Demek oluyor ki Türkiye’nin en büyük zincir marketleri BİM, A101 veya Migros, Şok ve Carrefoursa olarak sıralanıyor.
Hatırlanacağı üzere BİM’in yöneticisi Galip Aykaç,  perakende sektörü ile ilgili şunu söylemişti: “Merkez Bankası verilerine göre perakende sektöründe net kâr marjı 1.6'dan 1.2'ye düşmüş durumda…”
BİM’in 2019 ve 2020 bilançoları incelendiğinde faaliyet karı oranlarının 2019’da yüzde 5.3, 2020’de yüzde 6.8 olduğunu görüyoruz. Yani BİM’in faaliyet kar marjları, sektörün ortalama kar marjlarının 5 katından fazla. Peşinen söylemek gerekir ki, bu konuda rekor BİM’de. Faaliyet kar marjı konusunda kimse BİM’e yaklaşamıyor.
Diğer zincir marketlerden Şok Market 2019’da yüzde 2 kar faaliyet karı marjına sahipken, 2020’de 4’e çıkartmış. 
Bu konuda BİM ve Şok Market önde gidiyor. Her iki market de 2019-2020 arası pandemi döneminde faaliyet kar marjlarını ciddi biçimde yükseltmişler.
Diğer marketlerin faaliyet karı marjları 2020’de Migros’ta yüzde 3.6, Carrefour’da yüzde 1.2 olarak gerçekleşmiş.
Bu durumda sektörün ortalama kar marjı ile aynı kar marjında giden Carrefour olarak görünüyor. Migros’un durumu biraz farklı; çünkü Migros’un zaten en ucuz market olmak gibi bir iddiası yok. Ürünlerde orta-üst gelire hitap eden bir gama da sahip. Buna rağmen Migros’un 2019’daki kar marjı da yüzde 3.6 olarak gerçekleşmiş. Yani pandemi dönemini Migros fırsata çevirmemiş.
Zincir marketlerin nasıl bir politika uyguladıklarını bilançonun başka kalemleri üzerinden de görmek mümkün. Örneğin pandemi döneminde piyasalarda daralma, nakit sıkıntısı varken, nasıl bir stok politikası uyguladıkları bize önemli bir referans teşkil eder. Çünkü doğal olarak böyle dönemlerde bu firmaların stoklarını aynı seviyede tutmaları ya da azaltmaları beklenir. Piyasanın daralmaya başladığı dönemlerde stoğu şişirmek, o firmanın ciddi bir zam yapacağına ya da çalıştığı tedarikçilerin ellerindeki malların tamamını –parasal gücünü ve piyasadaki para sıkışıklığını kullanarak- çok yüksek iskontolarla satın alarak (yani klasik deyimle “alırken kazanarak”) kar marjını mümkün olduğunca yükselteceğine işaret eder. Bu dönamin pandemi dönemi olduğunu hatırlatmakta fayda var. Herkesin, her firmanın sıkıntı çektiği ortamda güçlü ve adeta tekel konumundaki firmaların nasıl politika izledikleri çok önemli. Sadece kendilerini mi düşünüyorlar, yoksa bütün Türkiye’ye karşı bir sorumluluk da hissediyorlar mı?
Cevabını bulmaya çalışalım. 2019-2020 arasında BİM stoklarını 2.3 milyar TL’dan 4.2 milyar TL’ya çıkartmış. Yani satışları yüzde 38.0 artarken, yıl sonu stokları yüzde 78.5 artmış. Şok Market 1.3 milyar TL’dan 2.0 milyar TL’ya çıkartmış. O da satışları yüzde 33.0 artarken stoklarını yüzde 57.2 arttırmış. Migros’un öyle bir politikası olmamış satışları yüzde 25.9 artarken, stokları yüzde 25.2 artmış. Carrefoursa’nın satış ve stok gelişimi de kabul edilebilir seviyelerde. Satışları yüzde 23.9 artarken, stokları yüzde 33.5 artmış.
Yurt dışında, örneğin Carrefour Fransa’da 2020’de 70.7 milyar Avro’luk satışa sahip iken satışlar ve stoklar birbiri ile aynı paralelde düşmüş. Pandemide bu firma da üzerine düşen fedakarlığı yapmış. Tabii Fransa’da rekabeti korumaya ve fırsatçılığı önlemeye yönelik ne gibi kanunlar ve uygulamalar var, ayrı bir araştırma konusu.
Buraya kadar değindiklerimizden, pandemi döneminde en ilkeli duruşu Carrefoursa ve Migros’un sergiledikleri anlaşılıyor.
Peki pandemi döneminde sadece tüketici mi mağdur oldu? Zincir marketlere mal satan firmalar açısından bir sıkıntı var mı? BİM’in olumsuz bir özelliği, burada da karşımıza çıkıyor. BİM’in stokları şişirmesi doğal olarak artan mal alımları sebebiyle olur. Fakat şöyle bir durumla karşılaşıyoruz: Satışlar yüzde 38.0, stoklar yüzde 78.5 artarken, piyasaya olan borcu da yüzde 61.7 artmış. Tutar olarak 5.0 milyar TL’dan 8.0 milyar TL’ya çıkmış. Bu ne demek oluyor? BİM, kendisine mal satan firmalardan mal alımlarını hızla arttırırken, parasını öyle kısa sürelerde ödememiş. Mümkün olduğu kadar uzun vadelerde ödemiş. Yani kendisine mal satanların ellerindeki malları hem mümkün olduğu kadar ucuz almış hem de mümkün olduğu kadar uzun vadede ödemiş. Peki satıcı firmaların buna karşı yapabilecekleri bir şeyi var mı? Yok! Çünkü zaten durgunlaşan ve nakit sıkışıklığı olan bir piyasada malı başka firmalara satıp tahsil edememe korkusu yaşamaktansa, en azından –tahsilatı geç yapsa ve ucuza satsa da- ödeyeceği garanti gözüyle bakılan BİM’e satmayı tercih ediyorlar.
Diğer marketlerden Şok’ta satışlar yüzde 33.0, piyasa borcu yüzde 36.0 artarken, Migros’ta satışlar yüzde 25.9, piyasa borcu yüzde 27.8, Carrefour’da satışlar yüzde 23.9, piyasa borcu yüzde 31.2 artmış. 
Firmaların politikalarının neticesi ne kadar kar ettikleridir. BİM ve Şok (ve büyük ihtimalle faaliyet raporunu göremediğimiz A101) politikalarının sonucunda karlarını ciddi olarak arttırmışlar. BİM’in yıl sonu karı yüzde 116 artışla 1.2 milyar TL’dan 2.6 milyar TL’ya, Şok Market de 2019’da ertelenmiş vergi gideri yüzünden 298 milyon TL zarardayken 2020’de 293 milyon TL kara geçmiş. Bunda ertelenmiş vergi giderinin 2020’de yarıdan fazla düşmesi de etkili olmuş.
2019-2020 pandemi döneminde uyguladığı politikayla en başta BİM’in, daha sonra Şok’un (ve büyük ihtimalle de A101’in) durumu çok büyük bir fırsata çevirdiği ve TÜİK’in açıkladığı enflasyon verilerinin oluşmasında ciddi katkıları olduğu anlaşılıyor.