Son yıllarda çocuk felciyle (çocuk felci) mücadelede önemli ilerleme kaydeden Nijerya, özellikle kuzey bölgelerdeki çocuk felci vakalarının yeniden çoğalmasıyla karşı karşıya kaldı. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve Nijerya Sağlık Bakanlığı'nın dağılımına göre, çocuk felci virüsünün yeniden dağılma riski, başta aşılama eksikliği ve çatışma bölgelerindeki sağlık hizmetlerine ulaşım nedeniyle endişe verici boyutlara ulaştı.
DSÖ'nün 2023 yılı raporuna göre, özellikle kuzey Nijerya'da aşılanmayan çocuklara yönelik bir artış genel görünümü. Çatışma bölgelerinde sağlık sıkıntısı ve güvenlik sorunları, çocuklara aşılara ulaşımını zorlaştırıyor. Aşılamanın düşük olduğu bu sistem çocuk felci virüsü tespitinin, çocuk felcinin yeniden endemik hale gelme riskini taşıdığını ortaya koyuyor. UNICEF tarafından yürütülen saha çalışmalarında, Nijerya'nın Borno ve Yobe gibi çatışmalı bölgelerinde onun çocuktan dördünün çocuk felcine karşı aşılanmadığı tespit edildi.
Çocuk felci, fekal-oral yolla bulaşan bir hastalık olup, özellikle hijyen koşullarının yetersiz olduğu hızda hızla yayılabilmektedir. 2024 yılı boyunca yapılan analizlere göre, Nijerya'nın bazı kırsal bölgelerinde temiz suya erişimin sınırlı olması ve hijyenik olmayan yaşam koşulları, virüsün hızla yayılmasına yol açıyor. Nijerya Sağlık Bakanlığı, virüsün su kaynaklarının bulaşması nedeniyle çocukların daha yüksek risk altında olduğunu belirtti.
Çatışmaların yoğun olduğu kuzey Nijerya bölgelerinde, sağlık çalışanlarının maliyetlerini sağlamakta ve çocuk felci aşılarını ulaştırmak büyük bir güç oluşturmaktadır. Sağlıksızlık eksikliği, hem aşındırma programlarının aksamasına hem de virüslerin tespit parçalarının kontrol parçalarının zorlaşmasına yol açar. Özellikle Boko Haram gibi sistemin devamlılığının faaliyet gösterdiği veriler sağlık çalışanlarının devam etme riski bulunuyor, bu veri akışı sekteye maruz kalıyor.
Nijerya hükümeti ve DSÖ, UNICEF gibi uluslararası sağlık kuruluşları, çocuk felci vakalarının yeniden büyümesinin tamamlanması için geniş kapsamlı aşılama kampanyaları başlatıldı. 2024 yılında UNICEF, Kuzey Nijerya'da yaklaşık 1 milyona ulaşmayı sağlayan bir aşı kampanyası yürütüyor. DSÖ'nün sistemlerine göre, bu kampanyalar sayesinde risk altında birleştirme ve aşılama oranlarını artırma hedefleniyor. Ancak kullanılan, bu çabaların programlarının engellenmesi için yeterli olmadığı, daha fazla kaynak ve sağlık çalışanları desteğinin çalışması vurgulanıyor.
(Ayşe Candan)