'İdrar kaçırma' kaderiniz olmasın

Türkiye’nin sayılı ürojinekoloji uzmanlarından Dr. Erdoğan Aslan, kadınların idrar kaçırma sorununun şehir efsanesi haline geldiğine dikkat çekiyor. Annesinin yaşadığı sıkıntılardan yola çıkarak bu alanda uzmanlaşan Dr. Aslan, Can Yücel’in şiirinden alıntı yaparak “Kadınların 3’te 1’inde bu sorunu görüyoruz. Aslında tam bir sidikli kontes vakasıyla karşı karşıyayız” dedi.

Söyleşi: Canan Güleç

 

İdrar kaçırma kadınlarda sık rastladığımız bir problem midir? Nasıl oluşur?

İdrar kaçırma kadınlarda çok sık rastladığımız bir problem. Kadınların yaklaşık üçte birinde bir biçimde idrar kaçırma sorunu görülmektedir. İdrar kaçırmanın nasıl oluştuğuna ancak biçimlerine bakarak yanıt verebiliriz. İdrar kaçırmanın birkaç biçimi vardır, en sık rastladığımız idrar kaçırma biçimi basınçla idrar kaçırmadır. Öksürük, hapşırık, gülmek ya da ağır bir şey kaldırmak söz konusu olduğunda genellikle birkaç damladan biraz fazla idrar kaçırma söz konusu olabiliyor. Genetik altyapının da çok etkili olduğu idrar kaçırma sorunlarında bağ dokusunda bir gevşeklik ya da travmaya karşı hassasiyet varsa bu bireylerde daha sık rastlanıyor. Genetik faktörlerin üzerine gebelik, vajinal doğum, doğum sırasında vakum yöntemi gibi yöntemlerin kullanılması, doğan bebeğin iri bir bebek olması gibi etkenler de eklendiğinde idrar kaçırma neredeyse kaçınılmaz bir son olur. Kilo da burada önemli bir etkendir. Yaşanan bu sorunlar bir cerrahi operasyonla düzeltilebilmektedir ve hastanın yıllarca yaşadığı kabuslar sona ermektedir.

İdrar kaçırmanın bunun dışında nedenleri var mı?

Elbette. Basınç nedeniyle idrar kaçırma bir biçim olduğu gibi sıkıştırmalı idrar kaçırma dediğimiz bir başka biçim de sıklıkla rastlanan sorunlardandır. Bu durumda hastanın bir anda sıkışma hissi oluşur, hasta kendini tutarak tuvalete ulaşmaya çalışır ancak yolda kaza olur ve idrar kaçırma yaşanır. Bu idrar kaçırma biçiminde cerrahinin bize büyük bir faydası yoktur, sorun kasların sık kasılması olduğu için tedavi olarak ilaç tedavisi ve egzersizlerle mümkündür.

İki sorunun bir arada yaşandığı durumlar olabiliyor mu?

Elbette biraz daha karmaşık bir tablo olarak önümüze gelse de bu biçimde sıkıntılar yaşayan hastalarımız da büyük çoğunluğu oluşturuyor. Böyle durumlarda hastanın aciliyetine göre tedavi önceliği belirleniyor ve süreç işletilmeye başlanıyor. Aslında ilk tedavi metodumuz egzersiz türü tedavi yöntemidir. Hastalara öncelikli önerimiz cerrahi operasyon olmuyor.

Türkiye’de ürojinekoloji tanınan bir uzmanlık alanı mıdır?

Üroloji ile jinekolojinin bir üst uzmanlık alanı olan ürojinekoloji henüz ülkemizde tam olarak bir ihtisas dalı haline getirilmemiştir ancak bu konuda bakanlık düzeyinde çalışmalarımız yoğun biçimde sürmektedir. İhtisas olarak kabul edilmemiş olan bu konuda Türkiye’deki hastanelerde yüksek ihtisas yapmak mümkün değildir. Ben İngiltere’de St. George üniversitesinde bu konudaki yüksek ihtisasımı tamamladım.

İdrar kaçırma normalleştiriliyor mu?

Evet idrar kaçırma bir şehir efsanesi biçiminde doğallaştırılıyor. Yaşanılan tıbbi sorunun üzeri örtülerek, tüm bunlar kadın olmanın, doğum yapmış olmanın, menapoza girmiş olmanın, kilo almış olmanın, yaşlanmış olmanın doğal bir sonucu olarak gösteriliyor.

Bu konuda uzmanlık yapmak isteyen hekim sayısının bu kadar az olmasını neye bağlıyorsunuz?

Bir kere yurt dışında uzmanlık eğitimi almak hayli maliyetli ve zor bir iş bunun yanı sıra hekimlerde bile normalleştirme algısının çok yaygın olduğunu söylemek mümkün. Doğal süreçler sonucunda oluşan ve yapılan müdahalelerle de başarılı sonuçlara ulaşmayan bir sorun olarak algılanıyor.

İnsanlar böyle bir sıkıntıları olduğunun, bu sorunla ilgili bir doktora başvurabileceklerinin ne kadar farkındalar?

Şehir efsanesi haline gelmek aslında çok acı bir gerçek. Tam bir sidikli kontes sorunu ile karşı karşıyayız aslında ve kimse bu sorununu en yakınına bile söylemek istemiyor. Hastalarımı bu noktada ben sorguluyorum. Muayene esnasındaki bulgularıma yönelik olarak idrar kaçırma sorununuz var mı? Diye soruyorum ve aldığım yanıt zaman zaman oluyor siz bu sorunla çok sık karşılaşıyorsunuz sanırım dedikten sonra ancak bu durumu sorun olarak algılayıp çözüm arayışına girişiyorlar.

İdrar kaçırmalar insanların sosyal yaşantılarını nasıl etkiliyor?

İş dünyasından tutun da sportif faaliyetlere kadar her alanda zorluklar yaşayabiliyor insanlar. İş dünyasında aktif bir kadın sürekli endişe taşıdığı için tam bir performansa ulaşamıyor örneğin ya da programını tuvalet haritasına göre yapmak zorunda kalıyor, görüşmelerine sık sık ara veriyor, istediği kıyafetleri giyemiyor, altına kaçırma endişesi yaşıyor. Kilo vermek için egzersiz yapması gereken insanlar bu egzersizleri yapamıyorlar hatta insanlar düğüne, güne, komşusuna dahi gidemeyebiliyor. Yaşadıkları sıkıntıyı eşlerinden bile gizleyenler var.

O halde sizin üstlendiğiniz misyonun bir sosyal sorumluluk olduğunu da söylemek mümkün müdür?

Ben bu soruna sessiz çığlık diyorum. Konunun ticari düşünülecek boyutunun çok ötesinde, ülkemizde yaşayan kadınların üçte birinin hayatlarını cehenneme çeviren ancak doğru tedavilerle çözülebilecek sorunlarına ışık tutmak amacındayım.

Siz nasıl ilgi duydunuz böyle bir uzmanlık dalına?

Ben annemin yaşadıklarından yola çıkarak bu uzmanlıkla ilgilenmeye başladım. İdrar kaçırmanın bir kadının hayatını nasıl cehenneme çevirebileceğini gayet yakından gören bir doktor olarak, anneme yardımcı olmak için yaptığım araştırmalar beni bu noktaya getirdi. Biliyorum ki, insanlar gerçekten çok acı çekiyorlar. Alışveriş rotalarını bile tuvaletlerin konumuna göre belirliyorlar. Heykele çıkacak bir kadın önce Kozahan’da bir tuvalete giderim, sonra Orhan Camii’nin orda tuvalet var, dönüşte Kapalı Çarşı’da bizin tanıdıkların dükkanından rica ederim gibi bir harita belirleyerek hareket etmek zorunda kalıyor.

Son olarak eklemek istediğiniz bir şey var mı?

Kadınların büyük bölümü tedavisi mümkün olan idrar kaçırması sorunları yüzünden hayatlarını zehir etmektedir. Ancak bu konuda gerçekten uzman olan bir hekime gitmeleri ve buna karar vermek için de cesur olmaları gerekmektedir. İdrar kaçırma kadınların kaderi değildir. Tedavi edilebilen bir problemdir, doktorunuzdan ısrarla isteyiniz.