Oyak-Renault Fabrikası'ndaki eylem niçin yapıldı?

Geçtiğimiz hafta Nilüfer Organize Sanayi Bölgesi’nde bulunan Renault fabrikasında çalışan işçiler eylem yapmıştı. 1500 kadar fabrika işçisi üretimi durdurarak fabrikayı işgal etmişti. İlerleyen saatlerde  aynı fabrikanın gece vardiyasında çalışan işçileri ile Bosch işçileri de fabrika önüne gelmiş ve eyleme destek vermişti.

Gazeteniz Şehir olayları araştırdı.

Fabrikada eylem niçin yapıldı?

Toplam 6 bin işçinin üç vardiya halinde çalıştığı Oyak Renault'taki olaylar, toplu iş sözleşmesi yetkisi olan Türk- İş'e bağlı Türk Metal yöneticilerinin hazırladıkları taslağı işçilerle paylaşmasının ardından yaşandı. DİSK'e bağlı Birleşik Metal'in de yapılanma içersinde olduğu Oyak Renault'ta, hazırlanan paketi beğenmeyen akşam vardiyasındaki kaporta bölümünde çalışan işçiler iş bıraktı. İdare binası önünde oturma eylemi yapan çalışanlar, işverenle işbirliği yapmakla suçladıkları Türk Metal sendika yöneticilerini istifaya çağıran sloganlar attı.

Oyak Renault Otomobil Fabrikası'nda gece saatlerinde başlayan gerginlik gündüz de devam etti. Sabah saat 08.00 sularında Bosch'ta çalışan bir grup Birleşik Metal İşçisi Oyak Renault'ta çalışanlara destek vermek için fabrika önüne gelince başlayan sataşma bıçaklı, sopalı ve yumruklu kavgaya dönüştü ve üç işçi yaralandı.

Eylemin faturası30 işçiye kesildi

Oyak Renault Fabrikası’nda yaşanan olaylardan bir gün sonra 16.00 ile 24.00 vardiyasına gelenlerden 22 işçi, kapıda kartlarını okutamadı. Fabrikaya giremeyen Türk Metal Sendikası üyesi 22 işçiye fabrika yetkililerinden de herhangi bir açıklama yapılmadı. Vardiyadan çıkan işçiler, işten çıkarılan arkadaşlarına alkışlarla bir süre destek verdi. Ancak daha sonra işçiler servislerine binerek, fabrikadan ayrıldılar. En son işten atılan işçi sayısının 30’a yükseldiği öğrenildi.

 

Renault işçilerinin talebi ne?

Yaklaşık 6000 işçinin üç vardiya halinde çalıştığı Renault fabrikasında, işçiler çalışma koşullarının çok ağır olduğunu belirtiyor. Saatte 60 araba ürettiklerini ve çalışma temposunun yoğunluğuna bağlı olarak çeşitli sağlık sorunları yaşadıklarını, devamsızlık yapıp işten çıkarılma korkusuyla tedavi olmaya dahi gidemediklerini ifade ediyorlar. Ayrıca işçiler yüzde 50 oranında zam talep ediyor; Türk Metal Sendikası’nın taslağı ise yüzde 18 zam talebi öneriyor.

 

Birleşik Metal-İş basın açıklaması yaptı

Renault’ta yaşananların ardından Birleşik Metal-İş Sendikası yazılı bir basın açıklaması yayımladı. Açıklamada Bursa Organize Sanayi Bölgesi’nde Renault ve vardiyadan çıkan Bosch işçilerine yapılan saldırılar dile getirildi. Yapılan açıklamada; saldırıyı gerçekleştirenler arasında Türk Metal’in Genel Merkez Yöneticileri, Şube Başkanları ve temsilcilerinin bulunduğu iddia edildi. Ayrıca açıklamada şu sorular gündeme getirildi:

Türk Metal’in eli sopalı adamları Organize Sanayi Bölgesi’inde, karakolun dibinde işçilere saldırma cesaretini nereden almaktadır? Bu çeteyi kimler kollamaktadır? Bursa’da işçiler ne zaman sendikal tercihlerinde özgür iradelerini kullanabilecektir? Renault’da ve birçok başka fabrikada demokratik taleplerini dile getirmeye çalışan işçileri baskı altında tutmaya kimin hakkı vardır?

“Olayların sebebi sendikalar arasındaki rekabet değil”

Birleşik Metal-İş Sendikası Şube Başkanı Ayhan Ekinci, Renault işçilerinin gösterdiği tepkilere ilişkin sorularımızı yanıtladı.

Olayların yaşanmasına sendikalar arasındaki herhangi bir rekabetin sebep olmadığını vurgulayan Ekinci; “Türk Metal Sendikası’nın aidatlarını aldığı işçilerin toplu sözleşmedeki isteklerini yerine getirmemesi onlara geçtiğimiz dönemdeki gibi toplu sözleşme konusunda hiçbir bilgi vermeden çalışanın hiçbir katkı sunmasını istemeden sadece ben yaptım oldu mantığını gütmesinden dolayı bu haftaki olaylar Bursa bölgesinde yaşanmıştır. Bir sendikanın işçilerine danışmadan toplu sözleşme hazırlayıp götürmesi kadar abes bir şey var mı ? Türk Metal ve Birleşik Metal-İş Sendikası ile rekabet olayı söz konusu değildir.”dedi. Renault işçilerinin eylemi sırasında çıkan kavga ile ilgili açıklama yapan Ekinci; “ Gece Türk Metal üyesi ve Birleşik Metal-İş Sendikası üyeleri bir dayanışma içersinde fabrikanın önüne gittiler, giden arkadaşlarımız arasında 6-7 avukat arkadaşlarımız daha vardı. Daha sonra Bosch’daki arkadaşlar da büyük bir heyecan içersinde Renault fabrikasına desteğe gittiler. Polisin yoğun olduğu bir yerde ne hikmetse 150-200 kişilik grup ellerinde sopalar demirlerle köşe başlarını tutmuşlar. Bunlar sanayinin içersindeki kameralarla kayıtlıdır. Valiliğin, emniyetin bu kameraları kontrol etmelerini istiyoruz. Sanayideki her caddenin köşe başının kameralarla izlendiğine ben eminim. Sendikacı olarak bu belgelerin kamuoyuyla da paylaşılmasını istiyoruz. Yetkililer bu caddelerde olan olayları lütfen basınla paylaşsın.”şeklinde konuştu. Olayların ardından işten çıkarılan Renault işçilerine çağrıda bulunan Ekinci “Biz sadece bileşik sendikacılar üyelerinin temsilcisi değiliz; biz bütün metal işçilerinin temsilcileriyiz. O arkadaşlar bizi gelip bulurlarsa, herhangi bir talepleri olursa her şeyi yapmaya hazırız.”ifadelerini kullandı.

“Tabanı dinlemeyen  bir sendika, işçilerin sendikası nasıl  olacak?”

Olaylar devam ederken bir grup Renault işçisi taleplerini dile getiren bir mektup yayımladı:

Bu mektubu yaklaşan TİS görüşmeleri nedeniyle bir grup metal işçisi olarak fikirlerimizi söylemek istiyoruz.  İşçiler toplu sözleşmeyi merakla ve umutla bekliyor. Çünkü gerek Türk Metal sendikası başkanı Pevrul Kavlak’ın vaatleri gerekse Bosch işçilerinin verdiği mücadele umarız, hem MESS patronlarına hem Türk Metal sendikasına ders olmuştur. Şu anda OYAK Renault fabrikasında 8 yıl ve 5 yıllık işçilerin yüzde 80’ini oluşturduğu bir oran var. Yaklaşık 6000 işçi çalışıyor, 3 vardiya sisteminde devam ediliyor. Fabrikada çalışma koşulları çok ağır, saatte 60 araba üretiyoruz, insanlık dışı çalışma koşulları var, çoğumuz ya bel fıtığıyız ya da boyun fıtığı. Üretim alabildiğine, çalışma temposu çok yoğun, işten çıkartılırım diye işçiler tedavi olmuyor. İşçiler fizik tedaviye gitmiyorlar devamsızlık yaparım diye, üretim rekorları kırılıyor… İşçi ücretleri düşük, kaliteli araç üretiyoruz; peki nerde bizim hakkımız soruyorum size? Geçen revizyona girmeden 1 ay önce yeni Clio 4’ün finansman ve tanıtım animasyonu yapıldı. Müdür  açıklamalar yapıyor 2014’te hedef 4 milyon araç diye... Kaba bir hesap yaptık bizim pazar günleri de 8 saat mesai yaparsak, 2 yılda ancak bu rakama ulaşabiliriz. Bir de çıkmış animasyonda, her şeyde dünya üretim standardında birinci diyor. Sadece Renault’un Euro-med bölgesi hariç tüm kıtalarda kârını ikiye katladığını söylüyor. Çin ve Rusya pazarının yeni ticari cazibe merkezi olduğunu söylüyor. “Hepiniz bu fabrikanın 10 numarasısınız” deyip kendisi de 10 numaralı tişört giymiş Cem Yılmaz vari stand-up yapıyor. İşçiler animasyon bölgesinde 2 bin kişi vardık. Hep bir ağızdan maaşa zam ve sosyal hakların düzeltilmesi istendiğinde uğultudan boş vaatler vermeye başladın. Borcum olsun, yok sözüm olsun, inşallah maşallahla geçiştirdin ama işçi yutmadı bu dolmaları haberiniz olsun. Biz sadaka değil hakkımızı istiyoruz. Genç işçilerin aldıkları ücretler çok düşük, giydirilmiş her ay (ikramiye-kömür parası, çocuk yardımı vs.) ile birlikte 1100 lirayı geçmiyor. Çoğu yeni evli genç işçiler ev kirası, elektrik, telefon faturası vs. derken ay sonunu kıt-kanaat zor getirmekte. İşçilerin yüzde 90’ı bankaya kredi kartı, ek hesap ve banka kredi borçları işçileri kara kara düşündürmekte. Genel Başkan olarak, bizle yaptığın il toplantılarında “Bu yıl sözleşme yılı olacak” dedin. Bursa Atatürk Kapalı Spor Salonunu, dergide “Yüzbinlerin bir bildiği var” sloganını attın. Artık kazandırmayacağız, kazanacağız, şimdi gerekeni yapmak zorundasın! Biz de Bosch işçileri gibi sendika mı değiştirelim, haklarımızı böyle mi alalım? Bosch işçine ne vaatlerde bulunduysan aynısı da OYAK Renault işçilerine ve tüm metal işçilerine söylemelisin. BOSCH işçilerine “Sendikayı demokratikleştireceğiz” dedin, “Temsilci ve delege seçimlerini demokratik bir biçimde yapacağız” dedin. Hani nerde hangi işyerinde yaptın, neden yapmıyorsun, önce onu açıkla… Temsilci seçimlerinin olması için sendika değiştirmek mi gerekiyor? Neden temsilcilik seçimleri olmuyor, her fabrikaya neden işçilerin demokratik haklarının kullanacağı ortamı oluşturmuyorsun. Ücretlerimiz çok düşük en az yüzde 50 zam almalısın ki, insanca yaşayabilecek bir ücretimiz olabilsin.  Peki, bunun olması için ne hazırlık yapıyorsunuz? Alıp kendi çevrenize yakın işçileri Ankara’ya, Didim’e otellere göndermek sözüm ona saçma sapan ‘sosyal sendikacılık’ oyununa ne zaman son verilecek? Nerede taslak, haziran ayında belli olmalıydı, nerede TİS komiteleri, nerede işçilerle birlikte yuvarlak masa toplantıları. Bunlar olmadan nasıl iyi sözleşme olacak. Kendi sendikasında demokrasiyi işletmeyen, işçilerin, tabanın söz sahibi olmasına olanak sunmayan bir sendika işçilerin sendikası nasıl olacak, siz söyleyin.

İstanbul’da Türk-İş’i eleştirmişsiniz, işçilerin haklı olduğunu söylüyorsunuz. Öyleyse siz Türk-İş yöneticisi olarak ne yapıyorsunuz, Türk-İş söylediklerinizi yapmıyorsa, önce söylediklerinize, yaptığınız eleştirilere Türk Metal Sendikasından başlayarak değiştirmek gerekmez mi? Yoksa siz her gittiğiniz yere (nabza) göre mi şerbet veriyorsunuz. İyi bir sözleşme için ve demokratik bir sendika için gelin önce kendi sendikanızdan başlayın, iş yerlerinden başlayarak sendikayı demokratikleştirelim. Bugüne kadar 1998 yılında itibaren ne kaybetmişsek ve enflasyon karşısında eriyen ücretlerimizin telafi edilmesini istiyoruz. Biz buradan tüm metal işçi arkadaşlarımıza sesleniyoruz, sendikamıza sahip çıkarak TİS sürecinde birlik olup toplu iş sözleşmesi komiteleri oluşturarak sözleşmeye müdahale edelim. Birleşe birleşe kazanmaktan başka şansımız yok. Daha iyi bir sözleşmede, demokratik bir sendikada bizlerin mücadelesi ve birliğiyle olacaktır. Birleşik Metal üyesi işçiler ve Çelik-İş üyesi işçilerle mücadelemizi ortaklaştıralım. Sendika ayrımı yapmadan, MESS patronlarına karşı birliğimizi sağlayalım.