Hakikatin peşinde/6 : Matemin hüznünde Kerbela

Kalabalıklar arasında İmam Rıza’nın türbesinde dolaşırken, aşure günü dolayısıyla Şii mezhebine mensup kendinden geçmiş insanların yas tutma, ağıtlar yakma merasimine şahit olmak, benim gibi Sunni geleneğinden gelen birisi için çok yeni bir tecrübeydi.  Bizler için, Kerbelâ'da yaşananlar çok acı olsa da böyle bir yas tutma halini Sunni mezhebe mensup Müslümanlarda görmek pek olası değil.  Hz. Muhammed’in torunu olan Hz. Hüseyin’in öldürülüşü pek çok yerde bir tiyatro şeklinde  canlandırılıyordu. Muharrem ayının 10’unda, matemin doruğa çıktığı bu günde insanlar gözyaşları içersinde,  bir nebze de olsa İmam Hüseyin’in çektiği acıyı kendilerine yaşatmak için bedenlerini zincirliyor yahut göğüslerine hızlı bir şekilde vuruyorlardı. Ürkmüştüm ancak anlamaya çalışıyordum.

 
EVDE VE SOKAKTA TEZAT YAŞAMLAR
Her coğrafyada insanın yabancıya yaklaşımı çok farklılık gösteriyor.  Örneğin İtalya’da oturduğunuz kafede , sokakta, bir kurumda kolaylıkla arkadaşlıklar kurabiliyorken, İran’da insanların her ne kadar Türkiye’ye ve Türk’e olan sevgisini fark etsem de, şüpheci tavırlarını da gözlemliyordum. Türkiye’den bir arkadaşımın tanışıklıkları vasıtasıyla kurduğum ilişkilerde, konuyla ilgili sohbet şansım oldu. Sıkı devlet politikaları, pek çok ülkeyle olan problemli ilişkiler, katı Şii yönetimi insanların pek çoğunda çift kimlik yaratmış durumda. Çoğu zaman insanların dışarıda ve evde birinin tamamiyle zıddi hallerini görmek mümkün.



Tanışıp, sohbet ettiğim insanlarda genel olarak gördüğüm şiir sevgisi ve bilgisi en çok etkilendiğim durumlardan biriydi. Herkes Mevlana’dan, Hafız’dan şiirler biliyor ve okuyordu. Zaten şiirsel bir dil olan Farsça’dan şiirler dinlemek, dili bilmediğim halde, kulağa güzel bir melodi gibi gelerek müthiş bir keyif veriyordu.

 

 
KADINLARDA ESTETİK DOKUNUŞ
Recm cezaları, kadınlara yönelik kısıtlamalar ile gündemde olan bir ülkenin, sosyal yaşamında ve aile hayatında kadınların bu kadar etkin olması beni şaşırtmıştı. Erkeklerin aksine genel olarak kadınlar, çok bakımlıydı. Ve kadınların yaygın olarak yaptırdığı estetik yüz ameliyatları açıkta kalan tek yerini güzel bir şekilde ortaya çıkarmaları arzusundan kaynaklı diye düşündüm.

Facebook gibi pek çok yaygın kullanımlı internet sitesinin yasaklığı olduğu İran’da, aynı derecede yaygın kullanımlı bir anti flitreleme programı sayesinde halk bu engelleri aşmış. Yine de konuştuğum tüm insanlarda,özgürlüklerin her anlamda çok daha fazla olduğu yerlerde yaşama arzunu gördüm. Ancak çoğu ülkeye girişleri, ülkeler arası politikalar yüzünden oldukça zor. İran’da Amerika, İngiltere gibi ülkelerin elçilikleri bulunmuyor.
 İRAN PEÇESİNİ ARALADI
Kendini büyük bir nazla, küçük küçük açan İran’ı tanımak ve anlamak için orada daha çok kalmaya ihtiyacım olduğunu fark ettim. Ülkenin en büyük şehirlerinden, Safevilere başkentlik yapmış , özel mimarisiyle İsfahan;  şairlerin ve güllerin şehri Pers İmparatorluğunun ünlü başkenti Persepolis’e ev sahipliği yapan Şiraz; başkent Tahran, bundan sonra gezeceğim yerlerdi. İran peçesini azıcık aralamıştı henüz bana.

Ancak İstanbullu olan ben, Nedim’in de dediği gibi ;

Bu Şehr-i  istanbul Ki Bî Misl ü Behâdır

Bir Sengine Yek-Pare Acem Mülkü Fedadır

"Bu değer biçilmez İstanbul şehri ki dünyada bir benzeri daha yoktur. Oranın bir tek taşına, İran diyarı  baştanbaşa feda olsun"  derim gönlümden.