgin. Aktarlar, ıhlamur tedarikini sürdürmekte zorlandıklarını ve bu sürecin perakende fiyatlarına da yansıdığını ifade ediyor.
İstanbul'da bir aktarım sahibi olan Mehmet Yılmaz, “Geçen yıl bir kilogram ıhlamuru 450 TL'ye satıyordu. Bu yılın toptan fiyatı bile 700 TL'ye ulaştı. Talep çok, ancak yeterli ürün yok” diye konuştu.
Artan Fiyatları, temizlikleri daha uygun alternatiflere yönlendirdi. Hibiskus, adaçayı ve papatya gibi bitki çayları, ıhlamura göre daha ekonomik olduğu için tercih edilmeye başlandı. Ancak mevcut, ıhlamurun kendine özgü şifa kaynağının tek taraflı olduğunu ve bu dizinin yerinin değiştirilemeyeceğini söylüyor.
Uzmanlar, ıhlamur fiyatlarının düşmesi için şu önerileri dile getiriyor:
*Daha Fazla Ağaç Dikimi: Türkiye genelinde ıhlamur ağacı dikim sahalarının yetiştirilmesi gerekiyor. Bu, arzı artırarak fiyatların dengelenmesine yardımcı olabilir.
*Kooperatifleşme: Ihlamur üreticilerinin kooperatifleşmesi, toplama ve işleme maliyetlerini düşürerek fiyat avantajı sağlar.
*İklimliğiyle Mücadele: Tarım ve orman alanlarında sürdürülebilir politikaların benimsenmesi, kuraklıkların devam etmesi.
(Ramazan Gültaş)