Çocuklarda akran zorbalığına dikkat 

Akran zorbalığı, çocukların ya da ergenlerin, başka bir çocuğa yönelik fiziksel, sözel veya sosyal saldırganlık sergilemeleridir. Bu zorbalık davranışları, mağdurun sürekli bir şekilde aşağılanması, dışlanması, tehdit edilmesi veya fiziksel şiddete uğraması şeklinde olabilir. Zorbalık, genellikle güç dengesizliğinden kaynaklanır ve mağduru savunmasız bırakır.

   Akran zorbalığına uğrayan çocuklar, psikolojik olarak büyük bir travma yaşayabilirler. Uzmanlar, zorbalığa uğrayan çocukların özgüven kaybı, depresyon, anksiyete ve okula karşı isteksizlik gibi ciddi ruhsal problemlerle karşı karşıya kalabileceğini belirtiyor. Bu çocuklar, kendilerini yalnız ve güvensiz hissedebilirler ve uzun vadede kaygı bozuklukları veya depresyon gibi mental sağlık sorunları yaşayabilirler.

Çocukların zorbalık yaşadığı dönemde, okulda başarısızlık, düşük notlar ve derslere karşı ilgi kaybı da sıkça gözlemlenen durumlardır. Bunun yanı sıra, zorbalığa uğrayan çocuklar, sosyal becerilerini geliştirmekte zorluk çekebilir, akranlarıyla sağlıklı ilişkiler kurmada güçlük yaşayabilirler.

Fiziksel etkiler de oldukça ciddidir. Sürekli taciz edilen veya fiziksel zorbalığa maruz kalan çocuklarda bedensel yaralanmalar, baş ağrıları ve uyku sorunları görülebilir.

Zorbalık, yalnızca bireysel bir sorun olmanın ötesinde, toplumsal bir sorundur. Uzmanlara göre, akran zorbalığının yayılmasında birçok faktör rol oynamaktadır. Çocukların büyüdükleri çevre, aile dinamikleri, okul ortamı ve dijital medya kullanımı gibi faktörler, zorbalık davranışlarını şekillendirebilir.

Aile içindeki şiddet veya olumsuz iletişim, çocukların agresif davranışlar sergilemesine neden olabilir. Aynı zamanda, ebeveynlerin çocuklarını yalnız bırakmaları ve gözlemlerinin eksik olması, zorbalığın fark edilmemesine yol açabilir. Eğitim sistemindeki eksiklikler, öğretmenlerin zorbalık konusunda eğitimsiz olmaları da bu sorunun artmasında etkili olabilir.

Dijital dünyanın da etkisi büyüktür. Özellikle sosyal medya ve oyunlar üzerinden gerçekleşen siber zorbalık, fiziksel zorbalıktan daha yaygın hale gelmiştir. Çocuklar, internet üzerinden birbirlerine hakaret edebilir, dışlayabilir ya da taciz edebilirler.

Akran zorbalığına karşı etkili mücadele yöntemleri, hem bireysel hem de toplumsal düzeyde alınacak önlemleri içermelidir. Ailelerin, çocuklarının duygusal durumlarını sürekli olarak gözlemlemeleri, zorbalık belirtilerini erken tespit etmelerine yardımcı olabilir. Çocukların özgüvenlerini geliştirmek ve onlara empati duygusunu kazandırmak, zorbalığın önlenmesinde önemli bir adımdır.

Eğitim sisteminde zorbalığa karşı farkındalık oluşturulmalı ve öğretmenlere, öğrencilere nasıl yaklaşacakları konusunda rehberlik edilmelidir. Okul ortamlarında, zorbalığa uğrayan çocuklar için güvenli alanlar oluşturulmalı ve onlara psikolojik destek sağlanmalıdır.

Siber zorbalık konusunda da ailelerin ve öğretmenlerin dikkatli olmaları gerekmektedir. Çocukların internet kullanımı izlenmeli ve siber zorbalık hakkında çocuklara bilgi verilerek, bu tür durumlarla nasıl başa çıkabilecekleri anlatılmalıdır.

Son yıllarda yapılan araştırmalar, akran zorbalığının uzun vadeli etkilerini gözler önüne sermektedir. Yapılan bir araştırma, zorbalık yaşayan çocukların %60'ının ergenlik döneminde daha fazla psikolojik sorun yaşadığını ortaya koymuştur. Ayrıca, zorbalığa uğrayan çocukların yetişkinliklerinde de depresyon, düşük özgüven ve madde bağımlılığı gibi sorunlarla karşılaştıkları saptanmıştır.

Bir başka araştırma, zorbalığa uğrayan çocukların okulda daha düşük başarı gösterdiğini ve sosyal becerilerinde zayıflamalar yaşadığını göstermektedir. Uzmanlar, zorbalığın sadece mağdurlarını değil, aynı zamanda zorbalık yapan çocukları da olumsuz etkilediğini belirtmektedir. Zorbalık yapan çocuklar, ilerleyen yaşlarda suçlu davranışlar sergileyebilir ve empati eksikliği yaşayabilirler.

(Sema Yüksel Güngörmez)