Diyetlerde sıkça tercih edilen yüksek kalorili, düşük besin değerine sahip gıdaların, tokluk hissi yaratmak yerine kişiyi daha çabuk acıktırdığı ortaya çıktı. Son araştırmalar, özellikle şeker ve yağ oranı yüksek gıdaların beyin üzerinde bağımlılık yaratarak açlık döngüsünü hızlandırdığını gösteriyor.
Cambridge Üniversitesi'nin 2024 yılında yayımladığı bir araştırmaya göre, yüksek kalorili ve işlenmiş gıdaların tüketimi, tokluk hissini kontrol eden hormonlar üzerinde olumsuz etkiler yaratıyor. Araştırmada şu sonuçlar dikkat çekti:
-Yüksek kalorili besinler tüketen deneklerin, düşük kalorili ve besleyici gıdalarla beslenenlere göre %30 daha çabuk acıktığı belirlendi.
-Şeker ve yağ içeriği yüksek gıdalar, beyinde dopamin salınımını artırarak kısa süreli bir mutluluk hissi yaratıyor; bu durum kişinin tekrar tekrar yemek yemesine yol açıyor.
Journal of Clinical Nutrition'da yayımlanan başka bir çalışmada ise, yüksek kalorili gıdaların insülin direncini artırarak kan şekerinde ani düşüşlere neden olduğu, bunun da açlık hissini tetiklediği vurgulandı.
Yüksek şeker içeren besinler, kan şekerini hızla yükseltip ardından düşmesine neden oluyor. Bu dalgalanma, kişiyi daha çabuk acıktırıyor ve tatlı isteğini artırıyor.
Leptin hormonu (tokluk hissi sağlayan hormon), yüksek kalorili beslenme sonucu etkisiz hale geliyor. Beyin, vücudun tok olduğunu algılamakta zorlanıyor.
Yağ ve şeker oranı yüksek besinler, beyin kimyasını etkileyerek bağımlılık yapıcı bir döngü oluşturuyor. Bu, kişinin doyduğunu hissetse bile tekrar yeme isteğiyle sonuçlanıyor.
Bu Besinler Neden Daha Çabuk Acıktırıyor?
-Lif İçeriği Düşük: İşlenmiş ve yüksek kalorili gıdalar, lif açısından fakir olduğundan sindirim süreci hızlı gerçekleşir.
-Protein Eksikliği: Tokluk hissi yaratan protein, bu gıdalarda genellikle çok az bulunur.
-Aşırı İşlenmiş Yapı: İşlenmiş gıdaların yapısı, sindirimi kolaylaştırdığı için mideyi hızla boşaltır.
Sağlıklı Alternatifler: Daha Uzun Süre Tok Kalmak İçin Ne Yapmalı?
Protein ve Lif Ağırlıklı Beslenme Yumurta, yoğurt, yulaf, sebzeler ve baklagiller gibi gıdalar hem uzun süre tok tutar hem de sağlıklı bir enerji kaynağıdır.
Şekerden Uzak Durmak İşlenmiş şeker yerine meyve gibi doğal tatlı kaynaklarına yönelmek, kan şekerini dengede tutar.
Dengeli Öğünler Küçük ama sık aralıklarla beslenmek, açlık hissini azaltır ve aşırı yemeyi önler.
Su Tüketimi Yeterli miktarda su içmek, tokluk hissini artırır ve gereksiz yemek yeme isteğini azaltır.
Yüksek kalorili gıdalar, kısa vadede enerji sağlasa da uzun vadede hem sağlığı tehdit ediyor hem de açlık döngüsünü hızlandırıyor. Uzmanlar, sağlıklı beslenme alışkanlıklarının erken yaşlardan itibaren kazanılması gerektiğini vurguluyor.
(Fatma Hatun Altıkardeş)