Bitkisel ilaç sahtekârları ölüm satıyor

Haber: M.Çağan Azizoğlu

Her derdin devası olarak kullanılması önerilen bitkisel ilaçlar insan sağlığını olumsuz etkileyebiliyor; Üstelik bu tür ilaçların içinden insan sağlığına zararlı maddeler de çıkabiliyor. Geçtiğimiz haftalarda emniyet güçleri tarafından ele geçirilen Menox, FX48 Women adlı ürünlerde kalp krizine körlüğe, hatta ölüme sebebiyet veren aşırı dozda afrodizyak etkili etken madde sildenafile rastlanmıştı.



Hemen her gün TV kanallarında rastladığımız ve neredeyse Bursa’da her köşe başında satıldığını gördüğümüz bitkisel ilaçlar insan sağlığını olumsuz etkileyebilmekte hatta insanda geri dönüşü olmayan rahatsızlıklara sebebiyet verebilmektedir. Halka mucizevi ilaçlar olarak tanıtılan bu tarz ürünler her hangi bir bilimsel incelemeden ve Sağlık Bakanlığı onayı olmaksızın piyasaya sürülüyor ne yazık ki! Piyasada rahat bir şekilde dolaşan ve her köşe başından kolaylıkla alabileceğiniz bu ürünler, hastaların tedavilerini yarıda kesmelerine de sebep oluyor. Örneğin birçok hasta tedavisini yarıda keserek bu sözde mucizevi ilaçlar sayesinde şifa bulacağına inanıyor fakat sonuç hüsran olabiliyor. Geçtiğimiz haftalarda Emniyet güçlerinin operasyonları sonucu ele geçirilen altın çilekten yapılan Menox, FX48 Women adlı ürünlerde aşırı dozda afrodizyak etkili etken madde sildenafil çıkmıştı. Aşırı dozdaki sildenafil’in kalp krizinden ve nefes darlığından ölümlere, ani görme kayıplığına sebebiyet verdiğini söylüyor uzmanlar.

RESMİ KAYITLARDA İLAÇ OLARAK GEÇMİYOR

Son zamanlarda halk tarafından bir hayli rağbet gören veren ve “bitkisel ilaç” olarak adlandırılan bu tür ürünler, aslında üreticileri tarafından “ilaç” olarak isimlendirilmiyor. Bu ürünlere her hangi bir endikasyon yazılmıyor. Çünkü endikasyon yazılı olan ürünler ilaç statüsüne giriyor ve bu durumda ürünün bir dizi bilimsel testlerden geçerek Sağlık Bakanlığı tarafından onaylanmış olması gerekiyor. Bu da meşakkatli bir yol. Yani halkın bitkisel ilaç olarak aldığı birçok ürün resmi olarak “ilaç” değil; gıda takviyesi olarak geçiyor resmi kayıtlarda. Peki neden böyle bir yola başvuruluyor? Konu hakkında değerlendirmede bulunan Sağlık Müdür Yardımcısı Dr. Yusuf Ziya Leventoğlu, “Bitkisel takviye gıdası olarak Tarım Bakanlığı’ndan izin alıyorlar bu tür “ilaç” satanlar. Bu çok yanlış bir durum.”diyor ve ekliyor:

“Sonra bunu ilaç gibi satarak müthiş kârlar elde ediyorlar. Bu bitkisel denen ilaçların içindeki maddeler belki 1-2 TL tutarında bile değil ama bu ilaçları fahiş fiyata satıyorlar. Bir başkası bakıyor bu tarz “bitkisel ilaçlar”ın içinde bulunan bir maddenin çok para getirdiğini görüyor kendisi de üretime başlıyor ama içine söz konusu maddeyi koymadan. O madde yerine un koyuyor, kepek koyuyor ve ürünün içinde o çok tutulan madde var diyerek satıyor.”

TANITICI REKLAMLARLA HALK ALDATILIYOR…

Kendisinin bitkisel ürünlere karşı olmadığını belirten Dr. Leventoğlu, işin usulüne uygun boşluk bırakmayacak şekilde yapılması gerektiğini aksi durumda halkın aldatılacağını söylüyor. Bu ürünlere gıda takviyesi adı altında Tarım Bakanlığı’ndan kolaylıkla ruhsat alınmasının yanlış olduğunu belirten Dr. Leventoğlu dikkat çekici şu açıklamayı yapıyor: Bir de işin önemli yanlarından birisi gıda takviyesi denmesi. Sizin ne dediğiniz önemli değil mühim olan muhatabınızın bunu nasıl algıladığı. Sizin gıda takviyesi dediğiniz ürünü muhatabınız ilaç olarak algılıyor ise buna ilaç muamelesi yapılmalı. Burada bir mevzuat eksikliği var; bu işlerin behemehal Sağlık Bakanlığı’nın gözetimine bırakılması lazım. Bu ürünlerin Sağlık Bakanlığı’ndan izinli olması gerek. Gerçi bununla ilgili Bakanlıkta çalışmalar olduğunu duyuyoruz. Sağlık Bakanlığı geleneksel tedavinin mevzuatlarını hazırlıyor. Bazı TV programlarında “tanıtıcı reklam” adı altında “bitkisel ilaçların” tanıtım programlarına da dikkat çekiyor Dr.Leventoğlu: “İlaç ruhsatı almak zor. Bir dizi bilimsel deneylerden geçmesi lazım  piyasaya çıkacak ilacın. İlaç ruhsatı alamadığınız ürünlerin üzerine endikasyon yazamıyorsunuz o izinleri almadığınız zaman. Şimdi bunun da kolayı buldular. Bu tarz “bitkisel ilaç” olarak pazarlanan ürünlerin paketlerinin üzerine ilaç ruhsatı alamadıkları için endikasyon yazamıyorlar. Sonra bir takım TV programları yapıyorlar orada da çıkıp bu ürünlerin hangi hastalıklara iyi geleceğini kendileri dahi söylemiyor hasta rolündeki kişilere söyletiyorlar. Benim kanaatime göre orada bir başkasının ağzından söyletilmesi de kutunun üzerinde endikasyon yazması gibidir. Dolayısıyla buna göre muamele görmesi lazım. Bu durumla ilgili uzun zamandır biz bir çalışma yapıyoruz uzman arkadaşlarla. Bu konuda son zamanlarda biraz yavaşlamamızın sebebi Sağlık Bakanlığı’nın da benzer bir çalışmasının olması. Ama Bakanlığı da beklememize gerek yok.”

“BİZ FAYDALI BİR ŞEYİ YASAKLAMIYORUZ”

Biz yanlış anlaşılmaya da mahal vermek istemiyoruz diyen Dr.Leventoğlu adaletli olmak gerektiğini vurguluyor: “İnsanlar, faydalı olan bir şeyi niye yasaklıyorsunuz diyebilirler ama biz hiçbir şeyi yasaklamıyoruz sadece kontrollü olsun her şey, hak ettiği kadar değer alsın istiyoruz.”

YAN ETKİSİ OLMAYAN İLAÇ OLMAZ

İnsanların bu tarz “bitkisel ilaçlara” rağbet etmesinin ardında bu tarz ürünlerin yan tesirinin bulunmadığına olan inanç var. Peki, gerçekten inanıldığı gibi yan etkisi olmayan ilaç olur mu? Dr. Lebentoğlu bu konuya da bir açıklık getiriyor:  “Bitkiseldir bunun yan tesiri yoktur diye bir şey olmaz. Bir ilaca bitkisel deyince günahsız oluyor. Böyle bir şey yok! Mesela su zehirlenmesi bile var. Su hayattır ama siz suyu ölçüsünde kullanmazsanız su zehirlenmesinden ölürsünüz.” Halkın son zamanlarda bu tarz “ilaç”lara ilgisinin artma nedenlerinden başında reklam geliyor kuşkusuz. İnsanlara “bitkisel ilaç”ların yan etkisinin olmadığı o ilaçların reklamı yoluyla hissettiriliyor bir anlamda. Eczacılık ve Tıbbi Cihaz Şube Müdürü Özenç Çetintepe ise işin reklam tarafına vurgu yaparak şunları kaydediyor:  “Halktaki ilginin asıl sebebi reklam. Bitkisel ilaç denen ürünlere endikasyon yazılmıyor. Diğer ilaçların üzerinde insanlar yan etkileri okuduklarında bu ilaçlardan korkuyor. Bu bitkisel gıda takviyelerinin içinde prospektüs yok yan etki yazılı değil, hiçbir uyarı yok; talep de bu yüzden çok fazla artıyor.” Aslında bitkisel ürünlere insanlar ilaçtan çok daha fazla para ödüyor. Bir de halkımızda pahalı olan iyidir algısı var. Anlaşılan o ki bu sahanın istismarcısı çok ve halkın bu tarz ürünleri alırken daha dikkatli ve bilinçli davranması gerekiyor. Öte yandan halkta bitkisel ürünlere karşı yoğun bir talep olduğu da yadsınamaz bir gerçek. Öyle ki bu artan talep sebebiyle, Sağlık Bakanlığı’nın da çalışmaları ile yakın bir gelecekte eczanelerin raflarında bakanlığın onayından geçmiş bitkisel ürünler hatta bazı bitkiler ile diğer ilaçları yan yana görebileceğiz.