Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) yayımladığı son rapora göre, küresel ölümlerin %24’ünün sebebi çevre kirliliği. Yapılan araştırmalar, özellikle hava, su ve toprak kirliliğinin dünya genelinde milyonlarca erken ölüme yol açtığını gösteriyor. Bu oran, her yıl yaklaşık 13 milyon insanın çevre kirliliği kaynaklı hastalıklar nedeniyle hayatını kaybettiğini ortaya koyuyor. Uzmanlar, bu ölümlerin çoğunun önlenebilir olduğunu vurgularken, özellikle yoksul ülkelerde çevresel kirliliğin ölümcül etkilerinin daha ağır olduğu belirtiliyor.
Araştırmanın bulgularına göre, hava kirliliği, çevre kaynaklı ölümler içinde en büyük payı oluşturuyor. Havadaki ince partikül maddelerin solunması, akciğer kanseri, kalp krizi, inme ve kronik solunum yolu hastalıkları gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açıyor. WHO, dünya genelinde yaklaşık 7 milyon insanın sadece hava kirliliği nedeniyle yaşamını yitirdiğini bildiriyor. Bu rakam, özellikle büyük şehirlerde yaşayanlar için alarm verici boyutlarda.
Raporda, içme suyu kaynaklarının kirlenmesi ve yetersiz sanitasyon koşullarının da önemli bir ölüm nedeni olduğu belirtiliyor. Dünya genelinde suya bağlı hastalıklar her yıl 1,8 milyon insanın ölümüne neden oluyor. Kirli su, özellikle gelişmekte olan ülkelerde ishal, kolera ve tifo gibi hastalıkların yayılmasına yol açarken, temiz suya erişim eksikliği, çocuk ölümlerinin başlıca sebeplerinden biri olarak öne çıkıyor.
Araştırmalar ayrıca, tarım ilaçlarının ve kimyasal maddelerin toprağa karışmasının kanser, hormon bozuklukları ve doğum kusurlarına yol açabileceğini ortaya koyuyor. WHO, çevre kirliliğinin sadece sağlık değil, ekonomik ve sosyal boyutları da olduğuna dikkat çekiyor. Çevre kirliliği nedeniyle ortaya çıkan sağlık sorunları, küresel ekonomiye her yıl trilyonlarca dolar zarar veriyor ve bu durum, özellikle düşük gelirli ülkelerde büyük bir yük oluşturuyor.
Uzmanlar, çevre kirliliğinin etkilerini azaltmak için acil adımlar atılması gerektiğini belirtiyor. Hava kirliliğinin azaltılması için yenilenebilir enerjiye geçişin hızlandırılması, endüstriyel kirliliğin denetlenmesi ve su kaynaklarının korunması, ölümlerin azaltılmasında kritik rol oynayabilir. Ayrıca, bireysel farkındalık artırılmalı ve sürdürülebilir yaşam tarzları teşvik edilmelidir.
(Özkan Güngörmez)