Türkiye ve dünya genelinde otomotiv sektörü, teknolojik gelişmeler ve tüketici tercihlerindeki değişimlerle hızla evrim geçiriyor. Bu dönüşümün en belirgin göstergelerinden biri, manuel vitesli otomobillerin pazar payının hızla düşmesi. 2024'ün ilk yarısında manuel otomobillerin toplam satışlardaki payı tek haneye geriledi. Bu durum, otomotiv sektöründe otomatik vitesli araçlara olan talebin hızla arttığını ve manuel araçların giderek daha az tercih edildiğini ortaya koyuyor.
Türkiye Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) verilerine göre, 2024'ün ilk altı ayında satılan yeni otomobillerin yalnızca %8'i manuel vitesliydi. Bu oran, geçtiğimiz yıllarda %20 seviyelerindeyken, son birkaç yıl içinde hızla düşüş gösterdi. Avrupa Otomobil Üreticileri Birliği (ACEA) verilerine göre ise, benzer bir trend Avrupa genelinde de gözlemleniyor; manuel vitesli araçların pazar payı Avrupa'da 'un altına düştü.
Otomatik vitesli araçların tercih edilmesinde birkaç önemli faktör rol oynuyor. Tüketicilerin rahatlık ve konfor arayışı, şehir içi trafikte sürüş kolaylığı, otomatik şanzıman teknolojilerinin gelişmesi ve fiyat farklarının azalması bu değişimi tetikleyen başlıca etkenler arasında yer alıyor. Özellikle büyük şehirlerde yaşayan sürücüler, sıkışık trafikte manuel vites kullanmanın zorluğu nedeniyle otomatik vitesli araçları tercih ediyor.
Otomatik vites teknolojilerindeki gelişmeler, manuel vitesli araçlara olan talebin azalmasında önemli bir rol oynuyor. Özellikle çift kavramalı otomatik şanzımanlar (DCT) ve sürekli değişken şanzımanlar (CVT), daha hızlı ve verimli vites geçişleri sağlayarak, yakıt ekonomisini artırıyor ve sürüş konforunu yükseltiyor. Bu teknolojilerin yaygınlaşması, tüketicilerin otomatik vitesli araçlara olan ilgisini artırıyor.
Elektrikli ve hibrit araçların yaygınlaşması, manuel vitesli araçların pazar payının düşmesinde önemli bir faktör. Bu tür araçlar genellikle otomatik vitesli olarak üretiliyor ve manuel vites seçeneği sunulmuyor. Elektrikli araçların sessiz ve pürüzsüz sürüş deneyimi, kullanıcıların manuel vitesli araçlara olan ilgisini daha da azaltıyor.
Otomotiv üreticileri de bu değişime uyum sağlayarak, ürün gamlarında otomatik vitesli araçlara daha fazla yer veriyor. Birçok üretici, manuel vitesli modellerin üretimini azaltarak veya tamamen durdurarak, otomatik vitesli ve elektrikli araçlara odaklanıyor. Bu stratejik değişiklik, manuel vitesli araçların pazardaki yerini daha da daraltıyor.
Otomotiv sektöründeki uzmanlar, manuel vitesli araçların pazar payının giderek azalmasının kaçınılmaz olduğunu belirtiyor. Otomatik vitesli araçların sunduğu konfor, teknoloji ve yakıt verimliliği, tüketiciler için cazip hale geliyor. Ayrıca, otomotiv endüstrisinin elektrikli araçlara geçiş süreci, manuel vitesli araçların gelecekte daha da az tercih edilmesine yol açacak.
Araştırmacılara göre manuel vitesli araçların pazar payının düşüşü, önümüzdeki yıllarda da devam edecek gibi görünüyor. Özellikle genç nesil sürücülerin otomatik vitesli araçlara olan ilgisi, bu trendin süreceğine işaret ediyor.
(Sercan Uslubaş)