Dünya Erdoğan'ın ev sahipliğini konuşuyor

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ev sahipliğinde Rusya Devlet Başkanı Putin, Fransa Cumhurbaşkanı Macron ve Almanya Başbakanı Merkel'in katılımıyla önceki gün İstanbul’da gerçekleşen Suriye konulu zirve dünya basınında geniş yankı uyandırdı.
İstanbul’da gerçekleşen Suriye konulu zirveyle ilgili Çin haber ajansı Şinhua, "Türkiye, Suriye konusunda siyasi çözüm arayışı için dörtlü zirveye ev sahipliği yapıyor", Çin Merkezi Televizyonu, "Rusya, Almanya, Fransa ve Türkiye Suriye için uzun süreli ateşkes ve anayasa toplantısı çağrısı yaptı", Endonezya'daki Tempo gazetesi, "Türkiye, Almanya, Fransa ve Rusya Suriye’nin kaderini konuşuyor" gibi ifadeleri kaydetti. Çin Merkezi Televizyonu (CCTV) ise "Rusya, Almanya, Fransa ve Türkiye, Suriye için uzun süreli ateşkes ve anayasa toplantısı çağrısı yaptı.” manşetiyle zirveyi aktardı.

İRAN BASINI ZİRVEYİ FLAŞLARLA DUYURDU
İran'ın resmi ve yarı resmi haber ajansları ile gazeteleri, internet siteleri ve devlet televizyonu da Suriye konulu dörtlü zirveyi yakından takip etti ve açıklamalara geniş yer ayırdı. İran'ın resmi haber ajansı IRNA, zirveyi ve açıklamaları flaşlar ve acil haberlerle abonelerine servis ederken, manşetine taşıdığı haberinde "Anayasa komitesinin teşkil edilmesi ve Suriye toprak bütünlüğünün korunması vurgulandı" başlığını kullandı. Devlet televizyonu ise zirveyi saat başı bültenleri ve anlık altyazılarla okuyucularına duyururken, web sitesinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, "Bu attığımız adımlar, yaptığımız görüşmelerden tabii ki İran'ı da bilgilendireceğiz" şeklindeki ifadelerini manşetine taşıdı. ISNA haber ajansı "İstanbul’da Suriye ile ilgili ciddi ve yapıcı toplantı yapıldı" ifadelerini kullanırken, haberde Erdoğan’ın Suriye'de askeri bir çözüme karşı olduğu yönündeki sözlerinin yanı sıra konuya ilişkin açıklamasının tamamını yayınladı.

ALMANYA
Suriye konulu dörtlü zirve Alman basınında geniş şekilde yer aldı. Spiegel dergisi, "Dörtlü zirve Suriye'de barış sürecini yeniden başlatmayı planlıyor" başlıklı haberinde, "Suriyeliler kendi kaderini kendileri karar verecek: Fransa, Rusya, Almanya ve Türkiye’nin gerçekleştirdiği 4'lü zirvede devlet ve hükümet başkanları bir anayasa komitesinin oluşturulmasını kararlaştırdı." ifadeleri kullanıldı. Bu komitenin yılsonunda Cenevre'de çalışmalara başlaması gerektiği belirtilen haberde zirvenin ortak bildirgesinde yer alan konulara işaret edildi. Bild gazetesi de, "Dörtlü zirve İdlib'de çatışmasızlık durumunu korumak istiyor" başlıklı haberde, Almanya, Rusya, Fransa ve Türkiye liderlerinin İstanbul'daki zirvede İdlib'deki ateşkesin korunması gerektiğini vurguladıkları kaydedildi. Süddeutsche Zeitung gazetesi de "Suriye zirvesi anayasa komitesi üzerinde anlaştı" başlığını kullandığı haberinde, İstanbul'daki zirvede Suriye’deki siyasi sürecin temel unsurları konusunda anlaşma sağlandığı aktarıldı.

RUSYA

Rossiya 24 haber kanalı, toplantıdan saatler öncesinde İstanbul'dan gerçekleştirdiği saat başı canlı bağlantıyla zirveye ilişkin ön bilgilendirme yaptı. Zirve sonrasında düzenlenen basın toplantısında liderlerin konuşmalarını son dakika gelişmeleriyle canlı yayınlayan kanal, toplantı sonrasında da zirveyi ve sonucunu İstanbul'dan canlı bağlantılar eşliğinde detaylı aktarmayı sürdürdü. Kanal özellikle Putin’in İdlib'in silahsızlandırılması sürecinde Türkiye'nin rolünü vurgulayan ifadelerini ön plana çıkarırken, Rusya ile Türkiye'nin, Almanya ve Fransa'ya, Suriye'deki mülteci sorunu konusunda uluslararası konferans düzenleme önerisine dikkati çekti. TASS haber ajansı zirve öncesinde yapılan ikili görüşmelerin yanı sıra zirveye ilişkin ayrı bir başlık açarak, gelişmeleri ve açıklamaları düzenli olarak abonelerine iletti. Zirve sonrası basın toplantısında Putin'in İdlib'de kalan teröristlerin bölgeden temizlenmesi hususundaki ifadelerini öne çıkaran ajans, Erdoğan'ın yılsonuna kadar Suriye anayasa komitesinin kurulması çağrısını ayrı bir başlıkla verdi.

FRANSA
İstanbul'daki zirve, Fransız basınında İdlib'de ateşkesin muhafaza edilmesi çağrısı, yılsonuna kadar anayasa komitesinin toplanması talebi ve 4 ülke lideri tarafından ilk kez uygulamaya sokulan bir formatta yapılması yönleriyle ön plana çıkarıldı. Le Monde gazetesi, “Avrupalılar ve Ruslar, İdlib’de ‘kalıcı ve istikrarlı’ ateşkes çağrısı yapıyor.” başlığını kullandığı haberde, Fransız, Türk, Alman ve Rus liderlerin Suriye’de kesin ve sınırlama olmadan bir insani yardım ve yeni anayasanın yazımına başlanması çağrısında bulunduklarını yazdı. Le Figaro gazetesi ise “Suriye: İstanbul Zirvesi, İdlib’de ‘kalıcı ve istikrarlı’ bir ateşkes çağrısı yapıyor.” başlığını kullanarak, “İlk kez uygulanan bir formatta, Türkiye, Rusya, Fransa ve Almanya’nın yöneticileri, hep beraber Suriye’nin geleceğini ele aldılar.” değerlendirmesinde bulundu. Kamu yayıncısı France Info da “Suriye: İstanbul Zirvesi, ‘yıl sonundan önce’ bir anayasa komitesi istiyor.” başlığını attığı haberde, 4 liderin yıl sonundan önce, İsviçre’nin Cenevre kentinde anayasa komitesinin toplanması çağrısında bulunduğu ve bunun bir ilk olacağı vurgusunu yaptı.

JAPONYA
Japon Televizyonu NHK ise “4 lider Suriye anayasası için bir komite istiyor” başlığıyla zirveyi okuyucularına duyurdu. "Rusya, Türkiye, Fransa ve Almanya’nın liderleri bu yıl sonuna kadar komitenin kurulması çağrısında bulundu.” ifadelerini yer aldığı haberde, söz konusu komitenin Suriye’de demokratik seçimlere zemin hazırlaması için bir anayasa yazacağına dikkat çekildi.

ENDONEZYA
Suara gazetesi, "Dört ülke lideri Suriyeli mültecileri ele aldı’’ başlıklı haberinde, zirvede Suriyeli mültecilerin dönüşü, kalıcı ateşkes ve siyasi çözüm meselelerinin ele alındığını aktardı. Tempo gazetesi "Türkiye, Almanya, Fransa ve Rusya Suriye’nin kaderini konuşuyor’’ başlığını kullandığı haberinde, İdlib'in zirvenin önemli konusu olduğu belirtilerek, bölgenin Türkiye’ye yakın olduğuna ve herhangi bir çatışma durumunda mülteci akınını azaltma ya da durdurma zorluğuna dikkat çekildi.

AVUSTRALYA
Avustralya SkyNews, İstanbul’daki dörtlü zirvede Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Almanya Başbakanı Angela Merkel'in gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesinden dolayı Suudi Arabistan'a koordineli yaptırım çağrısında bulunduğunu bildirdi. SBS Televizyonu ise zirveyi ‘‘Rusya, Almanya, Fransa ve Türkiye liderleri Suriye'de kalıcı ateşkes çağrısı yaptı’’ başlığıyla verdi. Liderlerin, Suriye’de kalıcı bir ateşkesin önemini vurguladığına yer verilen haberde, Emmanuel Macron’un ‘‘Bu taahhütlerin yerine getirilmesini ve ateşkesin istikrarlı ve sürdürülebilir olmasını sağlamak için hepimiz son derece ihtiyatlı olacağız." ifadeleri kullanıldı.

MALEZYA
Malezya’nın The New Straits Times gazetesi zirveyi, “Türkiye, Suriye, Fransa ve Almanya liderleri, Suriye’deki yıkıcı iç savaşa siyasi çözüm bulmak, insani yardımı sağlamak ve ülkenin son büyük muhalif kalesinde ateşkesi sağlamak için cumartesi günü bir araya geldi.” şeklinde aktardı.
The Star gazetesi de 4 ülkenin Suriye’de kalıcı ateşkesin önemine dikkati çektiğini belirterek, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “(Suriye’de) Anayasa komitesinin kuruluş sürecinin en kısa sürede, yılsonu itibariyle tamamlanması çağrısında bulunduk.” ifadesine yer verdi. (AA)