Kasım ayında tarım sektöründeki maliyetlerde önemli bir düşüş yaşandı. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre, tarım girdi fiyat endeksi (Tarım-GFE) aylık bazda %2,4 oranında gerilerken, yıllık artış oranı da %50’nin altına indi. Gübre ve enerji fiyatlarındaki düşüş, bu gerilemenin en önemli nedenleri arasında gösteriliyor.
Gübre ve toprak iyileştiriciler kategorisinde aylık bazda %5,7’lik bir düşüş kaydedilirken, enerji ve yağlar grubunda %4,2 oranında gerileme yaşandı. Çiftçiler, bu iki kalemin tarım maliyetleri üzerindeki etkisinin büyük olduğunu vurgulayarak, fiyatların düşmesinin üretim üzerindeki baskıyı bir nebze azalttığını belirtiyor.
Kasım ayında yem ve tohum fiyatlarında ise küçük çaplı artışlar gözlemlendi. Yem fiyatları aylık bazda %1,1 oranında yükselirken, tohum ve dikim materyalleri fiyatlarında %0,8’lik bir artış yaşandı. Ancak uzmanlar, bu artışların genel maliyet üzerindeki etkisinin sınırlı olduğunu ifade ediyor.
Tarım-GFE’de yıllık artış oranı Kasım ayında %48,7 olarak kaydedildi. Bu oran, geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre belirgin bir yavaşlama gösteriyor. Yıllık bazda en yüksek artış ise %72 ile hayvan yemi grubunda gerçekleşti. Gübre ve enerji fiyatlarındaki düşüş, genel artış oranını sınırlayan en önemli etkenlerden biri oldu.
Çiftçiler, maliyetlerdeki düşüşün sürmesini bekliyor. Özellikle gübre ve enerji fiyatlarının yüksek olduğu dönemlerde üretimde zorlandıklarını belirten çiftçiler, daha sürdürülebilir fiyat politikalarıyla üretim planlarını daha kolay yapabileceklerini ifade ediyor.
Bir çiftçi derneği yetkilisi, “Enerji ve gübre fiyatlarının düşmesi bizi bir nebze rahatlattı. Ancak yem ve tohum fiyatlarında da istikrar sağlanması gerekiyor. Maliyetlerin bu şekilde düşmesi, gıda fiyatlarına da olumlu yansıyacaktır,” dedi.
Uzmanlar, tarım girdi maliyetlerindeki düşüşün tüketiciye yansımasının zaman alabileceğini belirtiyor. Üretim süreçlerinin ve lojistik maliyetlerinin bu yansımada önemli rol oynadığını vurgulayan analistler, düşüşlerin gıda enflasyonunda da bir miktar yavaşlama sağlayabileceğini öngörüyor.
(Ramazan Gültaş)