Tarım sektörü, Türkiye'nin hem ekonomik hem de sosyal kalkınmasında stratejik bir öneme sahip. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından uygulanan tarımsal destekleme politikaları, çiftçileri üretime teşvik ederek tarımsal verimliliği artırmayı hedefliyor. Özellikle son yıllarda hayata geçirilen destekleme programları, üreticilere önemli mali kolaylıklar sağlıyor ve sürdürülebilir tarım için fırsatlar sunuyor.
2024 yılı itibarıyla tarımsal desteklerde ciddi bir artış yaşandı. Bakanlık verilerine göre, bu yıl toplam tarımsal destek bütçesi 80 milyar TL'yi aşarak rekor seviyeye ulaştı. Bu kapsamda mazot ve gübre desteğinden sertifikalı tohum teşviklerine, hayvancılıktan organik tarıma kadar birçok alanda üreticilere destek sağlanıyor.
Son yıllarda sağlanan teşviklerin üretime etkisi, özellikle stratejik ürünlerdeki artışlarla kendini gösterdi. Buğday, ayçiçeği ve mısır üretiminde belirgin bir artış yaşandı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, desteklerin de etkisiyle 2023’te buğday üretimi %9 artarak 20 milyon tona ulaştı. Ayçiçeği üretiminde ise %12'lik bir artış kaydedildi.
Uzmanlar, tarımsal desteklerin üretimde olumlu etkileri olduğunu belirterek, "Özellikle küçük ölçekli üreticilerin finansal yükünü azaltmak için verilen mazot ve gübre destekleri, verimliliği ciddi anlamda artırdı. Ancak desteklerin uzun vadede sürdürülebilir olması için daha kapsamlı bir stratejiye ihtiyaç var" diyor.
Çiftçiler, tarımsal desteklerin kendileri için hayati önem taşıdığını ifade ediyor. Konya’da buğday üretimi yapan bir çiftçi, “Mazot ve gübre fiyatları çok yükselmişti. Bu destekler sayesinde üretime devam edebildik. Ancak desteklerin daha erken ve düzenli verilmesi işimizi kolaylaştırır” dedi.
Uzmanlar, tarımsal desteklerin uzun vadede sürdürülebilir tarımı teşvik edecek şekilde yeniden yapılandırılması gerektiğini belirtiyor. Özellikle su kaynaklarının daha verimli kullanılması ve organik tarımın yaygınlaştırılması için özel teşvik programlarının uygulanması öneriliyor.
Tarımsal destekler, Türkiye'nin tarımda kendi kendine yeterliliğini artırmak için önemli bir araç olarak öne çıkıyor. Uzmanlar, çiftçilerin desteklenmesinin ithalat bağımlılığını azaltacağı ve ülke ekonomisine önemli katkılar sağlayacağını belirtiyor. Ayrıca, ihracat potansiyelinin artırılması için özel ürün desteklerinin genişletilmesi gerektiği ifade ediliyor.
(Özkan Güngörmez)