Sabahları yorgun uyanmak, birçok kişinin yaşadığı yaygın bir şikayet olmasına rağmen, bazen bu durumun altında daha ciddi sağlık sorunları yatıyor olabilir. Son yıllarda yapılan araştırmalar, sabah yorgunluğunun fibromiyalji adı verilen bir sağlık sorunu ile ilişkili olabileceğini ortaya koyuyor. Fibromiyalji, yaygın kas ve eklem ağrıları, yorgunluk ve uyku bozuklukları ile karakterize edilen bir hastalıktır.
Fibromiyalji, vücuttaki kaslarda ve eklemlerde yaygın ağrıya neden olan kronik bir rahatsızlıktır. Ayrıca, hastalar genellikle yorgunluk, uyku bozuklukları, zihinsel bulanıklık (fibromiyalji sis olarak bilinir) ve stres gibi belirtiler yaşarlar. Fibromiyalji, çoğunlukla 30 ila 60 yaş arası yetişkinlerde görülür ve kadınlarda erkeklerden daha sık rastlanır. Son yıllarda yapılan araştırmalar, fibromiyalji hastalarının sabahları yorgun uyanmasının, hastalığın doğal bir belirtisi olduğunu göstermektedir. 2023 yılında yayımlanan bir çalışma, fibromiyalji hastalarının %70'inin sabahları düşük enerji seviyeleri ve uyku kalitesizliği yaşadığını ortaya koymuştur. Çalışma, fibromiyalji ile ilişkili uykusuzluğun, sabah yorgunluğuna ve gün boyunca enerji düşüklüğüne neden olduğunu vurgulamaktadır. Bir başka önemli çalışma, fibromiyalji hastalarının uyku düzenlerinin genellikle bozulduğunu ve bu bozulmanın sabah yorgunluğunu artırdığını göstermiştir. Araştırmacılar, fibromiyalji hastalarının gece uykusunun derinleşme aşamasında zorluk yaşadıklarını ve bu durumun ağrı ve yorgunluk hissini artırdığını belirtmektedir. Fibromiyalji hastalarının yaşadığı uyku bozuklukları, genellikle uyku apnesi, huzursuz bacak sendromu ve REM uykusu bozukluklarını içerir. Bu uyku bozuklukları, kişinin dinlenmesini engeller ve sabahları yorgun uyanma sorununu şiddetlendirir. 2022'de yapılan bir araştırmada, fibromiyalji hastalarının uyku döngülerinin genellikle düzensiz olduğu ve bu düzensizliklerin ağrı ve yorgunluğu artırdığı belirtilmiştir. Fibromiyalji teşhisi genellikle kapsamlı bir tıbbi değerlendirme ve belirli semptomların varlığı ile yapılır. Doktorlar, hastanın uyku alışkanlıklarını ve yaşadığı ağrı seviyelerini değerlendirerek teşhis koyar. Fibromiyalji tedavisinde genellikle ilaçlar, fizik tedavi ve yaşam tarzı değişiklikleri önerilir. Ayrıca, düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme ve stres yönetimi gibi yaşam tarzı değişiklikleri, hastaların sabah yorgunluğunu azaltmalarına yardımcı olabilir.
(Sema Yüksel Güngörmez)