Domatesten sonra zeytinde de kriz kapıda mı?

Marmara bölgesinde toplam 280 bin ton rekolte beklenirken Marmarabirlik’e 100 bin ton rekolte bildirimi oldu. 50-60 bin ton kapasitesi olan Marmarabirlik’in bu rekolteyi alma şansı yok gibi. Devletin ilgili kurumları ile Pazar oluşturmaması durumunda zeytin üreticisini zor günler bekliyor. Özellikle Tarım Kredi Kooperatifleri'nin tüccara zeytin toplantığı düşünüldüğünde bu alımların Marmarabirlik üzerinden yapılması kurumun ve bölge üreticisinin sıkıntıya düşmemesi açısından oldukça önemli.

Marmarabirlik’in havuz kapasitesi 80 bin ton dolayında. Ancak zeytinlerin havuza konulması ve doğal fermente şekilde 6-7 ay orada tutulması gerekiyor. Bu nedenle bu yıl Marmarabirlik maksimum 60 bin ton alabilir. Eğer devlet özellikle maddi açıdan Marmarabirlik’e gereken desteği sağlarsa, üreticinin de korunduğu bir alım dönemi yaşanabilir. Ancak, önlem alınmaması durumunda sıkıntı yaşanabilir. Marmarabirlik yönetimi üreticinin mağdur olmaması açısından bir yandan talep toplayıp planlama yaparken bir yandanda Ankara ile temaslarını sürdürüyor

MARMARABİRLİK’TE KAPASİTE VAR AMA MADDİ DESTEK ŞART

Öte yandan cumhuriyet tarihinin en yüksek rekoltesinin yaşandığı sezonda üretici gözünü Marmarabirlik’e çevirmiş durumda. Üreticinin mevcut ürünün Marmarabirlik tarafından alınmasını bekliyor ancak Marmarabirlik’in bu işin altından kalkabilmesi için desteğe ihtiyacı var. Türkiye’de kooperatifçiliğin yüzakı olan Marmarabirlik, bugüne kadar gerek fiyat gerekse kapasitesi ile her zaman üreticinin yanında yer aldı. Üreticiyi ve ortaklarını hiç bir zaman tüccarın insafına bırakmayan Marmarabirlik, piyasada fiyatları regüle ederek diğer bölgelerdeki zeytin üreticisine de bir bakıma destek oldu. Ürünün bol olduğu bu yılda üretici Marmarabirlik’in daha fazla ürün almasını istiyor. Üreticinin beklentisi fiyat değil, satışta sıkıntı yaşamamak. Konuştuğumuz üreticilerden bize gelen talepler de bu yönde.

Öte yandan 2024-2025 ürün alım kampanyası öncesi hazırlıkların devam ettiği Marmarabirlik’te rekolte beyan alımları sürüyor. 16 Eylül Pazartesi günü başlayan rekolte beyan alımları, 16 Ekim Çarşamba günü mesai saati bitiminde sona erdi. Marmarabirlik Yönetim Kurulu Başkanı Hidamet Asa, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada gelen rekolte beyanın rekor seviyede olduğunu söyledi. Başkan Asa açıklamasında, “Daha önce yaptığımız açıklamalarda son yılların en yüksek rekoltesinin gerçekleşeceğini öngörmüştük. Kooperatiflerimizden gelen rakamlara baktığımızda, Marmarabirlik tarihinin en yüksek rekolte beyanına ulaşacağımız görülüyor. Geçtiğimiz yılda ortaklarımızdan toplam 44 bin 864 kg rekolte beyanı gelmişti. Bu yıl ise henüz 16 günde gelen rekolte beyanı 63 bin ton civarında. 2024-2025 ürün alım kampanyası öncesi toplamda 100 bin ton seviyesinde rekolte beyanı geleceğini tahmin ediyoruz. Bu bir rekor. Ortaklarımızın ana taahhüt toplamı 130 bin tondur”  ifadelerini kullandı.

Marmarabirlik’ten yapılan açıklamada ayrıca şunlara yer verilmişti, “‘Piyasada zeytin fiyatları düşecek, fiyatlar geri gelecek, zeytin almayın’ gibi söylentiler yayılmak isteniyor. Bu algıya karşı üreticilerimiz dikkatli olsun, Marmarabirlik’ten gelecek açıklamaları takip etsin. Üreticinin sigortası olan Marmarabirlik, bundan önce olduğu gibi bundan sonra da ortaklarının emeğini gözetip, koruyacaktır. Üreticimiz panik yapmasın. Yaklaşık 4 aydır ülke genelinde neredeyse tüm bayilerimizi ve o bölgede bulunan marketleri ziyaret ettik. Üreticimizden 1 kg daha fazla ürün alabilmek için sahada gerekli çalışmaları yaptık, piyasanın nabzını tuttuk”. “Üreticilerimiz hasat konusunda acele etmesin, hasadın zamana yayılması onların menfaatine olacaktır” uyarısının yer aldığı açıklamada, “Stoklarımızda orta ve ince tane zeytin olmaması bizim için büyük bir avantaj. Geçtiğimiz yıla göre iri dane zeytin daha az olacak. 2025 yılında iri danede oluşacak açığı stoklarımızla kapatmayı hedefliyoruz” açıklamalarına yer verildi.

DOMATES KRİZİ

Karacabey Ovası’ndaki salçalık domates üreticileri, ürünlerini ellerinde kaldığı gerekçesiyle, Bursa-İzmir Karayolu’nda eylem yapmış, yolu bir süre trafiğe kapatmıştı. Yaşanan krizin ardından hükümet devreye girerek üreticilere alım garantisi vermiş, Bursa Valiliği öncülüğünde şehrin işadamları da salça alıp fabrika işçilerine dağıtarak krizin aşılması için destek olmuştu.

(Ayşe Candan)