Güvenilir firmalar tesislerinde gümrükleme yapabilecek

Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, gümrük işlemlerine yönelik getirdikleri yenilikleri Bursa’da açıkladı.



 

Bir firmanın aldığı, ‘Yetkilendirilmiş yükümlü statüsü' ile ‘güvenilir olduğunu, dürüst iş yaptığını tüm dünyaya ilan ediyor’ anlamına geldiğini belirten Yazıcı, uygulama ile güvenilir firmaların eşyasının gümrüklere gelmeyeceğini belirtti. Yazıcı, firmaların tesislerinde de gümrükleme yapabileceklerini kaydetti.

Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, Bursa Hilton Otel’de ‘Kolay Ticaret, Büyük Türkiye’ hedefli projenin tanıtım toplantısına katıldı. Hedeflerinin; Türkiye’nin en kolay ve en güvenli yapıldığı ülke olmasını sağlamak olduğunu anlatan Bakan Yazıcı, ülkedeki 3 milyonu aşkın ticari işletmenin bir trilyon doların üzerinde mal ve hizmet ürettiğini söyledi. 400 milyar dolara yaklaşan dış ticaretin gümrük kapılarından gerçekleştiğini dile getiren Bakan Hayati Yazıcı, 76 milyon tüketicinin de bu mal ve hizmetlerden faydalandığına işaret etti. Sınırlardan her sene milyonlarca insan ve araç giriş çıkışının yapıldığına dikkat çeken Bakan Yazıcı, bütün işlemlerin ve süreçlerin bakanlıkça takip ettiğine vurgu yapan Yazıcı, güvenli ve kolay ticaretin yol alacağı kanalların hızla ve büyük bir titizlilikle inşa edildiğini kaydetti.

Gelişen teknolojinin ve buna bağlı olarak büyüyen ticaretin şartlarını bu değişim ve gelişmelere göre yenilediklerini belirten Bakan Yazıcı, şunları söyledi: “Ticaretin her alanda daha kolay ve daha güvenli yapılması için yeni enstrümanlar geliştiriyoruz. Sistemlerin işleyişini düzenliyor, varsa aksaklıkları ortadan kaldırıyoruz. Bürokrasiyi azaltacak yeni projeler geliştiriyor ve uyguluyoruz. 2012 yılı,gümrüklerde ve iç ticarette büyük bir yenilenmenin ve değişimin yılı olmuştur. İhtiyaçlara cevap veremeyen 55 yıllık Türk Ticaret Kanunu’nu yeniledik ve 1 Temmuz 2012 itibariyle de yürürlüğe soktuk. Ticari kodların yenilendiği devrim niteliğindeki bu Kanun ile ticari hayatımıza çağdaş bir anlayış getirdik. 2013 yılı ise tüm bu çalışmaların uygulamaya dönüştüğü ve sonuçların görülmeye başladığı yıl olacaktır.”

Günümüzde ticaretin kolaylaştırılması, ekonomik kalkınma için hayati önem arz ettiğine dikkat çeken Yazıcı, ürünlerin piyasaya daha ekonomik, daha hızlı ve daha güvenli taşınması için işlem maliyetlerini düşürdüklerini açıkladı. Ulaşımın, eşyanın taşınma hızının, ticaretteki maliyetleri belirleyen önemli etkenlerden biri olduğunu vurgulayan Yazıcı, yapılan araştırmalarda lojistik performanstaki artışın ticaret hacmini de artırdığını gösterdiğini söyledi. Bakan Yazıcı şöyle devam etti: “Özellikle düşük gelirli ülkelerde bu artış etkisi yüzde 15 civarındadır. Daha iyi lojistiğe sahip ülkeler daha hızlı büyümekte, daha rekabetçi olmakta ve yatırımlarını artırmaktadır. Türkiye, 2010 yılı Uluslararası Lojistik Performans Endeksi genel sıralamasında 3,22 puanla 39’uncu sırada yer almaktaydı. 2012’de ülkemizin puanı 3,51’e yükselmiş ve ülke olarak lojistik performansımız, Çin’in ardından 27’nci sıraya çıkmıştır. Uluslararası araştırmalar gösteriyor ki; temel gümrük işlemleri, tüm ülke gruplarında birbirine oldukça yakındır. Fiziksel kontroller, hatta farklı kurumlar tarafından aynı sevkiyatın defalarca kontrolü gibi durumlar, ülkeler arasındaki farklılığı oluşturmaktadır. Yine Lojistik Performans Endeksi’nde Türkiye ‘Gümrük İşlemlerinin Verimliliği’ alanında; 2012’de, 2010’a göre on dört sıra yükselmiş ve 3,16 puanla 155 ülke arasında 32’inci sırada yer almıştır. Hedefimiz uluslararası değerlendirmelerde ülkemizi gümrük işlemleri bakımından çok daha üst sıralara yükseltmektir.”

"TIR'LARIN GÜMRÜKLERE UĞRAMADIĞI BİR TÜRKİYE HEDEFLİYORUZ"

Başlattıkları 'Yetkilendirilmiş Yükümlü Uygulaması' ile gümrüklerde bekleme süresini daha da azalttıklarını dile getiren Hayati Yazıcı, Cumhuriyet'in 100’üncü yılında büyük hedefleri olduğunu hatırlattı. Yaptıkları iş ve sorumluluk alanlarıyla ilgili büyük hayalleri ve hedefleri olduğunu belirten Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı şunları kaydetti: “İhracatçımızın gümrük işlemlerini kendi tesisinde yaptığı bir Türkiye. Firmalarımızın mallarını TIR’lara yükleyip, gümrüklere uğramadan doğrudan sınırı aşarak yurt dışındaki müşterilerine ulaştırabildiği bir Türkiye. Gümrüklerde TIR kuyruklarının olmadığı, işlemlerin bürokrasiye takılıp yavaşlamadığı bir Türkiye hedefliyoruz. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı olarak ‘En Kolay, En Güvenli Ticaret’ vizyonu doğrultusunda; ‘Kolay Ticaret, Büyük Türkiye’ projelerimizi hayata geçiriyoruz. Dış ticaret erbabımızın gümrüklerde işlemlerini kolaylaştıracak ve işlem sürelerini kısaltacak, maliyetleri düşürecek yeni bir uygulamayı daha başlatmaktan büyük mutluluk duyuyorum. İş dünyamızın heyecanla beklediği ve gümrüklerde devrim olarak nitelendirilen ‘Yetkilendirilmiş Yükümlü Uygulaması’, ‘İhracatta Yerinde Gümrükleme’ ve ‘İzinli Gönderici’ uygulamalarını tanıtacağız.”

Gümrüklerin Avrupa Birliği’ne girişi olarak ifade edilen ve 1 Aralık 2012’de yürürlüğe giren 'Ortak Transit Uygulaması'nı da tanıtan Bakan Yazıcı, yetkilendirilmiş yükümlünün; kurallara uyan, kayıtları düzenli ve izlenebilir olan, kendi öz denetimini yapabilen, mali yeterliliğe ve yeterli güvenlik standartlarına sahip firmalar ile gümrük idaresi arasında stratejik bir işbirliği girişim olduğunu açıkladı. Bu statünün, güvenilirliğin devlet tarafından onaylandığını hatırlatan Yazıcı, firmalardan kurallara uymalarını, şeffaf olmalarını ve kendi kendilerini kontrol altında tutmalarını istediklerini kaydetti.

"YETKİLENDİRMİŞ YÜKÜMLÜ STATÜSÜNÜ ALAN FİRMA GÜVENİLİR OLDUĞUNU İSPATLAMIŞTIR"

‘Yerinde Gümrükleme’ ve ‘İzinli Gönderici’ haklarından sadece yetkilendirilmiş yükümlülerin faydalanacağına işaret eden Yazıcı, “Hâlihazırda uygulanan diğer tüm kolaylaştırmalardan da yararlanacaklardır. Yetkilendirilmiş yükümlüler ve onaylanmış kişiler için başlatılan ihracatta kâğıtsız beyanname uygulamasını, yetkilendirilmiş yükümlüler için ithalatta başlattık. Bu düzenleme sayesinde yetkilendirilmiş yükümlüler ithalat ve ihracat beyannamesi eki belgeleri kağıt ortamında gümrük idaresine sunmayacak, gerekli görüldüğünde gümrük idaresine ibraz edilmek üzere muhafaza edeceklerdir. Yetkilendirilmiş yükümlü statüsünü alan bir firma; güvenilir olduğunu, dürüst iş yaptığını tüm dünyaya ilan ediyor demektir. Yetkilendirilmiş yükümlü statüsü uluslararası düzeyde tanındığı için, buna sahip olmak; yurt dışındaki şirketler tarafından tercih edilmek, özel iş ilişkilerinin gelişmesi ve itibarın artması demektir. Bu uygulama ile yurt dışından sipariş alırken müşterinize teslimatı ne zaman yapabileceğinizi tam olarak söyleyebileceksiniz. Müşterileriniz nezdinde güven tesis edeceksiniz. Belirsizlik ortamı ve pazar kayıpları ortadan kalkacak.” diye konuştu.

GÜVENİLİR FİRMALARIN EŞYASI GÜMRÜĞE UĞRAMAYACAK

Yetkilendirilmiş Yükümlü uygulamasının faydalarını da sıralayan Bakan Yazıcı, uygulama ile güvenilir firmaların eşyası gümrüklere gelmeyeceğini belirtti. Böylelikle gümrüklerde sadece güvenilir olup olmadığını henüz tam bilemedikleri diğer firmaların eşyasını inceleyeceklerini dile getirdi. Bu sayede güvenilir olmayan firmaları tespit etmelerinin çok daha kolay olacağını kaydeden Hayati Yazıcı şöyle devam etti: “Kaçakçıları ve devleti kandırmaya çalışanları daha rahat yakalayacağız. Güvenilir firmalarımızı bu tip yasadışı eylemlerden kaynaklanan haksız rekabetin etkilerinden daha iyi korumuş olacağız. Yetkilendirilmiş Yükümlü statüsüne; güvenilir, ticari kayıtları düzgün izlenebilir olan, mali yapısı taahhütlerini karşılamaya yeterli, emniyet ve güvenlik kriterlerini sağlayan, en az üç yıldır faaliyette bulunan, Türkiye’de yerleşik gerçek ve tüzel kişiler ile kamu kurum ve kuruluşları bu statüyü almaya hak kazanacaktır. Yetkilendirilmiş Yükümlü sertifikası almak isteyen firmalar, öncelikle Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Bölge Müdürlükleri’ne başvuracaklar. Gerekli şartları taşıyıp taşımadıkları kâğıt üzerinde, verdikleri belgeler nezdinde incelenecektir. Daha sonra firmanın tesislerinde yapılacak incelemelerle, yaptığı uygulamaların standartlara uygun olup olmadığı değerlendirilecek. Gerekli şartlara sahip olduğu anlaşılan firmalar sertifikalarını alacaklardır.”

"FİRMALAR HESAP VERECEK, GEREKİRSE BELGELERİNİ İPTAL EDECEĞİZ"

Sertifika alarak yetkilendirilmiş yükümlü olan firmaların süresiz olarak bu hakka sahip olacaklarının altını çizen Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, belgeyi bir kere aldıktan sonra ‘firmalar istediği gibi hareket edecek, kimseye hesap vermeyecek’ zannedilmemesini istedi. Firmaların düzenli olarak izleyeceklerini ifade eden Yazıcı, kural ihlali yapan firmalara müeyyideler uygulayacaklarını açıkladı. Bu firmaların gerekirse belgelerini iptal edeceklerini vurgulayan Yazıcı, “Bu statüde nihai hedef; tüm dünyada güvenilir firmalardan oluşan ‘uluslararası güvenli ticaret ağının’ oluşturulmasıdır. Yetkilendirilmiş Yükümlü uygulaması, başta Avrupa Birliği ülkeleri, Amerika, Güney Kore ve Japonya olmak üzere dünyanın 46 ülkesinde geçerlidir. Avrupa Birliği’nde 11 bin 564, Amerika’da 8 bin 166, Güney Kore’de ise 342 firma yetkilendirilmiş yükümlü statüsüne sahiptir. Biz dünyada bu uygulamanın var olduğu ülkeler ile karşılıklı anlaşmalar yaparak, her iki tarafın firmalarının yetkilendirilmiş yükümlü statülerini diğer ülkede kullanabilmesini sağlayacağız. Böylece Türkiye’de vereceğimiz Yetkilendirilmiş Yükümlü belgeleri Almanya’da, Fransa’da, Amerika’da, Güney Kore’de ve bu uygulamanın yapıldığı diğer tüm ülkelerde geçerli olacak. Bu ülkelerde yerel firmaların yararlandığı kolaylıklardan, yine bu statüye sahip ülkemiz firmaları faydalanabilecektir. Yetkilendirilmiş yükümlü uygulamasının yürütüldüğü ülkelerin büyük çoğunluğu halihazırda bizim pazarımız olan ülkelerdir.” dedi.

YERİNDE GÜMRÜKLEME İLE GÜMRÜKLEME FİRMA TESİSLERİNDE YAPILACAK

Yetkilendirilmiş Yükümlü uygulamasının getirdiği en büyük yeniliklerden birinin 'Yerinde Gümrükleme' olduğunu belirten Yazıcı, öncelik ihracatta olmak üzere, ‘Her Tesisi Bir Gümrük Haline’getirdiklerini söyledi. AB ülkelerinde uygulamanın yaygın olarak kullanıldığına dikkat çeken Hayati Yazıcı, Almanya, Hollanda, Fransa gibi ülkelerde gümrük işlemlerinin yüzde 70’inden fazlası, yerinde gümrükleme uygulaması çerçevesinde yapıldığını savundu. Yerinde gümrükleme uygulamasını öncelikli olarak ihracat işlemleri ile başlattıklarını anlatan Yazıcı şöyle devam etti: “İthalatta yerinde gümrükleme uygulamasını bu yıl sonunda başlatacağız. Yerinde gümrükleme; güvenilir olduğu onaylanmış firmaların mallarına ilişkin gümrük işlemlerinin, gümrük idaresi yerine firmanın kendi tesislerinde yapılmasıdır. Tabii ki bizim görevlilerimiz yapılan işlemleri zaman zaman kontrol edecekler. Gümrükleme alanıyla ilgili sürekli görüntü kaydının olması gibi güvenlik kriterlerini içeren şartlar getiriyoruz. ‘Yerinde Gümrükleme’ ile ihracatçımız artık gümrük işlemlerini yapmak için gümrüğe gitmeyecek. Kendi işyerini, fabrikasını, deposunu gümrük işlemlerinin yapıldığı mekan olarak kullanacak. Eşyasını doğrudan müşterilerine gönderecek.”

"GÜMRÜKLEME MASRAFLARINDAN YÜZDE 90 TASARRUF SAĞLANACAK"

Yetkilendirilmiş Yükümlü uygulamasının hazırlıkları yapılırken çalışma arkadaşlarından bir araştırma yapmalarını istediğini hatırlatan Hayati Yazıcı, uygulamanın gümrükleme işlemleri için firmalarca yapılan ortalama 954 lira masrafın yüzde 90’ını ortadan kaldırdığını açıkladı. Böylece ticaret erbabının sevkiyat başına ortalama 861 lira tasarruf sağladığını hatırlatan Yazıcı şöyle devam etti: “Yetkilendirilmiş Yükümlü sertifikasına sahip bir firma için bir konteyner ürünün gümrükleme ve nakliyesini ortalama yüzde 17,5 ucuzlatıyoruz. Bu tasarrufun ülke ekonomisine senede yaklaşık 900 milyon lira veya döviz bazında 500 milyon dolar getirisi olacaktır. Firmalarımız, gümrükleme işlemini kendi tesislerinde yapabildikleri için ihraç mallarını günün her saatinde yola çıkartabileceklerdir. Herhangi bir iç gümrüğe uğramadan, doğrudan sınıra giden bu araçlar alıcılarına en hızlı biçimde ulaşacaktır. İhracatçılarımızın sipariş karşılama hızları muazzam oranda artacak, beklemeden kaynaklanan giderler azalacaktır. Sonuçta; rekabet gücü daha yüksek, daha iyiyi daha ucuza ve hızlı şekilde teslim edebilen ihracatçılarımız Türkiye ekonomisini 2023’e taşıyan lokomotifler olacaklardır. Yerinde gümrükleme yapmak isteyen bir firmanın, ‘Yetkilendirilmiş Yükümlü’ sertifikasına sahip olması ve en az 5 milyon dolarlık ihracat yapar aktifliği bulunması gerekir.”

İZİNLİ GÖNDERİCİ İLE TESİSTEN ÇIKAN TIR, DİREKT SINIRA VEYA LİMANA GİDECEK

‘İzinli gönderici’ uygulaması ile de her isteyenin de yetkilendirilmiş yükümlü olamayacağına dikkat çeken Bakan Hayati Yazıcı, bu şartları sağlayamayan firmalar için, ticaret işlemlerini kolaylaştırmak arzusunda olduklarını söyledi. Yetkilendirilmiş yükümlü olan veya olmayan tüm firmaların dolaylı olarak faydalanabileceği ‘izinli gönderici’ uygulamasını başlattıklarına işaret eden Hayati Yazıcı, ‘İzinli Gönderici Statüsü’nün taşıyıcı firmaların işlemlerini kolaylaştırmak üzere başlattıklarını açıkladı.

‘Yerinde Gümrükleme’ uygulaması ile güvenilir ihracatçıya tanınan kolaylıkların ‘İzinli Gönderici’ uygulaması ile güvenilir taşıyıcılara tanınacağının altını çizen Bakan Yazıcı şunları söyledi: “Bu statüyü alan taşıyıcılarımız; müşterileri adına taşıdıkları malları kendi tesislerinde toplayacak, burada TIR’lara yükleyecek ve gümrük işlemlerini hiçbir gümrük görevlisinin nezareti olmadan, tamamen kendileri yapacaklardır. Yetkilendirilmiş yükümlü olsun veya olmasın, herkes eşyasını gümrüğe uğramadan taşıtma kolaylığından faydalanabilecektir. Burada en önemli sorumluluk; ‘İzinli Gönderici’ statüsüne sahip taşıyıcı firmalardadır. İhraç edilecek ürünlerin gerekli kontrolleri, izinli gönderici tarafından yapılacaktır. Tekrar altını çizmek istiyorum: ‘İzinli gönderici’ olan taşıyıcı firmalar, ‘güvenilir’ olduğu belgelenmiş firmalar olacaktır. Artık isteyen herkes, bir izinli göndericinin deposuna aldırdığı malın gümrüklemesini burada yaptırabilecek. Bir anlamda; güvenilir nakliyeci, gümrük idaresinin yerini alacak. Taşımacının tesisinden ayrılan TIR'lar doğrudan sınıra veya limana yönelecek, herhangi bir iç gümrüğe gitmeyecek, burada beklemeyecek. Bu sayede şehir içindeki TIR trafiği azalmış olacak.”

İzinli gönderici olmayı talep eden bir firmanın, ‘Yetkilendirilmiş Yükümlü’ statüsüne sahip ve minimum 500 transit beyanı vermiş uluslararası bir taşıyıcı olması gerektiğini vurgulayan Bakan Hayati Yazıcı, şirketlerin hem ‘Yerinde Gümrükleme’ hem de ‘İzinli Gönderici’ statülerine sahip olabilmek için, ‘Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü’ almak zorunda olduklarını duyurdu. Bakanlık olarak 'En Kolay, En Güvenli Ticaret' hedefini gerçekleştirmek için yürüttükleri bir diğer önemli proje olan 'Ortak Transit' uygulamasını 1 Aralık 2012’de başlattıklarını belirten Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, “Ortak Transit; Avrupa Birliği’ne tam üye olmadan, taşımacılık sektörü açısından AB üyesi bir ülke gibi işlem yapabilecek konuma geldiğimiz tek enstrümandır. Ortak Transit Sözleşmesine taraf olan ülkeler arasında eşyanın gümrük vergilerinin teminata bağlanarak taşındığı ve bu taşımanın ‘Yeni Bilgisayarlı Transit Sistemi’ (NCTS) ile elektronik mesajlar kullanılarak beyan ve takip edildiği bir uygulamadır. Bu uygulama; Ortak Transit Sözleşmesine taraf olan Avrupa Birliği, EFTA ülkelerinden İzlanda, Norveç, İsviçre ile EFTA ülkesi statüsünü kazanan Hırvatistan ve Türkiye’yi kapsamaktadır. Ortak transitin 4 ana unsuru vardır: Hızlı, Kolay, Güvenli ve Avantajlı Transit. Ortak Transit uygulamasının ilk ve en önemli pratik sonucu olan transitin hızlandırılması; işlemlerin her aşamasının elektronik ortama taşınması ile sağlanmaktadır. Böylece araçların gümrük kapılarında bekleme süresi asgariye indirilmektedir. Halen bir aracın Avrupa’ya ortalama gidiş-dönüş süresi ortalama 12 gündür. Ortak transit uygulaması ile bu süreyi 9 güne düşürüyoruz. Transit işlemleri, gümrük idareleri arasında karşılıklı veri transferi yoluyla hızlı bir şekilde zaman kaybına yol açmadan yapılabilmektedir. Bu sayede gümrüklerimiz, Avrupa’daki yaklaşık 3 bin gümrük idaresi ile doğrudan entegre hale gelmiştir.” şeklinde konuştu.

"57 MİLYON EURO TASARRUF SAĞLAMAYI HEDEFLİYORUZ"

Güvenli transitin en temel unsurunun; işlemlerin elektronik ortamda azami güvenlik ilkeleri çerçevesinde gerçekleştirilmesi olduğunu belirten Bakan Yazıcı, ‘avantajlı transit’ uygulaması ile de bilgisayar ortamındaki işlemlerin kâğıt üzerinde yapılan işlemlerin yerini aldığını kaydetti. Bunun da hem ticaret erbabına hem de kamuya ciddi ölçüde maliyet avantajı sağlayacağına dikkat çeken gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, Avrupa’ya ‘TIR Karnesi’ yerine elektronik beyan ile yapılacak taşımalardan, yıllık yaklaşık 57 milyon euro tasarruf sağlamayı hedeflediklerini açıkladı. Taşımacılığın uluslararası ticaretin en temel tamamlayıcısı olduğunu anlatan Yazıcı, ‘Ortak Transit’ uygulamasının Bakanlığın 'kolay ve güvenli ticaret' ilkesini, 'hızlı, kolay ve güvenli transit' ile tamamlayan bir uygulaması olduğunu belirtti.

Konuşmaların ardından Bakan Hayati Yazıcı, Bursa Ticaret ve Sanayi Odası adına başkan Celal Sönmez'e ve Uludağ İhracaatçılar Birliği adına Orhan Gençoğlu'na 'Yetkilendirilmiş yükümlülük' sertifikası verdi. Bakan Yazıcı, bazı firmalara da plaket takdim etti.