Su temizse balıklar neden ölüyor?

Kestel’de 20 yıl aradan sonra geçtiğimiz hafta meydana gelen balık ölümleri kamuoyunda büyük tepki toplarken, tepkilerin odağındaki Çevre Müdürlüğü, Bursa Valiliği kanalıyla yaptığı açıklamada, derede kimyasal atık tespit edilmediği, su seviyesinin düşük ve yosunlu olduğu bildirildi. Açıklamanın ardından akıllarda oluşan soru ise şu; “O halde balıklar neden ölüyor?”

Kestel ve Gürsu’dan geçen Cenup Deresi'ndeki balıklar, son 20 yılda bölgeye yapılan fabrikalar nedeniyle bitme noktasına geldi. Bunun üzerine Kestel ilçesinde kurulan atık yönetimi ve geri dönüşüm tesisi sayesinde dere, fabrika atıklarından temizlenerek balık yaşamına uygun hale getirildi. Son bir yıldır balıkların çoğaldığı derede, geçtiğimiz cuma günü ise toplu balık ölümleri yaşandı.  Derenin, Gürsu'nun Hasanköy ve Ağaköy köylerinde olan kısmında, çok sayıda ölü balık su yüzeyine çıktı. Balıklar nedeniyle çevreye kötü koku yayılmaya başladı. Mahalle sakinleri,  balık ölümlerinin boya fabrikalarının kimyasal atıklarından kaynaklandığını öne sürdü.

DEREDE KİRLİLİK YOKMUŞ!

Şikâyetler üzerine bölgeye Büyükşehir Belediyesi ve Bursa Su ve Kanalizasyon İdaresi (BUSKİ), İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ile Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ekipleri geldi. Balıklardan ve dere suyundan numune alan ekipler, ölümlerle ilgili inceleme başlattı.  Bursa Valiliği, alınan numunelerde yapılan incelemede derede, kimyasal atık bulunmadığını açıkladı. Valilikten yapılan yazılı açıklamada şöyle denildi: "Cenup kanalında, balık ölümleri olduğu bilgisi verilmesine istinaden bölgeye giden ekiplerimiz tarafından gerekli denetimler yapılmış ve denetimlerde herhangi bir uygunsuz atıksu deşarjı olmadığı görülmüştür. Cenup kanalı sulama amaçlı bir kanal olup, doğrudan atıksu deşarjı olan bir işletme bulunmamaktadır. Denetimde, kanalda mevsimsel olarak su seviyesinin çok fazla düştüğü ve derede yosunlaşma olduğu tespit edilmiştir.  Ayrıca İl Tarım ve Orman Müdürlüğü elemanları tarafından da söz konusu kanalda ölü balıklardan numune alınmış, analiz sonuçları beklenmektedir. Diğer yönden BUSKİ Genel Müdürlüğü tarafından da bölgede denetim yapılmış ve olumsuz bir durum tespit edilememiştir. Bununla birlikte, hafta içi ve hafta sonları, mesai saatleri dışında, bölgede denetimlerimiz Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ekiplerince sürdürülmüş ancak olumsuz bir atıksu deşarjı tespit edilememiştir.  Söz konusu bölgeye ilişkin Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü, İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ile BUSKİ Genel Müdürlüğünce her türlü ihbar değerlendirilmekte olup, denetimler titizlikle yapılmaya devam edilmektedir."

MUHTAR TEPKİ GÖSTERMİŞTİ

1985 yılına kadar kanaldan tertemiz su aktığını belirten Hasanköy Mahalle Muhtarı Ertuğrul Türe, balık ölümlerinin ardından yaptığı açıklamada, “Kestel Organize Sanayi’nin kurulmasıyla birlikte boyahanelerin atıkları dereye aktı. Dereye bırakılan atıklar, ölümlere sebep oldu. İlerleyen yıllarda boyahaneler çoğaldı. Dereden boyahanelerden bırakılan su akmaya başladı. Bırakın balığı, kurbağa dahi yaşamaz oldu. 2000’li yılların başında, Kestel Sanayii’ndeki atıkların yüzde 80-90’ı yeşil çevreye aktarıldı. 2004’te de arazideki köylerimiz mahalleye dönünce, büyükşehir belediyesinin de katkılarıyla bazı adımlar atabildik. Arıtma tesisine para ödemek istemeyen bazı fabrika sahipleri suyu kanalımıza saldı. Yaklaşık bir senedir kanalımızda temizlik söz konusuydu. Yukarıdaki temiz alandan balıklar yine alt kısımlara indi. Ara ara salınan atıklarla ölümler yaşandı. Son 2 aylık dönemde kanalımız artık kurtuldu diyorduk ki; balık ölümleri yaşandı” dedi.

ÇEVRE MÜDÜRÜNE ÇAĞRI

Bölge halkının boyahanelerin haftasonu kirli sularını dereye bıraktıkları iddialarına rağmen derede kimyasal bulguya rastlanmadığını açıklayan Çevre Müdürlüğü, kirli su deşarjı olmadığını da bildirdi. Dere kirli değilse, balıklar neden ölüyor o halde? Çevre Müdürlüğü’nün öncelikle bu soruya cevap vermesi bekleniyor. Bölge sakinleri de “madem su temiz Çevre Müdürümüzü bir bardak su içmeye bekliyoruz” diyerek tepkilerini dile getirdiler.

FABRİKALAR ZEHİR KUSUYOR

Bursa’da çevre ve insan sağlığını hiçe sayan sanayi kuruluşları, bildiklerini okumaya devam ederken Bursa Çevre Müdürlüğü umursamaz tavrını sürdürüyor. Kentin dört yanından fabrika bacalarıyla ilgili feryatlar yükselmesine rağmen Çevre Müdürlüğü’nün bir yaptırım ya da adım atmaması kamuoyunda tepkilerin de artmasına neden oluyor. Çevre Müdürlüğü’nün gerek Mustafakemalpaşa, Karacabey gerekse Kestel Gürsu’da yaşanan balık ölümleriyle ilgili ciddi bir açıklama yapmaması da Bursa’da insanları kaygıya sevk ediyor. Vatandaşlar Çevre Müdürlüğü’nün halkın sağlığı ve çevrenin kirletilmemesi noktasından gereken hassasiyeti göstermeye davet ediyor.

(İHA-DHA)