Suudi Arabistan Kaşıkçı olayının bedelini çok pahalı ödeyecek 

Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürüldüğünün ortaya çıkmasının ardından, dünya ülkeleri Suudi Arabistan’a karşı cephe aldı. Kanada, Almanya ve İngiltere, Suudi Arabistan’a silah satışlarının sınırlandırılması gerektiğini belirtirken; İspanya, silah satışını savundu.
Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü’nün (SIPRI) Kıdemli Araştırmacısı Pieter D. Wezeman artan kamuoyu baskısının batılı hükümetleri dünyanın en büyük ikinci en büyük silah ithalatçısı konumunda olan Suudi Arabistan’a silah satışını kısıtlamaya ya da durdurmaya zorlayacağını söyledi. Küresel silah ticareti alanında araştırmaları ile tanınan düşünce kuruluşu Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü’nün (SIPRI) Kıdemli Araştırmacısı Wezeman, “Birkaç ülke şimdiye kadar Suudi Arabistan’a silah satışına kısıtlamalar getirdi; İsveç, Almanya, Hollanda, kısmen Belçika ve Norveç. Bütün bu ülkelerin Suudi Arabistan’ın insan hakları karnesine ilişkin endişeleri var. Özellikle Yemen’deki askeri müdahaleye ilişkin olarak. ” değerlendirmesinde bulundu. Son dönemde yaşanan gelişmelerin Suudi Arabistan’la silah ticareti yapmayı giderek zorlaştırdığının altını çizen Wezeman, “Bu ülkeler bu zamana kadar Suudi Arabistan’a silah satışını ya tamamen yasakladı ya da kısıtladı. Sadece insan hakları konusunda değil Katar meselesi de var. Bütün bu gelişmelerin sonucunda daha fazla kısıtlamanın uygulanması için kamu baskısı ve siyasi baskı olacaktır.” şeklinde konuştu. Öte yandan Suudi yazar Cemal Kaşıkçı'nın İstanbul’daki Suudi Arabistan konsolosluğunda öldürülmesinin ardından artan uluslararası kamuoyu baskısının artık batılı hükümetleri silah ticaretinin sınırlandırılmasını ya da tamamen durdurulmasını değerlendirmeye zorluyor.
ALMANYA, KANADA VE İNGİLTERE'NİN YAKLAŞIMI
Kanada Başbakabı Justin Trudeau

Almanya Başbakanı Angela Merkel ülkesinin Suudi Arabistan'a silah satışını daha önce sınırlandırdığını ve bu şartlar altında Suudi Arabistan'a silah ihracatı yapamayacağını açıklamıştı. Almanya Ekonomi ve Enerji Bakanı Peter Altmaier ise Almanya’nın bu şartlar altında Suudi Arabistan'a silah ihracatı yapmama kararı aldığını belirterek Riyad üzerinde daha etkili olabilmesi için, öteki Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin de benzer şekilde kararı almasını istediklerini söylemişti. Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Kaşıkçı’nın öldürülmesinin ardından Suudi Arabistan’la imzalanan ve toplam değeri 15 milyar doları aşan savunma anlaşmasını durdurabileceklerini söylemişti. Trudeau, "Daha önce (Suudilerin) ihracat izinlerini kötüye kullandıklarına dair endişelerimiz olduğunda bu izinleri dondurmuştuk. Bunu tekrar yapmaktan çekinmeyiz." ifadelerini kullanmıştı. Suudi Arabistan’ın toplam silah ithalatında ikinci sırada yer alan İngiltere’de ise iktidarın üzerindeki baskı giderek artıyor. Ana muhalefetteki İşçi Partisi'nin lideri Jeremy Corbyn hükümetin eyleme geçilmesini beklediklerini belirterek "Kınamak yeterli değil. Hükümet Suudi Arabistan'a silah satışını durduracak mı?" sorusunu sormuştu.
İSPANYA, SUUDİ ARABİSTAN'A SİLAH SATIŞINI SAVUNDU
İspanya Başbakanı Pedro Sanchez

İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, bazı partilerin talebi üzerine Riyad'a silah satışı konusunda hükümetinin politikasına ilişkin parlamentoyu bilgilendirdi. "Korkunç" olarak tanımladığı Cemal Kaşıkçı cinayetini kınayan Sanchez, olayın araştırılması ve sorumluların "kanunların ağırlığını hissetmesi" gerektiğini söylese de Suudi yönetimini doğrudan suçlamaktan kaçındı. Sanchez, insan haklarını ekonomik çıkarlarının önüne koymasını isteyenlere de Suudi Arabistan'ın siparişini verdiği 2 milyar dolarlık savaş gemisinin yapımında çalışanların endişelerini hatırlattı. Herkesten bu vizyonu paylaşmak için duruma daha yukarılardan bakmalarını isteyen Sanchez, sosyalist bir hükümet olarak ortaya çıkan bir çelişkiyi de ideallerin her zaman reel politik ile uyuşmayacağını söyleyerek açıklamaya çalıştı. İspanya, Suudi Arabistan'a en çok silah satan ülkeler arasında yer alıyor. İnsan hakları örgütlerine göre, İspanya geçen yıl Suudi Arabistan'a 270 milyon avroluk silah satışı yaptı. Bu rakam, Yemen'de savaşın başladığı 2015'ten bu yana 900 milyon avroyu buldu.
İNGİLİZ MUHALEFETİNDEN GÜÇLÜ ÇAĞRI 
Suudi Arabistan'a AB genelinde en fazla silah ihracatı yapan ülke İngiltere'de, baskı muhalefetten geldi. Ana muhalefetteki İşçi Partisinin lideri Jeremy Corbyn, hükümetin Kaşıkçı'nın öldürülmesini kınamasını memnuniyetle karşıladığını belirterek, "Kınamak yeterli değil. Hükümet Suudi Arabistan'a silah satışını durduracak mı?" sorusunu yöneltti. Ana muhalefetteki İşçi Partisi'nin Gölge Dışişleri Bakanı Emily Thornberry de Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ı Kaşıkçı'nın öldürülmesinden sorumlu tuttu. "Veliaht Prens müttefiklerini ahmak yerine koyuyor. Yalanlarına inanılacağını varsayıyor. Bu kez böyle olmamalı." diyen Thornberry, İngiliz hükümetini Suudi yetkililer hakkında Magnitsky yaptırımlarını uygulamaya ve bu ülkeye silah satışını durdurmaya çağırdı. İskoç Ulusal Partisinin parlamentodaki sözcüsü milletvekili Ian Blackford da "Suudi Arabistan'a karşı eyleme geçmenin zamanı geldi. Başbakan! Suudi Arabistan'a silah satışını durdur. Bunu da bugün yap." diye konuştu.
BELÇİKA’DA İLK TEPKİ BAŞBAKAN YARDIMCISINDAN
Belçika'dan Suudi Arabistan'la silah ticaretine karşı sesini yükselten ise Başbakan Yardımcısı Alexander De Croo oldu. Silah ticaretine yönelik kararı bölgesel parlamentoların verdiğini ve bu konuda bir yetkisi bulunmadığını ifade eden De Croo, Belçika'nın "etik ve insani" davranması gerektiğini, Almanya'yı örnek alarak Suudi Arabistan'a silah ticaretini durdurması gerektiğini dile getirdi. (AA)