Dünyanın dört bir yanında tarım sektörü, verimliliği artırmak ve çevresel etkileri azaltmak için teknolojik çözümler arayışında. Son yıllarda, yapay zeka destekli sistemler, çiftçilere tarım ilaçlarının kullanımını önemli ölçüde azaltma imkanı sunuyor. Bu yeni teknolojiler, bitki sağlığını daha doğru bir şekilde izleyerek ilaçların gereksiz kullanılmasının önüne geçiyor. Türkiye’de de bu gelişmeler hızla uygulanmaya başlanırken, tarımsal üretimde hem verimlilik hem de sürdürülebilirlik açısından önemli bir dönüm noktası yaşanıyor.
Yapay zeka, sensörler ve uydu görüntüleme teknolojileri ile birleşerek, bitki sağlığını izleyen, zararlı tespiti yapan ve ilaçlama ihtiyacını doğru bir şekilde analiz eden sistemler sunuyor. Bu sistemler, biyo-gözlem yaparak, zararlıları ve hastalıkları tespit etmek için erken uyarılar gönderiyor ve sadece gerçekten ihtiyaç duyulan alanlarda ilaçlama yapılıyor. Bu sayede, tarım ilaçlarının aşırı kullanımının önüne geçiliyor ve çevreye olan olumsuz etkiler en aza indiriliyor.
Yapılan bir araştırmaya göre, yapay zeka destekli tarım ilaçlama sistemleriyle %30 ila %40 oranında ilaç kullanımı azaltılabiliyor. Bu da, tarımda daha sağlıklı ve sürdürülebilir üretimin önünü açıyor. Üstelik, bu teknolojiler sadece ilaç kullanımını azaltmakla kalmıyor, aynı zamanda toprak verimliliğini artırmaya ve su kaynaklarını daha verimli kullanmaya da yardımcı oluyor.
Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından desteklenen ve üniversitelerle yapılan işbirlikleriyle Türkiye'de de yapay zeka tabanlı çözümler giderek yaygınlaşmakta. Özellikle Göller Bölgesi gibi tarımda önemli bir potansiyele sahip bölgelerde, yeni sistemlerin uygulanmaya başlandığı gözlemleniyor. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nden Prof. Dr. Hüseyin Kalkan, “Yapay zeka destekli sistemlerle yapılan ilaçlama, yalnızca çevre dostu olmakla kalmaz, aynı zamanda tarımsal maliyetleri de düşürür. Bu tür sistemler, daha az kimyasal kullanımı ve daha sağlıklı ürünler elde edilmesi açısından kritik öneme sahiptir” dedi.
Teknolojinin tarıma entegrasyonu çiftçilerin verimliliklerini artırırken, aynı zamanda onlara daha fazla kar sağlıyor. Bir serada uygulanan yapay zeka destekli tarım ilaçlama sistemleriyle, çiftçiler ilaçlama maliyetlerinde %35'lik bir azalma yaşadıklarını belirtiyorlar.
Yapay zeka destekli tarım teknolojilerinin gelecekte daha geniş bir şekilde uygulanması bekleniyor. Bu sistemlerin, sadece ilaçlama değil, aynı zamanda sulama, gübreleme ve hasat gibi süreçlerde de etkin bir şekilde kullanılacağı öngörülüyor. Ayrıca, bu tür teknolojiler ile tarımsal üretim daha verimli hale gelecek ve gıda güvenliği açısından önemli bir adım atılacak.
Bununla birlikte, tarımda dijitalleşme ve yapay zeka uygulamalarının artmasıyla birlikte, çiftçilere yönelik eğitim ve destek programlarının güçlendirilmesi gerektiği de uzmanlar tarafından vurgulanıyor.
(Ramazan Gültaş)