Son yıllarda dünya genelinde sağlıklı yaşam ve çevresel sürdürülebilirlik konularına artan ilgi, vegan ürün pazarını hızla büyütüyor. Türkiye’de de aynı eğilim devam etmekte olup, 2024 yılı sonuna kadar vegan ürün pazarında ’a varan bir büyüme bekleniyor. Tüketicilerin bitki bazlı beslenmeye yönelmesi ve vegan yaşam tarzının daha geniş kitlelere yayılması, özellikle gıda, kozmetik ve temizlik ürünleri gibi sektörlerde yenilikçi ürünlerin piyasaya sürülmesini hızlandırıyor.
Vegan ürün pazarı, küresel çapta büyük bir hızla büyümektedir. Statista verilerine göre, 2023 yılında dünya genelinde vegan gıda pazarının 26 milyar dolarlık bir büyüklüğe ulaşması öngörülüyor. Türkiye’de ise vegan pazarının, özellikle genç nesil ve sağlıklı yaşamı tercih eden tüketiciler tarafından benimsenmesiyle beraber önemli bir gelişim kaydediyor. Ülkemizde de bitki bazlı sütler, et alternatifleri ve vegan kozmetik ürünlerine olan talep artarken, bu alanda yeni girişimlerin sayısı da giderek artmaktadır.
Vegan ürün pazarı Türkiye’de gıda, kozmetik, temizlik ürünleri ve moda gibi geniş bir yelpazede ürün çeşitliliği sunmaktadır. Bu sektörler arasında en hızlı büyüme, özellikle bitki bazlı süt ve et alternatiflerinde gerçekleşiyor.
Bitki bazlı süt, yoğurt, peynir ve et alternatifleri, Türk vegan ürün pazarının en önemli segmentlerinden biridir. Özellikle nohut, fasulye ve soya gibi protein kaynaklarından üretilen vegan burger ve sosisler büyük ilgi görüyor. Ayrıca, Türkiye’nin geniş baklagil üretimi sayesinde vegan protein kaynaklarına erişim kolaylaşıyor ve bu da pazara yerli üreticilerin girmesini destekliyor.
Hayvansal ürün ve test içermeyen kozmetik ürünlere olan talep hızla artıyor. Türkiye’de vegan sertifikasına sahip kozmetik ürünlerin sayısı 2024 yılında artış gösterdi. Tüketiciler cilt bakımında, doğal içeriklere sahip, çevre dostu ürünleri tercih etmeye başladılar.
Vegan temizlik ürünleri, çevreye duyarlılığı ile öne çıkan bir diğer kategori. Hayvanlar üzerinde test edilmeyen, zararlı kimyasallar içermeyen vegan temizlik ürünleri, ev temizliğinde de sürdürülebilir çözümler arayan tüketicilere hitap ediyor. Bu alanda yapılan araştırmalar, vegan temizlik ürünlerine talebin, genel temizlik ürünleri pazarındaki büyümeyi geçebileceğini gösteriyor.
Türkiye’de vegan ürün pazarının büyümesinde birkaç önemli etken bulunuyor:
-Tüketicilerin sağlıklı yaşam tarzına yönelmesi, vegan ürünlere olan ilgiyi artırıyor. Bitki bazlı ürünlerin sindirimi kolaylaştırması, kolesterol içermemesi ve antioksidan açısından zengin olması, sağlık bilinci yüksek tüketicilerin tercihini etkiliyor.
-İklim değişikliği ve sürdürülebilirlik konularında artan farkındalık, bitki bazlı ürünlere olan talebi artırıyor. Hayvansal üretimlerin çevreye olan olumsuz etkilerini azaltmak isteyen tüketiciler, vegan ürünleri tercih ederek karbon ayak izlerini düşürmeyi hedefliyorlar.
-Türkiye’de vegan restoran sayısı giderek artmakta ve market raflarında bitki bazlı ürünlerin yer alması da tüketici ilgisini artırıyor. Vegan ürünlerin erişilebilir hale gelmesi, vegan yaşam tarzını benimseyen ve vegan ürünlere ilgi duyan tüketiciler için daha fazla seçenek sunuyor.
Türkiye’de vegan ürün pazarı, Avrupa ve ABD gibi pazarlara kıyasla daha yeni bir gelişim sürecinde olsa da hızla büyümeye devam etmektedir. Pazardaki aktörler, özellikle bitki bazlı et ve süt alternatiflerine yatırım yaparak ürün portföylerini genişletmeyi hedefliyor. Örneğin, Türkiye’nin önde gelen gıda markalarından bazıları bitki bazlı ürünler üretmeye ve vegan tüketici taleplerine cevap vermeye başladı. Türkiye’de vegan ürün tüketiminin 2025 yılına kadar yılda ortalama %8-10 oranında büyümesi bekleniyor.
(Fatma Hatun Altıkardeş)