Masa başı işler günümüz çalışma dünyasının önemli bir parçası haline geldi. Ancak, uzun saatler bilgisayar başında oturmak, özellikle el, kol ve omuz bölgelerinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Araştırmalar, hareketsiz işlerde çalışan kişilerin, kas ve iskelet sisteminde kalıcı hasar riski altında olduğunu gösteriyor. Bu tür sorunların önlenebilmesi için ergonomik düzenlemeler, dinlenme aralıkları ve doğru duruş teknikleri büyük önem taşıyor.
Bilgisayar başında geçirilen uzun süreler, özellikle el bileği, dirsek ve omuz bölgelerinde kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarına neden olabilir. "Tekrarlayan zorlanma yaralanmaları" (RSI) olarak adlandırılan bu durum, sürekli tekrarlanan hareketlerin kaslarda, tendonlarda ve sinirlerde aşırı yüklenmeye yol açmasından kaynaklanır. Carpal Tunnel Sendromu (Karpal Tünel Sendromu), bu tür rahatsızlıkların en bilinen örneklerinden biridir. Özellikle el bileği sürekli olarak kötü pozisyonda tutulduğunda, sinir sıkışması ve uyuşma gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
Bu sendromlar, sadece el bileğiyle sınırlı kalmaz; kötü duruş ve ergonomik olmayan çalışma düzenleri omuz ve sırt bölgesinde de gerilime yol açar. Bir araştırmaya göre, masa başında çalışan bireylerin %30’undan fazlası, omuz ve boyun ağrılarıyla karşı karşıya kalmaktadır. 2019'da yapılan bir çalışmada ise bilgisayar kullanan kişilerin %40’ında dirsek ve kol ağrıları rapor edilmiştir.
Uzmanlar, masa başında çalışanların el, kol ve omuz sağlığını koruyabilmesi için ergonomik düzenlemelere dikkat edilmesi gerektiğini vurguluyor. Doğru oturma pozisyonu, klavye ve fare yerleşimi gibi faktörler, kas-iskelet sistemi üzerindeki yükü önemli ölçüde azaltabilir. Ergonomi uzmanlarının önerileri şu şekildedir:
-Klavye ve Fare Kullanımı: Klavyenin ve farenin dirsek hizasında, bileklerin nötr pozisyonda (doğal eğimi bozulmadan) kullanılması gereklidir. Bilek destekleri, baskıyı hafifletebilir.
-Oturma Pozisyonu: Sandalyenizin bel desteği sunan ergonomik bir yapıya sahip olması önemlidir. Ayaklar yere tam basmalı ve dizler 90 derece açıyla durmalıdır.
-Ekran Yüksekliği: Bilgisayar ekranının göz hizasında olması, boyun ve omuz kaslarının zorlanmasını engeller. Ekran çok aşağıda ya da yukarıda olduğunda boyun ve omuzda gerilim artar.
-Dinlenme Aralıkları: Her 30 dakikada bir kısa bir mola verip, kolları ve omuzları rahatlatan basit germe hareketleri yapmak, kas gerginliğini azaltır.
Hareketsizlik, masa başında çalışanlarda yaygın bir sorundur ve çeşitli sağlık problemlerine neden olabilir. Yapılan geniş çaplı bir araştırma, hareketsiz çalışma düzeninin kronik omuz ve kol ağrıları ile güçlü bir bağlantısı olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca, uzun süre sabit pozisyonda çalışmanın kas zayıflığına ve duruş bozukluklarına yol açabileceği belirtilmiştir.
Kas ve iskelet sistemi rahatsızlıkları, bir kez ortaya çıktığında, tedavisi uzun sürebilir ve günlük yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Uzmanlar, bu sorunların ortaya çıkmadan önlenmesinin çok daha etkili olduğunu ve ergonomik çalışma düzeninin bu noktada kritik olduğunu vurguluyor.
(Ayşe Candan)