Son yıllarda tüketici kredilerinde önemli bir artış gözlemleniyor. Özellikle ekonomik belirsizlikler ve artan yaşam maliyetleri, bireyleri kredi kullanmaya yönlendirmekte.
Türkiye Bankalar Birliği'nin (TBB) 2023 yılının ilk çeyreğine ait raporuna göre, tüketici kredilerinin toplam tutarı geçen yılın aynı dönemine göre %25 oranında artış göstermiştir. Bu artış, hem ihtiyaç kredileri hem de konut ve taşıt kredilerinde gözlemlenmiştir. Aynı raporda, kredi kullanan birey sayısında da oranında bir artış olduğu belirtilmektedir.
Ekonomik belirsizlikler ve artan yaşam maliyetleri, tüketici kredilerindeki artışın temel nedenleri arasında yer alıyor. İstanbul Üniversitesi Ekonomi Bölümü tarafından yapılan bir araştırmada, tüketicilerin artan enflasyon ve düşen alım gücü nedeniyle krediye yöneldiği vurgulanmıştır. Araştırma, bireylerin temel ihtiyaçlarını karşılamak için borçlanma yoluna gittiklerini göstermektedir.
Faiz oranlarının düşük olduğu dönemlerde tüketici kredilerine olan talep artmaktadır. 2022 yılında Merkez Bankası tarafından yapılan faiz indirimi, tüketici kredilerinin cazip hale gelmesine katkıda bulunmuştur. Bununla birlikte, faiz oranlarının yeniden yükselme eğilimine girmesi, kredi kullanımında bir yavaşlama olabileceğini işaret etmektedir. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, 2023 yılında faiz oranlarındaki dalgalanmalar, tüketici kredileri talebinde dönemsel değişikliklere neden olmuştur.
Tüketici kredilerindeki artış, kısa vadede ekonomik canlanmaya katkı sağlasa da uzun vadede borç yükünün artmasına ve bireylerin finansal sıkıntılar yaşamasına neden olabilir. Koç Üniversitesi Finans Bölümü'nde yapılan bir araştırmada, artan borçlanmanın hane halkı bütçeleri üzerinde baskı oluşturduğu ve tüketici güven endeksinde düşüşe yol açtığı belirtilmiştir. Araştırma, bireylerin gelirlerinin büyük bir kısmını borç ödemelerine ayırmak zorunda kaldıklarını ve bu durumun tüketim harcamalarını olumsuz etkilediğini göstermektedir.
Finans uzmanları, tüketici kredilerindeki artışın hem fırsatlar hem de riskler barındırdığını ifade ediyor.
(Sema Yüksel Güngörmez)