Dijital çağda, teknolojinin hayatımıza entegrasyonu her geçen gün artarken, bunun beraberinde getirdiği yeni sağlık sorunları da endişe verici boyutlara ulaşıyor. Teknoloji bağımlılığı, özellikle akıllı telefonlar, bilgisayarlar ve video oyunları gibi cihazların aşırı kullanımıyla tetiklenen bir sorun olarak karşımıza çıkıyor. Son yıllarda yapılan araştırmalar, bu bağımlılığın insan sağlığı üzerinde hem fiziksel hem de psikolojik olarak ciddi etkilere yol açtığını gösteriyor. Uzmanlar, teknoloji bağımlılığı ile ilişkili olarak ortaya çıkan yeni hastalıkları "tekno-hastalıklar" olarak adlandırıyor.
Teknoloji bağımlılığı, yalnızca cihazların aşırı kullanımı değil, aynı zamanda bireylerin sosyal hayatlarından kopmasına, dikkat dağınıklığına ve anksiyete gibi sorunlara yol açıyor. 2023 yılında Stanford Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırma, teknoloji bağımlılığının, genç yetişkinlerde depresyon ve kaygı bozukluklarının görülme sıklığını %40 oranında artırdığını ortaya koydu. Araştırmada, özellikle sosyal medya kullanımının artmasıyla birlikte "FOMO" (Fear of Missing Out – Bir Şeyi Kaçırma Korkusu) gibi kaygı bozukluklarının ciddi bir şekilde arttığı vurgulandı.
Teknoloji bağımlılığının fiziksel etkileri arasında ilk sıralarda dijital göz yorgunluğu, diğer adıyla Computer Vision Syndrome (CVS) yer alıyor. Ekrana uzun süre maruz kalmanın neden olduğu bu rahatsızlık, gözlerde kuruluk, baş ağrısı, bulanık görme ve odaklanma sorunlarına yol açıyor. 2022 yılında Amerika Optometri Derneği tarafından yapılan bir çalışma, günde 5 saatten fazla ekran başında zaman geçiren bireylerin %90’ında CVS belirtilerinin görüldüğünü ortaya koydu.
Akıllı telefonların aşırı kullanımı, özellikle boyun ve omurga sağlığı üzerinde olumsuz etkilere sahip. Uzun süre başın öne eğik pozisyonda tutulması, boyun kaslarına aşırı yük bindirerek "Text Neck" adı verilen bir sendromun gelişmesine yol açıyor. Bu durum, baş, boyun ve omuz ağrılarının yanı sıra omurgada kalıcı hasarlara da neden olabiliyor. 2021 yılında New York Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırma, günlük olarak ortalama 3 saatten fazla telefon kullanan kişilerin %65'inde bu sendromun görüldüğünü rapor etti.
Teknoloji bağımlılığının neden olduğu bir diğer yaygın sorun ise uyku bozuklukları. Mavi ışığa maruz kalma süresinin artması, vücudun melatonin üretimini baskılayarak uyku düzenini olumsuz etkiliyor. Tech-Induced Insomnia adı verilen bu durum, özellikle gece geç saatlere kadar telefon veya bilgisayar ekranına bakan kişilerde yaygın olarak görülüyor. Harvard Üniversitesi’nin 2022 yılında yayımladığı bir çalışmada, yatmadan önce 2 saatten fazla ekran kullanımının, uykuya dalma süresini %50 oranında uzattığı tespit edilmiştir.
"Oyun Bozukluğu" (Gaming Disorder) resmi bir ruhsal hastalık olarak kabul edildi. Özellikle gençler arasında yaygınlaşan video oyunu bağımlılığı, bireylerin sosyal ilişkilerini, akademik başarılarını ve genel sağlıklarını olumsuz yönde etkiliyor. 2023'te Kore’de yapılan bir araştırmada, oyun bağımlısı bireylerin %60’ının duygusal çöküntü yaşadığı ve %30’unun ciddi depresyon belirtileri gösterdiği saptandı.
(Sema Yüksel Güngörmez)