Fizik ve kimyayı dokunarak öğreniyorlar

Bursa'da, Merinos Kongre ve Kültür Merkezi'nde hizmete açılan Bilim Teknoloji Merkezi'ni (BTM) ayda 8 bin çocuk ziyaret ediyor.



 

Birçok fizik ve kimya olayını 150 ayrı noktaya yerleştirilmiş değişik düzeneklerle bizzat kendileri harekete geçirip öğrenen çocuklar, eğlenirken bir yandan da ders yapıyor.
Hidrojen yakıtını küçük bir hareketle ayrıştırıp maket füzeyi cam boru içinde fırlatan çocuklar, bir denizaltının suya batışını da bizzat kendileri boşluklara su çekip denizaltıyı suyun altına indirerek görüyor. Çocuklar onlarca mekanik düzenekle havanın taşıma gücünden suyun kaldırma gücüne, denizin gelgit hareketinden enerji üretilmesine ve manyetik sistemlerin nasıl çalıştığına kadar birçok konuda bilgi sahibi oluyor. Bütün fizik ve kimya kurallarını düzeneklerde hareket ettirerek gören çocuklara ayrıca merkezdeki tiyatro sanatçıları da değişik şovlar yapıyor. Havanın kaldırma ve hareket ettirme gücünü kafalarına koydukları bardakları uzaktan üflenen hava ile devirerek gören çocuklar, hem neşeli vakit geçiriyor, hem de bu bilgileri unutmayacak şekilde öğreniyor.
Bilim Teknoloji Merkezi kurucusu Rıfat Bakan, bu merkezlerin geleceğin kaşiflerini yetiştirip, araştırma geliştirmenin temelini oluşturduğunu söyledi. Dünyada farklı ürünler geliştiren ülkelerde oldukça yaygın olan merkezlere en fazla ilgiyi Amerika gösteriyor. Rıfat Bakan'ın verdiği bilgiye göre, dünyada yaklaşık 2 bin 500 yüz bilim merkezi var. Bunun yarısı Amerika’da. Avrupa’da da birçok ülke merkezlere önem veriyor. Ancak büyük kapsamlı merkez sayısı Avrupa ülkelerinde 20’yi geçiyor.
İHA'nın sorularını cevaplayan Rıfat Bakan, "Türkiye’de ilk ve en kapsamlı bilim merkezi şuan Bursa’da hizmet veriyor. Bizim hitap ettiğimiz kesim 7 ile 14 yaş arası olanlar. Sebebi, bu yaşlarda çocuklarımız bilim adamlarını kendilerine örnek alsınlar ve gelecekte bilim adamı olabilsinler. Bu merkezlerde çocuklarımız zevkle eğlenerek öğrendikleri bir çok düzenek var. Bütün sistemleri kendileri elleyerek, dokunarak, test ederek, gözleyerek, bizzat içine girerek çalıştırıp öğreniyorlar" diye konuştu.
Merinos'ta Enerji Müzesi'nin üzerinde 2 bin 500 metre karelik alanda hizmet veren BTM, ekim ayından itibaren 20 dönümlük bir arazi üzerinde 12 bin 400 metre karelik kapalı alanı ve 3 bin 500 metre karelik açık alanı olan BUTTİM arkasında yeni mekanına taşınacak. Burada da Türkiye’nin ilklerinden olacak farklı düzenekler ve ilginç tasarımlar olacak. Mevcut 150 düzenek yeni yerd, 250'ye çıkacak.
Rıfat Bakan, gelen büyüklerden en çok duydukları sözün, "Keşke ben çocukluğumda böyle bir merkezi görseydim" olduğunu söyledi. Bakan, "Büyükler, 'Bu merkezi görseydim, şimdi yaptığım mesleği değil de o mesleği seçerdim' diyerek, özellikle fizik, kimya ve fen bilimlerine olan hasretlerini ifade ediyorlar. Microsoft'un kurucusu Bill Gates çok tanınmış bir insan, onun söylediği güzel bir söz var: 'Annem beni çocuk iken bir bilim merkezine götürmeseydi bugün bu duruma gelemezdim' diyor. Bilim merkezleri gerçekten bir ülkenin kalkınmasında rolü olan en önemli merkezlerdir. Teknik, donanımlı ve kaliteli eleman yetişmesi anlamında bu çok önemli bir kavramdır. Ülkelerin gelişmesi temel olarak bilgi ile gelişimine bağlıdır. Özellikle Almanya, geçirdiği iki dünya savaşından sonra yerle bir olmuştu, kısa sürede toparlandı. Bunun sırrı sahip oldukları bilgiye bağlıdır. Ülkemizde de şu an yapılan yatırımlarla çocuklarımızın gelecekte donanımlı, dünyanın ünlü bilim adamlarının yetişmesi sağlanacak. Yeni merkezimize simülatör ve özel tasarım cihazları koyacağız. Çocuklarımız bunların hepsinden faydalanabilecek, bir de geçici gezici sergiler dediğimiz kısmı olacak. Bunlar 3-6 aylık dönemlerde gelecek ve sonra başka bir ülkeye gidecek. Bu şu anlama geliyor, bu merkeze insanlar geldiğinde hep aynı şeyleri görmeyecekler, sürekli değişen bir yüzü olacak. 13 Ekim’de Bilimin Sultanları adında bir sergi Bursa'ya gelecek. Temel tema, Müslüman bilim adamlarının dünya bilimine katkılarını en son sunumlarla anlatan bir sergi olacak. Biz 'Dokunmamak yasaktır' diyoruz. Müzelere gidildiğinde 'Aman dokunmayın, fotoğraf çekmeyin, zarar görebilir' diyorlar. Haklılar, ama burada tam tersine dokunmak serbest. Çocuklar bütün cihazları kullanabiliyor, test edebiliyorlar. Buranın temel felsefesi de bu, yani hür bir ortamda dokunarak test ederek öğreniyorlar" dedi.