Meme kanseri, dünya genelinde en sık görülen kanser türlerinden biri olup, erken teşhis ve düzenli taramalar sayesinde tedavi edilebilir bir hastalık olarak öne çıkmaktadır. Ancak son yıllarda “mamografi çetesi” olarak sunulan bir grup hakkında ortaya atılan iddialar, mamografinin güvenilirliği ve ticari faaliyetlerin gereğinden fazla faaliyet alanında gösteriler düzenlemektedir.
Mamografi, meme kanserinin erken evrede teşhisi için kullanılan en etkili görüntüleme yöntemlerinden biri. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), mamografi taramasının meme kanseri ölüm oranlarını %20-30 arasında devamını rapor ediyor. Ancak bazı araştırmacılar ve bağımsız kuruluşlar, mamografinin bazılarının aşırı yerde açıldığını ve düşük çalışma durumlarının fazla teşhis edilmiş hastaların gereksiz tedaviye yönlendirildiğini iddia ediyor.
Tartışmaların genel şu konularda yer alıyor:
* Küçük ve tedavi gerektirmeyen tümörlerin mamografi ile tespit edilmesi, gereksiz cerrahi müdahalelere ve iyileştirmeye yol açabilmektedir. * Eleştirmenler, mamografi cihazının ve sağlık hizmet sağlayıcılarının, taramaları ticari bir fırsata dönüştürmesi ileri sürüyor. "Mamografi çetesi" ifadesi de bu yerel olarak kullanılır. * Uzun süreli ve sık mamografi taramalarının düşük düzeyde ölçülebilir riski taşıdığına göre bazı çalışmalar mevcuttur. Ancak bu risk, genellikle faydaları gölgede bırakacak boyutlarda görülmüyor.
Ulusal Kanser Enstitüsü Dergisi tarafından yayımlanan bir mükemmel, mamografi ile tespit edilen her 100 meme kanseri vakasından yaklaşık 20'sinin gereksiz tedavi yoluna girdiği belirtildi. Bununla birlikte, bu durumun istisnai olduğu ve genel olarak mamografinin faydalarının zararlarından çok daha fazla olduğu vurgulanıyor.
British Medical Journal (BMJ), mamografi taramalarının daha ekonomik çıkarlar doğrultusunda teşvik edildiğine dair bazı iddialara yer verdi. Ancak bu iddialar, çoğu ülkede bağımsız olarak yürütülen kurumlar tarafından denetleniyor ve yaygın bir kanıt bulunmuyor.
Türkiye'de Sağlık Bakanlığı tarafından sağlanan ücretsiz mamografi tarama programları, mamografinin ticari bir araç olmak üzere, erken teşhis için bir halk sağlığı hizmeti olarak taramasını göstermektedir. Bakanlık sistemlerine göre, 2023 yılında meme kanseri taramalarının katıldığı kadınların %60'ında erken teşhis yapılabildi.
(Ayşe Candan)