Son yıllarda yapılan araştırmalar, diyetimizdeki trans yağların hafıza ve bilişsel işlevler üzerinde olumsuz etkiler yarattığını ortaya koyuyor. Özellikle işlenmiş gıdalarda yaygın olarak bulunan bu zararlı yağların, beyin sağlığına zarar verdiği ve hafıza problemlerine yol açtığı bilimsel verilerle destekleniyor.
Trans yağlar, genellikle hidrojenatizasyon işlemiyle sıvı bitkisel yağların katı hale getirilmesi sonucu oluşan yağlardır. Bu yağlar, birçok işlenmiş gıda ürününde, özellikle abur cubur, fast food ve bazı margarinlerde bulunuyor. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), trans yağların kalp hastalıkları ve obezite gibi sağlık sorunlarına yol açtığını belirtirken, bilişsel işlevlere etkisi konusunda da uyarılarda bulunuyor.
Yapılan yeni bir çalışmada, trans yağların beyin hücreleri üzerindeki etkileri incelenmiş ve bu yağların, hafıza sorunlarına ve bilişsel gerilemeye neden olduğu bulunmuştur. Araştırmada, trans yağ alımının yüksek olduğu bireylerin hafıza testlerinde daha düşük puanlar aldıkları ve bilişsel işlevlerinde azalma gözlemlendiği belirtiliyor.
Amerikan Beslenme Derneği tarafından yayımlanan bir araştırma, 3.000’den fazla katılımcının diyet alışkanlıklarını ve bilişsel fonksiyonlarını incelemiştir. Araştırma sonuçları, trans yağ tüketimi ile hafıza kaybı arasında doğrudan bir ilişki olduğunu göstermiştir. Katılımcıların, trans yağ alımı arttıkça hafıza testlerinde daha fazla zorlandıkları belirlenmiştir.
Ayrıca, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nden (MIT) bilim insanlarının yaptığı bir başka çalışma, trans yağların beyin hücrelerinin iletişimini zayıflattığını ortaya koymuştur. Bu durum, öğrenme ve hafıza süreçlerini olumsuz etkileyerek, bilişsel yeteneklerde gerilemeye yol açmaktadır.
Uzmanlar, sağlıklı bir diyetin önemine vurgu yaparak, trans yağların tüketiminin en aza indirilmesi gerektiğini belirtmektedir. Bunun yerine, doymamış yağlar (zeytinyağı, avokado, kuruyemişler gibi) ve omega-3 yağ asitleri (balık, chia tohumu, keten tohumu gibi) gibi sağlıklı yağ kaynaklarına yönelmek önerilmektedir.
Ayrıca, işlenmiş gıdalar ve fast food tüketiminin sınırlandırılması, taze sebze ve meyve, tam tahıllar ve kaliteli protein kaynaklarının tercih edilmesi, beyin sağlığını destekleyebilir.
(Sema Yüksel Güngörmez)