Geçen haftaki yazımda MAK Danışmanlık’ın ‘Türkiye’de Toplumun Dine ve Dini Değerlere Bakışı’ araştırması üzerinde bazı değerlendirmeler yapmıştım. Araştırmanın tüm sorularına yerim kalmamıştı. Ayrıca bu araştırmada başka hangi soruların sorulabileceğine dair görüşlerimi söylememiştim.

*Misal: Namaz ve Oruç ile ilgili soru sorulmasına rağmen, Zekât konusu ile ilgili hiçbir soru sorulmamıştı. Türkiye Dindarlığında Zekât ya da genel anlamda ‘İnfak’ Namaz veya Oruç kadar değerlendirme ölçütü olarak kullanılmaz. Hatta farz olan Zekât, Farz olmayan (Vacip) Kurban kadar bile ölçüt değildir. Zekât nisabına ulaştığı halde 1/40 zekât vermediğini, ama Kurban kestiğini söyleyen ‘Dindar’ Müslümanlar tanıdım. Bunu, Zekâtın Kurban kadar aleni olarak yapılan bir ibadet olmamasına bağlayabiliriz. Zekâtın, hesabının, kaydının şeffaf olarak tutulması, kimin ne kadar zekât vermesi gerekip vermediğinin herkesçe görülmesi durumunda çok daha farklı olacağına kuşku yoktur.

*Araştırmada sorulan, ‘Cennete gideceğiniz kesin olsa, şu an cennete gitmek için ölmeyi düşünür müsünüz?’ sorusu absürd bir sorudur. Buna verilecek olan cevaplar hiçbir şeyi göstermez. Cennete gideceğimi bilsem bile tabii ki ölmeyi düşünmem. Cennete gidebilecek eylemlerime ve bu dünyadaki misyonuma devam etmek isterim. Bu soruya ‘Evet’ cevabı veren kişilerden, Bundan sonra ne olur ne olmaz, hazır yükseliş trendine girmişken, ölmek en iyisidir’ şeklinde düşünenler olduğu gibi, ‘Uzatma dünya sürgünümü benim’ şeklinde düşünenler de olabilir.

*İslam Dini ile ilgili bilgi kaynağı ile ilgili soruya yüzde 45 ‘İnternet’ diye cevap verilmiş. Muhatap olduğum insanlardan ‘Hangi Kitabı okuyayım’ diye soran yok artık. ‘Kimi izleyelim?’ diye soruyorlar. Daha çok ta videoları nette olan hocaları dinlemek suretiyle bilgileniyorlar.

*Araştırmaya katılan deneklerin yüzde 15’i bir bir cemaate ve Tarikate bağlı olduğunu söylemiş. Yüzde 25’i de cevap vermemiş. Bu kişilerin bir kısmının Fettö olayından sonraki süreçte bir cemaate/ tarikate mensup olduğunu saklamış olabileceğini düşünüyorum. Hatta oluşan bu olumsuz atmosferden sonra deneklerin yüzde 50’si, dini cemaat, yapı ve tarikatların devlet tarafından daha sıkı denetlenmesi gerektiğini söylemiş.

*‘Dua eder misiniz?’ sorusuna ‘sık sık dua ederim’ cevabını verenlerin oranı yüzde 75… Dua İbadetlerin en rağbet edilenidir. İnsan çıkarcı bir karaktere sahiptir.  Allah ta Kur’an’da birçok ayette bu zaafını dile getirir. Türkiye’de Ateistler bile dua ediyor. Türkçe konuşan bir insan dua etme amacı gütmeksizin günlük konuşmalarda birçok dua cümlesi söyler. Geçenlerde konuştuğum bir ateist (antiteist) ‘Allah korusun’ demişti. Ben onu uyarınca Allah korusun yerine ne söyleyebileceğini bilememişti. Türkçe’de dua etme amacı gütmeksizin günlük konuşmalarda kullandığımız dua cümlelerini derlemiştim. Yaklaşık 130 dua cümlesi derledim.

 

*Araştırmada çıkan en çarpıcı sonuç bence ‘eş seçiminde eşinizin dindar olup olmadığına bakar mısınız’ sorusuna verilen cevaplarda saklıdır. Çoğu (yüzde 75) evleneceği eşinin en az kendisi kadar (30) ve hatta kendisinden daha dindar (45) olmasını istiyor. Türkiye’de Dindarlığın muhafazakarlık/ geleneksel değerlere bağlılık ve dolayısıyla ‘Mutaassıplık’ (kendi halinde) olarak değerlendirildiği bir vakıadır. Dinine bağlı, aynı zamanda aileden gelen geleneksel değerlere bağlılık olarak algılanır. İstisnaları olsa da evlilik öncesi flört, zina, açılıp saçılma… gibi durumlar dinine ve geleneklerine bağlı insanlarda çok daha azdır bu algıya göre.

*Halifelik konusundaki soruya yüzde 54 ‘Evet’ cevabı vermiş. Avrupa’da dinin yerle yeksan edilmesine rağmen papalık müessesesine dokunulmamasından ders alanların oranının bu kadar yüksek olması umut vericidir.

Son tahlilde Ameller niyetlere göredir. Allah amellerinizi kabul etsin. Amin.