Yapılan araştırmalar, 18 yaş altındaki bireylerin sigaraya erişiminin engellenmesinin, sigaraya başlama oranlarını önemli ölçüde azalttığını ortaya koyuyor. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, sigaraya başlama yaşı genellikle ergenlik dönemine denk geliyor ve bu yaş grubunda bağımlılık geliştirme riski oldukça yüksek. Bunun önüne geçmek için birçok ülkede sıkı yasalar ve ağır cezalar devreye sokuluyor. Türkiye'de de 18 yaş sınırı uygulamasına dair denetimlerin daha etkin yürütülmesi amacıyla yeni teknolojik çözümler ve cezai yaptırımlar hayata geçiriliyor.
Sağlık Bakanlığı öncülüğünde yürütülen yeni düzenleme kapsamında özellikle perakende satış noktaları daha sıkı denetlenecek. Marketler ve büfe gibi satış noktalarına yapılan sürpriz denetimlerin sayısı artırılırken, sigara satışlarının dijital kayıt sistemi üzerinden de takip edilmesi planlanıyor. Buna ek olarak, sigara satın almak isteyen gençlerin kimlik kontrolü zorunluluğu tekrar hatırlatılarak bu konuda kasiyerlerin sorumluluğu vurgulanıyor.
Bir diğer yenilik ise vatandaşların da bu denetimlere katkıda bulunmasını sağlayacak bir şikayet platformunun devreye sokulması. Yeni uygulama ile vatandaşlar, yaş sınırını ihlal eden işletmeleri anında bildirebilecek ve yetkililer bu ihbarları hızlıca değerlendirecek. Uzmanlar, bu tür teknolojik entegrasyonların ve vatandaş iş birliğinin denetim sistemine önemli katkılar sunacağını belirtiyor.
Araştırmacılar aynı zamanda denetim mekanizmalarının tek başına yeterli olmayacağını, farkındalık çalışmalarının da bu süreçte kritik rol oynadığını ifade ediyor. Gençleri sigaranın zararları hakkında bilinçlendirmek adına okullarda bilgilendirme seminerleri düzenlenmesi, sosyal medya kampanyalarına daha fazla yer verilmesi ve ebeveynlerin bu konuda eğitilmesi gerektiği vurgulanıyor.
(Dilvin Altıkardeş)