Trump'ın 'Kudüs planı' dünyayı ayağa kaldırdı

 ABD Başkanı Donald Trump'ın Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıma ve Amerikan Büyükelçiliğini Tel Aviv'den Kudüs'e taşıma yönündeki planına dünyadan tepki yağdı.

Başta İslam dünyası olmak üzere pek çok uluslararası kuruluş ve ülke bu girişime karşı çıkarak, Trump'a bu yönde alınacak bir kararın Filistin ve bölgeyi büyük bir şiddet sarmalına sokacağı uyarısında bulundu.

Müslümanların ilk kıblesi olan ve Hristiyanlar ile Yahudiler tarafından da kutsal sayılan Kudüs'le ilgili Trump'ın bu tehlikeli planına karşı çıkan uluslararası kuruluşlar arasında İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT), Arap Birliği ve Avrupa Birliği de bulunuyor.

Trump'ın Kudüs planına şu ana kadar hiçbir ülke destek vermedi.

- Erdoğan: Kudüs Müslümanların kırmızı çizgisidir

Söz konusu girişime en sert tepki gösteren ülkelerden biri Türkiye oldu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kudüs'ün Müslümanların "kırmızı çizgisi" olduğunu belirterek, "İslam İşbirliği Teşkilatı Dönem Başkanı olarak, bu konunun sonuna kadar takipçisiyiz. Eğer böyle bir adım atılacak olursa; hemen, beş on gün içerisinde İslam İşbirliği Teşkilatı Liderler Zirvesi'ni İstanbul'da toplayacağız. Kaldı ki bu, bizim diplomatik ilişkilerimizi İsrail ile koparmaya kadar gidebilir." dedi.

ABD'ye bölgedeki sorunları derinleştirecek böyle bir adım atmaması konusunda bir kez daha ikazda bulunduğunu ifade eden Erdoğan, "Böyle bir şey olamaz. Böyle bir adım atamazsınız. Zira artık dünya bir bütündür. Bu bütünün içerisinde 'Ben istediğim gibi hareket ederim' noktasında hareket ettiğiniz takdirde bu bölgede meydana gelecek sıkıntıları göz ardı edemezsiniz." diye konuştu.

Kudüs'ün sıradan bir konu olmadığına vurgu yapan Erdoğan, İİT Liderler Zirvesi ve çok daha önemli etkinliklerle tüm İslam dünyasını Kudüs için harekete geçireceklerini söyledi.

İsrailli yayın kuruluşları da Erdoğan'ın bu açıklamalarını son dakika haberi olarak duyurdu.

Trump'ın "Kudüs planına" karşı çıkan diğer bazı ülkelerin ve uluslararası kuruluşların tepkileri şöyle:

- Fransa: ABD'nin planı endişe verici

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ABD'nin tek taraflı olarak Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıma ihtimalinin endişe verici olduğunu kaydetti.

ABD Başkanı Trump ile bir telefon görüşmesi yaparak bu endişesini ileten Macron, Kudüs'ün statüsüne ilişkin kararın Filistin ve İsrail tarafları arasında yürütülecek barış görüşmelerinde ele alınması gerektiğini vurguladı.

- Papa: Duyduğum derin endişe karşısında sessiz kalamam

Katoliklerin ruhani lideri ve Vatikan Devlet Başkanı Papa Franciscus da ABD'nin Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıma planından derin endişe duyduğunu belirtti.

Vatikan'daki Papa 6. Paulus salonunda çarşamba günleri yaptığı genel kabul oturumuna katılan Papa, ABD'nin Kudüs planına özel olarak değindi.

Oturumun son bölümünde, "Şimdi benim düşüncelerim Kudüs'le. Son günlerde ortaya çıkan durum nedeniyle duyduğum derin endişe karşısında sessiz kalamam" diyen Papa, Birleşmiş Milletler (BM) kararı uyarınca kentin statüsüne saygı duyulması çağrısında bulundu.

Papa, Kudüs'ün hem Yahudiler hem Hristiyanlar hem de Müslümanlar için kutsal tek şehir olduğunu, bu üç dinin de ibadet yerlerini bünyesinde bulundurduğunu ve bu nedenle barışa yönelik özel bir yeri olduğunu ifade etti.

Dünyanın küresel boyutta zaten bir gerginliğin içinde olduğunu dile getiren Papa Franciscus, "Korunmuş kimliğiyle kutsal topraklar, Ortadoğu ve dünyanın bütünü yararına bilgeliğin ve ihtiyatın hakim olması için Tanrı'ya dua ediyorum." diye konuştu.

- "AB, kararın ciddi sonuçları olacağını düşünüyor"

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini'nin, Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen Es-Safadi'yle yaptığı telefon görüşmesine ilişkin yapılan açıklamada, ikilinin ABD yönetiminin Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıma ihtimali üzerinde durulduğu belirtildi.

Açıklamada, "AB, Kudüs'ün statüsünde değişikliğe neden olacak herhangi bir karar ya da bireysel eylemin ciddi sonuçları olacağını düşünüyor. Böyle bir karar, dünya çapındaki kamuoyunda yankı uyandırabilir." ifadeleri yer aldı.

İsrail-Filistin arasındaki barış sürecine odaklanılması çağrısı yapılan açıklamada, ABD yönetiminin Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıması halinde barış sürecinin olumsuz etkileneceği uyarısı yapıldı.

Açıklamada, AB'nin anlamlı bir barış sürecinin tekrar başlatılması için tüm taraflarla irtibatta kalmaya devam edeceği bildirildi.

- Fas Kralı'ndan Trump'a mesaj

Fas Kralı 6. Muhammed, ABD Başkanı Donald Trump'a bir mesaj göndererek Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıyacakları yönündeki iddialardan duyduğu endişeyi bildirdi.

Kral 6. Muhammed, Trump'a gönderdiği mesajda, "Arap ve İslam ülkelerinin halkları, ABD'nin Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıma niyetinden büyük endişe duyuyor." ifadelerine yer verdi.

Fas Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada da ABD'nin Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıma girişiminin bölgede güvenlik ve istikrarı tehdit ettiği uyarısında bulunuldu.

- Irak: "Kötü sonuçları olur"

Irak Başbakanı Haydar el-İbadi, ABD Büyükelçiliğinin Kudüs’e taşınmasını kabul etmediklerini belirtti.

İbadi, ABD'nin büyükelçiliğini Kudüs'e taşıması halinde kötü sonuçlar doğurabileceği uyarısında bulundu.

Başbakan İbadi, "ABD Büyükelçiliğinin Kudüs’e taşınmasını kabul etmiyoruz. Bunun olumsuz yansımaları konusunda uyarıda bulunuyoruz." ifadelerini kullandı.

- Ürdün: "Tehlikeli yansımaları olur" 

ABD Başkanı Donald Trump ile bir telefon görüşmesi gerçekleştiren Ürdün Kralı Abdullah, başkenti Doğu Kudüs olan bir Filistin devletinin kurulmasını sağlayacak kapsamlı bir çözüm dışında herhangi bir karar alınmasının tehlikeleri konusunda uyarıda bulunarak, "Kudüs'ün bölgedeki ve dünyadaki barış ile istikrarın anahtarı" olduğunu söyledi.

Böyle bir kararın Ortadoğu'nun güvenliği ve istikrarı üzerinde tehlikeli yansımaları olacağına dikkati çeken Kral Abdullah, bu durumun Müslümanlar ve Hristiyanların duygularını tahrik edeceğini ve ABD yönetiminin barış sürecini devam ettirme gayretlerini zayıflatacağını dile getirdi.

- Tunus: Kudüs'ün yasal ve tarihi konumu korunmalı

Tunus da Kudüs'ün yasal ve tarihi konumunun muhafaza edilmesinin zorunlu olduğunu vurguladı.

Tunus Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, Dışişleri Bakanı Hamis el-Cihinavi'nin, Ürdünlü mevkidaşı Eymen es-Safedi ile telefonda görüştüğü belirtildi.

Görüşmede ikilinin, Kudüs'ün yasal ve tarihi konumunun korunmasının zorunlu olduğunu vurguladığı aktarıldı.

- Suudi Arabistan: "Müslümanların duygularını provoke eder" 

Konuyu endişeyle takip ettikleri açıklamasında bulunan Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı, ABD'nin böyle bir adım atmasının "tarafsız tutumuna zarar vererek gerekçesiz bir yandaşlık olacağı" uyarısında bulundu.

Bakanlıktan yapılan açıklamada, "Bu adımın son derece tehlikeli yansımaları olacak. İsrail-Filistin çatışmasını daha da içinden çıkılamaz hale getirecek ve barış sürecini canlandırmak için sarf edilen çabaları baltalayacak. Bu karar ayrıca tüm dünyadaki Müslümanların duygularını provoke edecek." ifadelerine yer verildi. (AA)