Irak meclisinde kritik oturum

Milletvekilleri meclis başkanı ve yardımcılarını belirlemek için toplanıyor, Kürt milletvekilleri de tavırlarını netleştirmek üzere bir araya geldi. Başbakan Maliki ise meclis binasında koalisyon vekilleriyle görüşüyor.

Irak devlet televizyonu, Kürt milletvekillerinin kritik oturum öncesinde bir araya gelerek, meclis başkanlığı seçimindeki pozisyonlarını belirlemek üzere istişarelere başladı.

Meclis başkanının seçilmesi için salt çoğunluğu kazanması gerekiyor.

Devlet televizyonuna göre ayrıca Başbakan Nuri Maliki, lideri olduğu Kanun Devleti Koalisyonu milletvekilleriyle meclis binasında görüşüyor.

Meclis başkanının seçilmesi durumunda bir sonraki toplantıda cumhurbaşkanının seçilmesi bekleniyor. Irak devlet televizyonunun iddiasına göre Kürtlerin cumhurbaşkanlığı seçimi için adayları KDP'nin partisi Kürdistan Yurtsever Birliği'nden (KYB) Berham Salih ve Necmettin Kerim olacak.

Seçilen cumhurbaşkanı 15 gün içerisinde bir kişiyi hükümetle kurmakla görevlendirmek, görevlendirilen kişi ise 45 gün içinde hükümeti kurmak zorunda.

Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) milletvekili Renas Jano, Irak'ta meclis başkanlığı için Şii ve Sünni partilerin Sünni Koalisyon'un oluşturduğu Ulusal Güçler Birliği üyesi Selim Cuburi'nin adı üzerinde anlaştığını söyledi.

Meclis Başka'nının birinci yardımcısının Şiilerden, ikinci yardımcısının Kürtlerden seçileceğini ifade eden Jano, "Eğer ikinci başkan yardımcısı KDP'den olursa bizim adayımız Xosro Goran'dır. Şiilerin başkan yardımcısı adayı ise Himam Himut'tur" dedi.

Kürt bölgesinden milletvekilleri Erbil'den Bağdat'a yapılan uçak seferlerinde kum fırtınası sebebiyle yaşanan gecikmelerden dolayı parlamentonun pazar günkü oturumuna katılamamışlardı.

Irak Türkmen Cephesi eski Milletvekili Hasan Özmen de ülkede 2003'te taraflar arasında varılan gayriresmi anlaşmaya göre, "cumhurbaşkanının Kürtlerden, başbakanın Şiilerden, meclis başkanının Sünnilerden" seçildiğini hatırlatarak, "Bu anlaşma devam ediyor. Sünniler, meclis başkanlığı için Selim Cuburi'yi aday gösterdiler. Bu onların tercihi. Irak Başbakanı Nuri Maliki de Cuburi'nin adaylığına sıcak bakıyor" şeklinde konuştu.

KDP değil, Maliki vazgeçmiyor

Irak’ın en önemli Sünni siyasetçilerinden Usame Nuceyfi, meclis başkanlığına yeniden aday olmayacağını açıklamış, “Değişim diyorsak, fedakarlık etmek durumundayız” demişti.

Iraklı Şii lider ve din adamı Mukteda Sadr da, pazar günü Başbakan Nuri Maliki liderliğindeki Kanun Devleti Koalisyonu’na başbakanlık için Maliki dışında 'uygun bir aday' gösterme çağrısı yapmıştı.

Kürt yönetimi lideri Mesut Barzani de, Irak Başbakanı Maliki'yi “Irak'ın ve Iraklıların geleceğini tehdit edenler, Iraklıları yeni bir diktatörlük rejimine mahkum etmeye çalışanlardır" sözleriyle eleştirmiş, Maliki’nin üçüncü dönemde de koltukta oturmasını kabul etmeyeceklerini belirtmişti.

İç karışıklığın arttığı Irak'ta mezhepçi politikalarla ülkeyi bölmekle suçlanan Başbakan Nuri Maliki ise üçüncü dönem başbakanlık iddiasından asla vazgeçmeyeceğini söylemişti.

Hükümet hesapları

Seçimlerde Maliki’nin liderliğini yaptığı Kanun Devleti 92 milletvekili çıkardı. Maliki’nin aday olduğu Bağdat’ta aldığı kişisel oy sayısı da 721 bin. Bu rakam Irak’ta Saddam Hüseyin rejimi yıkıldıktan sonra yapılan seçimlerde herhangi bir politikacının bugüne kadar aldığı oylardan, hatta Maliki’nin 2010 yılında aldığı 622 bin oydan daha fazla.

Irak’ta hükümet kurmak için 328 sandalyeli mecliste en az 163 ‘evet’ oyu gerekiyor. Irak Anayasası'na göre, seçimlere itiraz sonuçları da açıklandıktan sonra -ki bu henüz yapılmadı- meclisin toplanarak üçte iki çoğunlukla önce cumhurbaşkanını seçmesi gerekiyor. Seçilen cumhurbaşkanı da en çok oy olan parti liderini hükümeti kurmakla görevlendiriyor.

Irak’ta ABD işgalinden sonra 2005’te yapılan ilk genel seçimlerin ardından, hükümet 156 günde, 2010’daki seçimlerden sonra da 9 ayda kurulabilmişti.

Irak’ta uzun süredir devam eden kaos, Irak-Şam İslam Devleti’nin (IŞİD) 10 Haziran Salı günü ülkenin ikinci büyük kenti Musul’u ele geçirmesi ve diğer bölgelere ilerlemesi sonrasında daha da şiddetlendi.

IŞİD’in bölgeye düzenlediği saldırının ardından Irak ordusunun askerleri bölgeden çekilmişti.

Örgüt, güçlü bir direnişle karşılaşmadan kısa süre içinde ülkenin kuzeyinde geniş bir bölgeyi ele geçirmeyi başarmıştı.

IŞİD 10 Haziran’da Musul’u ele geçirdikten sonra Fırat ve Dicle nehirleri çevresinde de etkinliğini büyük ölçüde artırdı ve Suriye ile Irak arasındaki sınırı fiilen ortadan kaldırdı. -