Kültürel mirasın korunması için daha fazlası yapılıyor   

Uzmanlara göre en büyük tehditlerden biri, tarihî yapıların ve eserlerin uygun şartlarda muhafaza edilmemesi. Yapılan araştırmalar, ihmal edilen kültür varlıklarının zamanla ciddi hasarlara maruz kaldığını ve bu varlıkların ilk hâllerine dönüştürülmesinin neredeyse imkânsız hale geldiğini gösteriyor. Türkiye örneğinde, özellikle UNESCO tarafından dünya mirası listesine alınmış bölgelerde uzun vadeli koruma politikalarına ihtiyaç duyuluyor. Göbeklitepe, Safranbolu ve Kapadokya gibi alanlarda yürütülen bazı projeler umut verici olsa da sahada hâlâ çeşitli sorunlarla karşılaşıldığı görülüyor. 

Uluslararası camiada ise bu konuda daha kapsamlı önlemler alınmaya başlandı. Birleşmiş Milletler'in 2022 raporuna göre, dijital teknolojilerin kültür mirası çalışmalarında kullanımı son yıllarda büyük ivme kazandı. Lazer tarama, 3D modelleme ve veri tabanlarının oluşturulması gibi yöntemler sayesinde, hem eserlerin detaylı kayıtları tutuluyor hem de onlarca yıl sonrasına yönelik restorasyon süreçleri planlanabiliyor.

Ancak kültürel mirasın korunmasında toplumun bilinç seviyesinin önemi yadsınamaz. Sosyal farkındalığın artırılması için hem yerel yönetimler hem de sivil toplum kuruluşları sık sık etkinlikler düzenliyor. Geçtiğimiz aylarda bir grup akademisyen tarafından başlatılan “Kültürel Mirasın İzinde” kampanyası bu çerçevede öne çıkan projelerden biri oldu. Kampanyanın hedefi, özellikle genç nüfusun ilgisini çekerek onları koruma çalışmalarına katmak.

Kültürel miras uzmanları, yaptığı açıklamada sürdürülebilirlik anlayışının korunma sürecine entegre edilmesi gerektiğini vurguluyor. "Bir yapıyı restore edip yalnızca açılışını yapmak yeterli değil; onun çevresini, yaşanabilirliğini ve ziyaretçilerin duyacağı sorumluluk duygusunu oluşturmamız gerekiyor" diyor.

(Ayşe Candan)